Τετάρτη 14 Μαρτίου 2012

Διονυσον γὰρ τὸν και Ζαγρέα καλούμενον


Hesychius Lexicogr., Lexicon (Α – Ο)
Alphabetic letter alpha, entry 1061, line 1

<δελφοί>· ο κ τς ατς δελφύος γεγονότες. Δελφς γρ  μήτρα λέγεται
<Δέλκος>· λίμνη χθυοφόρος περ τν Θρκην
<δελφάκιον>· χοιρίδιον. οτως λεγον κα τ γυναικεον (αιδοίον)

<δελφίνιον>· εδος βοτάνης
<Δελφικν τρίποδα>· τν το πόλλωνος ν Δελφος
<Δελφικ μάχαιρα>· π κατασκευς, λαμβάνουσα μπροσθεν
 μέρος σιδηρον, ς ριστοτέλης  
<Δελφύς>· *μήτρα A κα ν Δελφος δράκων
<δελφύων>· γαστέρων

 <Δελφοί>: (Κα <δελφς νρ>, τ θνικόν·) ο
Πύθιοι, δελφοί τινες ντες, κατ φαίρεσιν το α.
τι τ Διονύσου μέλη σπαράξαντες ο Τιτνες τ πόλλωνι παρέθεντο
 μβαλόντες λέβητι· δ παρ τ τρίποδι πέθετο παρ τ δελφ.

 <Δελφίνιος>: πόλλων. τι Κασταλί τ Κρητ ποικίαν στελλομέν πόλλων μοιωθες δελφνι προηγήσατο τς νες ως το Κρισσαίου κόλπου· κα κε κατοικήσας κράτησε τν τόπων· κα π' ατο Δελφος κάλουν τος νοικοντας· κα Δελφινίου πόλλωνος ερν δρύσατο. Τινς δέ φασιν τι
Δελφς ες τν ναν λθε, κα κατ τοτον τν τόπον πήδησεν ες τν θάλασσαν.

 <Δελφνες>: Ο χθύες, κα μέρος νεώς. Δι τοτο <δελφινοφόρους> λέγουσι νας, ς σχμα χούσας δελφνος.

<Δελφοί:> τ ερν το πόλλωνος. οτω δ κλήθη δι τ
τν Δελφύνην δράκοντα κε ερεθναι, ν πέκτεινεν πόλλων.
Πυθ δέ, δι τ κε σαπναι. κα <Δελφίς,> Δελφική, το
πόλλωνος. Δελφς γρ φάμα τόδ' θέσπισεν, φρα γενοίμαν τς
κείνου νύμφας σμα κα στορίη. 

<Δελφύς:> μήτρα. νθεν δελφός. κ τς ατς μήτρας.

Η λατρεία της Μητ(έ)ρας Θεάς που περνάει στον αρσενικό θεό της Ιατρικής, μαντικής και δικαιοσύνης δια μέσου της Λητούς-Ληθούς.

Η σύνδεση με την λατρεία της Μεγάλης Μητέρας καθώς και της Μαρας κλπ- Θαλασσινής και την Πύθω/να κλπ νομίζω ότι δεν χρειάζεται να εξηγήσουμε παραπέρα γιατί η Δράκαινα Δελφίνη  είναι θηλυκού γένους, γιατι πολύ απλά το δηλώνει το ίδιο το όνομά της !!!

Όμοια και στο βιβλίο του Ενώχ το θαλάσσιο κτήνος που αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη, στο απόκρυφο του Ενώχ αλλά και στο Ταλμούδ, μεταφράζεται ως ελικοειδής και έγινε συνώνυμο των θαλασσίων τεράτων/δράκων. Κατά το απόκρυφο του Ενώχ ήταν θήλυς ο Λεβιάθαν!

