Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2013

Θύρσος κλάδος ο παρά Διονύσω



Οι αριθμοί Φιμπονάτσι προκύπτουν επίσης στις σπειροειδής δομές που αναπτύσσουν τα φυτά και κυρίως τ΄ άνθη  για να τακτοποιήσουν τους σπόρους τους.
Τα κουκουνάρια του έλατου/Ελάτης ή πήδου (pados pades) και του πεύκου (pinus) αποτελούν ένα καλό παράδειγμα. Οι φολίδες των κουκουναριών τοποθετούνται σε δύο οικογένειες διαπλεκόμενων σπειρών, όπου κάθε οικογένεια περιέχει σπείρες ίσες με κάποιον αριθμό Φιμπονάτσι.
 Επομένως, το κουκουνάρι της νορβηγικής ερυθρελάτης έχει 5 σπείρες φολίδων στη μία διεύθυνση και 3 στην άλλη, ενώ το αγριόπευκο 8 και 5. Όμοια και ο  ύπερος του ηλιοτρόπιου αναδεικνύει αυτές τις σπείρες σε έναν αξιοθαύμαστο κανονικό σχηματισμό

Γιατί όμως οι αριθμοί φιμπονάτσι; Η σύντομη εξήγηση είναι ότι ο τρόπος ανάπτυξης των φυτών οδηγεί σε μια προτίμηση για ένα μικρό εύρος γεωμετριών με πιο ενδιαφέρον τα ελικοειδή σχήματα που βασίζονται στη λεγόμενη χρυσή γωνία. Η τελευταία, περίπου ίση με 137,5 μοίρες, έχει ισχυρή μαθηματική συγγένεια με τους αριθμούς Φιμπονάτσι και ευθύνεται για την εμφάνισή τους.
Η μακροσκελής εξήγηση… διαρκεί περισσότερο. Όταν ένα νεαρό φυτό ξεφυτρώνει και αρχίζει να αναπτύσσεται, η κύρια πηγή δραστηριότητας είναι η κορυφή του θαλλού. Εδώ τα κύτταρα διαιρούνται διαρκώς παράγοντας νέα. Τα κύτταρα μεταναστεύουν από την κορυφή του θαλλού προς τη βάση του και έτσι  σχήματα γενετικής και βιοχημικής δραστηριότητας δίνουν το πλαίσιο για την μετέπειτα ανάπτυξη πλευρικών θαλλών, πετάλων, σπόρων και όλων των υπόλοιπων οργάνων του φυτού.
Κοντά στην κορυφή σχηματίζονται σμήνη κυττάρων, έτοιμα να εξειδικευτούν σε όργανα. Τα σμήνη που ονομάζονται πρωτογενή μεριστώματα, δημιουργούνται από ένα κάθε φορά. Το συνολικό σχήμα ανάπτυξης είναι το σπειροειδές…(μυστικοί αριθμοί / Ian Stewart )
Το κουκουνάρι της Πεύκης/Πίτυς όμως είναι ένα από τα εμβλήματα της κορυφής του Θύρσου. Ο Θύρσος ήταν τελετουργικό εξάρτημα του Διονύσου και της συνοδείας του, των μαινάδων, Σατύρων και άλλων.

Ο θύρσος ήταν ένα μακρύ ευθύγραμμο ραβδί φυσικής προέλευσης,  είναι κλαρί από κάποιο φυτό,  με φουντωτό άνθος στην κορυφή του. Σε πολλά αγγεία ή επιτύμβιες πλάκες φαίνεται ξεκάθαρα ο Κώνος /κουκουνάρι να στολίζει  την κορυφή του Θύρσου και καλύπτει πολλές φορές την αιχμή του…
 Ο Ευρυπίδης χρησιμοποιεί την λέξη «Νάρθηξ» ως συνώνυμο του θύρσου, είναι όμως μεταγενέστερος όρος.

υις κα υἱὲ το τις κα το Διός. εχον δ ν χερας ο τοιοτοι
βάκχαι θύρσους, τοι νάρθηκας, ντ κλάδων τούτους περιφερόμενοι ες
τιμν το Διονύσου. δόκουν δ τος ρσι μαίνεσθαι, τ δ' ληθεί
φιλάνθρωποι σαν. δι γον τ δοκεν κείνους μαινομένους εναι
Εριπίδης τ <θυρσοι βάκχαι> ντ το μαινόμενοι ξεδέξατο:  – A
σημείωσαι κα τ θύρσος πς κλήθη νάρθηξ. θύρσος μν γρ
τ φυτ τ παλαιν νομα παρόσον ατ χρντο ο γεωργο ν τας
αμασιας τν λειμώνων κα τν κήπων κα τν θειλοπέδων κα μπε-
λώνων. στερον δ κλήθησαν νάρθηκες, τι χρήσαντο ατος ο
τν παίδων λεπται κα παιδοδιδάσκαλοι πρς τ πλήττειν τος νέους.
νάρθηξ γον τυμολογεται παρ τ τος νεαρος θήγειν, τοι τος νέους
παδας κονν κα παρορμν πρς τ μαθήματα:  – A

Ο Ησύχιος ονομάζει τον θύρσο, ράβδο αλλα και  κλάδο αλλα και λύχνο…λαμπάδα
Hesychius Lexicogr., Lexicon (Α – Ο)
Alphabetic letter theta, entry 951, line 1
<θύρσος>· *άβδος ASn, βακτηρία *βακχική, κλάδος ASn.
 κα αλητς οτως καλετο
<
θυρσοπλγες>· ο ν τος Βακχείοις νθεαζόμενοι
<
Θύρσος>· αλητς ν γυνακα χων ταίραν
<
Θύρσου γυνή>· ριστοφάνης ν Νήσοις ο το αλητο
 
μνημονεύων, λλ' ντ το φύλλα επεν κα κλάδους (fr. 396) *<θύρσοι>· κλάδοι, λαμπάδες, λύχνοι (Idth. 15,12 .