Για τον Πύθων καθώς υποσχέθηκα συνέχεια λοιπον περνάμε παρακάτω στο κειμενο του Σταγειρίτη στην Ωγυγία :
«Ο δε Πύθων ήτον υιός της Δαιμογογρόνος, ή της Γής, ή εγεννήθη εκ του βορβόρου, όστις εμεινε μετά τον κατακλυσμόν του Δευκαλίωνος. Ητον δε δράκων μέγιστος και τερατωδέστατος, ώστε κείμενος μεν σπειρηδον, εσκέπαζεν ολόκληρα όρη, ιστάμενος δε, εφθανεν ή κορυφή αυτού εις τα άστρα. Κατέπινε και ποταμούς ολόκληρους. Εφώλευε τοίνυν εις τον Παρνασόν, και εχρησμοδότει εις το μαντείον των Δελφών.
Μαθών δε, οιτι η Λητώ ήτον έγκυος, και προβλέπων ότι ο Απόλλων μέλλει να λάβει το μαντείον, εδίωκεν αυτήν, η Ηρα εκινησεν αυτόν εις τούτο, ως ειρηται.
Κατ΄αλλους δε, ότε εχρησμοδότει εκει η Θέμις, ο Πύθων εφύλαττε το μαντείον. Ο δε Απόλλων φονευσεν αυτόν, και έλαβε το μαντείον. Κατ’ αλλους δε πληγωθείς ο Πύθων, έφυγε προς τα Τέμπη διωκόμενος υπο του Απόλλωνος, και απέθανεν εις τα Τέμπη, πριν έλθη ο Απόλλων εκεί. Ειχε δε υιόν, οστις ωνομάζετο Αιξ, και εκείνος έθαψεν αυτόν εκεί. Απ΄αυτού δε ωνομάσθησαν οι Δελφοί, ή το μαντείον Πυθών, Πυθώνος, και Πυθώ Πυθούς. Τίνες μεν ωνομάζον αυτόν αρσενικώς Δελφίνην από των Δελφών, αλλοι δε Δελφύνην, θηκυκώς, όθεν είναι αμφίβολον το γένος του Πύθωνος.
Τίνες μεν αλληγορούσιν αυτόν εις την μετά τον κατακλυσμόν σεσαπημένην και νοσώδη ύλην, υπο του πύθεσθαι το σήπεσθαι γενόμενον και ο ήλιος εξηρανεν αυτήν, όθεν είπον, ότι ετόξευσεν αυτόν ο Απόλλων.
Ιστορικώς δε λέγουσιν, ότι ήτον τις ληστής Πύθων τον οποίον ετιμώρησεν ο Αθηναίος Απόλλων….

Κατ΄αλλους συγγραφείς βεβαια η Θέμις είναι η πρώτη που εχει αναλάβει εκ της Μητρός της Γαιας το μαντείο χρησμοδοτεί και μετά παραδίδει τα ηνία στον Διονυσο με τον οποίο μοιράζετε το μαντείο ο Απόλλωνας.

Scholia In Pindarum, Scholia in Pindarum (scholia vetera)
Ode P hyp, scholion a, line 22

                             ετα ρχεται π τ μαντεον, ν πρώτη Νξ χρησμδησεν, ετα Θέμις. Πύθωνος δ τότε κυριεύσαντος το προφητικο τρίποδος, ν πρτος Διόνυσος θεμίστευσε, .

Θεωρειτε δε ότι ο Πύθων αποτελεί μέρος της τριάδας των Χαλδαίων μαζί με τον Τυφώνα και την Εχιδνα και της ατάκτου δημιουργίας

Damascius Phil., In Phaedonem (versio 2)
Section 142, line 2

        – [111e6 – 112a5] τι Ταρτάρου κα Γς τς συζυγούσης Οραν
Τυφν χιδνα Πύθων, οον Χαλδαϊκή τις τρις [frg. 4] φορος τς τάκτου
πάσης δημιουργίας.

 Ο/Η Πυθώ των Δελφών που ονομάζετε Δελφίνη δράκοντας  ή  Δελφύνη δράκαινα δεν είναι παρά το ίδιο το κήτος του Ιωνά  μόνο που στην Π. Διαθήκη είδαμε ότι ονομάζετε Λεβιάθαν. Είναι ο δράκος ή φίδι των Δελφών του Απόλλωνα και θα εξετάσουμε αν είναι και ο Δράκος που φυλά το χρυσόμαλλο δέρας των Κοχλών ή τα χρυσά μήλα των εσπερίδων …

 

Όμως προς το παρόν εξετάζουμε την σύνδεση του/της  Πυθώ- να του  δράκοντα και της  δράκαινας της  δελφίνης ή του δελφινιού- αλλα και του Δέλφειου Απόλλωνα με τον ιερό ιχθύ. 

Λεβιάθαν = Σύνθετη εβραϊκή λέξι εκ του λεβιάθ και θαννέμ = «σύνολο δρακόντων», σημαίνουσα θαλάσσιο τέρας. Μεταφορικώς: «το κολοσσιαίον και τερατώδες», εις την Αγία γραφή αναφέρεται ο Λεβιάθαν  ως μέγιστο τέρας φοβερό στην εμφάνιση που τρέπει τους θεωμένους εις φυγή.

Όμοια δράκοντας στο αγκίστρι  για τον Ιωβ και πολυκέφαλος και πολυώνυμος και όφις και διά-βολος και σατανάς και κήτος μέγα και λέοντας και βασιλίσκος για άλλους συγγραφείς Π. Διαθήκης.

Origenes Theol., Contra Celsum
Book 6, section 25, line 10


                                      ντ δ το «δράκων» Λευϊαθν ν ν τ βραϊκ.

Στα εβραϊκά κείμενα αντί του Δράκων εξηγεί ο Ωριγένης συναντούμε την λέξη Λευιάθαν

Procopius Rhet., Scr. Eccl., Commentarii in Isaiam
Page 2233, line 41

            Δράκων, κα φις, κα διάβολος, κτός τε, κα Σατανς, κα Λευϊαθν, κα λέων, κα βασιλίσκος νομάζεται.