Etymologicum Gudianum, Etymologicum Gudianum (ζείδωροςμαι)
Alphabetic entry theta, page 267, line 40

<
Θύρσος>, άβδος κα κύριον νομα.
Aelius Herodianus et Pseudo-Herodianus Gramm., Rhet., Περ παθν
Part+volume 3,2, page 292, line 4

          
ι 201, 24: <θύρσος:> παρ τ θύω τ ρμ
Aelius Herodianus et Pseudo-Herodianus Gramm., Rhet., Partitiones (= πιμερισμοί) [Sp.?] (e codd. Paris. 2543 + 2570) Page 61, line 4

θύρσος, κύριον, κα εδος κλάδου·
Etymologicum Magnum, Etymologicum magnum
Kallierges page 459, line 35

<Θυσσανόεσσα>: Κροσσος χουσα. π το
θύω, τ ρμ κα κιν, γίνεται θύσανος θυσανόεις·
κα τ θηλυκν, θυσσανόεσσα.
 <Θύσθλα>: Θυρσο κλάδοι, ος α βάκχαι κατ-
έχουσιν. τ φύλλα τς μπέλου· τ π τν
θυσίαν φερόμενα. Παρ τ θύω, τ ρμ, μέλλων
θύσω, γέγονε θύσθλον. λιάδος ζʹ,
 Θύσθλα χαμα κατέχευαν.
Ο μν, τος κλάδους· ο δ, τος θύρσους, τουτέστι
τς βακχικς δράκας· στι διονυσιακ μυστήρια·
νιοι δ πάντα κοινς τ πρς τν τελετήν…
 <Θύρσος>: κλάδος παρ Διονύσ· παρ τ
συνεχς τας μαινάσι κινούμενος· οονε θύειν (
στιν ρμν) ρθς, οκ γκεκλιμένος.
 <Θύρσος>: νομα κύριον· <θυρσς> τ στέμμα
τν γάμων.
Συχνά απεικονίζεται δεμένος με κορδέλα ή πλεγμένος με αμπελόφυλλα ή φύλλα κισσού, ενώ στην κορυφή υπάρχει αναρτημένο ένας κώνος ή ένα κωνάριον-κουκουνάρι ηρεμης πεύκης. Το μήκος του θύρσου κυμαίνεται σημαντικά, από 30 εκατοστά μέχρι δύο μέτρα. Θύρσος  με αιχμή, πολλές φορές, σκεπασμένη με τον κώνο στην κορυφή, διασωζεται ακόμα ως μνήμη και σήμερα συνδιασμένος με το παλιότερο σύμβολο του φλάμπουρου ή μπαιράκι με το μήλο να στολίζει την κορυφή του…αλλα και σε μήτρες ιερέων…αλλα ας δούμε και την λέξη Θυρσός ως στέμμα, ίδια γραφή άλλος τονισμός … Στέφανος, στέμμα μια σειρά από συνειρμοί …

Polyaenus Rhet., Strategemata
Book 1, chapter 1, section 1, line 4

ΔΙΟΝΥΣΟΣ.
 Διόνυσος π' νδος λαύνων, να δέχοιντο α
πόλεις ατν, πλοις μν φανερος τν στρατιν οχ'
πλισεν, σθσι δ λεπτας κα νεβρίσι· δόρατα ν
κισσ πεπυκασμένα· θύρσος εχεν αχμήν· κυμβάλοις
κα τυμπάνοις σήμαινεν ντ σάλπιγγος κα ονου
τος πολεμίους γεύων ες ρχησιν τρεπεν κα σα λλα
Βακχικ ργια. πάντα δ ν Διονύσου στρατηγήματα,

Pseudo-Zonaras Lexicogr., Lexicon
Alphabetic letter theta, page 1060, line 8

<Θύρσος>. κύριον. κα Βάκχη. κα άβδος  κλάδος λαίας. το Χρυσοστόμου· ο θύρσον  φέρων, ο δδα κατέχων.
Θύσανοι>. ο κροσσοί. [παρ τ θύω, τ ρμ,   μέλλων θύσω, κα ξ ατο θύσανος κα θυσανόεις.]

Joannes Philoponus Phil., De vocabulis quae diversum significatum exhibent secundum differentiam accentus
Recensio a, alphabetic letter theta, entry 6, line 1

<Θύρσος>· τ κύριον παροξύνεται,
<θυρσός>· τ στέμμα ξύνεται.  
<θάλος>· τ βλάστημα βαρύνεται,
<θαλλός>· κλάδος ξύνεται.

Όμως το κουκουνάρι ακομα και σήμερα ως σύμβολο είναι συνδεδεμένο με την λατρεία της ψυχής αλλα  και