Αλλα στα προηγούμενα κείμενα είδαμε τον Δία να μεταμορφώνεται και ο ίδιος σε δράκοντα για να σμίξει με την Περσεφόνη

Tatianus Apol., Oratio ad Graecos
Chapter 10, section 1, line 3
μεταμορφονται δ παρ' μν κα ο θεοί. δένδρον έα γίνεται,  
δράκων δ Ζες δι τν Φερσέφασσαν.

Ο μικρός Ζαγρεύς κερασφόρο τέκνο που προκύπτει από την ανόσια ένωση του Διός με τη Κόρη του Περσεφόνη και με την μορφή φιδιού/δράκοντα Θεωρείται ότι ήταν ο υιός του Διός, ο οποίος από τον μεταμορφωμένο σε φίδι-δράκοντα Δία. Η δίκερος κόρη  κληρονομεί  τα κέρατα στον υιό  Ζαγρέα. Ο Ζαγρεύς από μόνος του διόρζεται  βασιλιάς των θεών και ο Δίας  του έδωσε για λίγο το σκήπτρο του, τον  κεραυνό αλλά και τον έλεγχο της βροχής. Και όπως οι Κουρήτες φύλαξαν τον Δία όταν εκείνος ήταν βρέφος, έτσι φύλαξαν και τον Ζαγρέα με την πρόσθετη βοήθεια του Απόλλωνα.

Δες κείμενο παρακάτω

Nonnus Epic., Dionysiaca
Book 6, line 165

παρθένε Περσεφόνεια, σ δ' ο γάμον ερες λύξαι,
λλ δρακοντείοισιν νυμφεύθης μεναίοις,  
Ζες τε πουλυέλικτος μειβομένοιο προσώπου
νυμφίος μερόεντι δράκων κυκλούμενος λκ
ες μυχν ρφναίοιο διέστιχε παρθενενος,
σείων δαυλ γένεια· παρισταμένων δ θυρέτρ
ενασεν σοτύπων πεφοβημένον μμα δρακόντων ....
κα γαμίαις γενύεσσι δέμας λιχμάζετο κούρης
μείλιχος. αθερίων δ δρακοντείων μεναίων

Παρθένα, Περσεφόνη, εσύ δεν μπόρεσες ν' αποφυγείς το γάμο,
 αλλά παντρεύτηκες με δρακόντειο γάμο,
  όταν ο Δίας ο πολυμήχανος αλλάζοντας όψη σα δράκοντας εραστής,
αναδιπλώνοντας με πόθο την ουρά του, μπήκε στο βάθος του σκοτεινού παρθενικού θαλάμου σείοντας τα πυκνά γένια του.
Αφού υπνώτισε τους όμοιους παραστάτες της πύλης,
με σαγόνια όλο πόθο έγλειφε το κορμί  της γλυκιάς κόρης.
Από το γάμο με τον ουράνιο δράκοντα,
 φούσκωσε η κοιλιά της Περσεφόνης
με καρπερή   γέννα  γέννησε το Ζαγρέα, βρέφος με κέρατα,
που μόνος στου  Δία ανέβηκε τον ουράνιο θρόνο…



Σύμφωνα με άλλη εκδοχή του μύθου, η θεά Αθηνά - ονομάζετε Παλλάδα,  γιατι κατειχε την παλλόμενη καρδιά του Διονύσου - πέτυχε να διασώσει την καρδιά του Ζαγρέα και να την παραδώσει στο Δία, ο οποίος την τοποθέτησε μέσα σε γύψινο ομοίωμα του θεού που ζωντάνεψε αμέσως. Οι Νύμφες ανέλαβαν τη φροντίδα του παιδιού και το κουνουσαν σ’ ένα λιχνιστήρι δημητριακών (Λίκνο) απ΄οπου ονομάστηκε Ζαγρεύς –Διονυσος Λικνίτης . Είναι κι ο λόγος που η Αθηνά ονομάζετε Παλλάδα, κατά μία εκδοχή γιατι κατέχει την ΠΑΛΛΟμενη καρδιά του Διονύσου 


Σχόλια στο Λυκόφρονα, 355

Παλλ
ς δε θην παρ τ πάλλειν τ πλα – πολε-
μικ
γρ ν τ γεννσθαι π τς Δις κεφαλς ξέθορε
τ
πλα κινοσα – παρ τ παλλομένην τν το Διο-
νύσου καρδίαν
νενεγκεν τ Διί -Διονυσον  γρ τὸν και
 Ζαγρέα  καλούμενον υἱὸν Δι και  Περσεφόνης πάρχοντα
μεληδ
ν ο Τιτνες σπάραξαν ο τν καρδίαν τι παλλο-
μένην
νήνεγκεν τι ν τ συμβολ τς μάχης τν
Γιγάντων και  τ
ν θεν Πάλλαντα να τν Γιγάντων
νελεν.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου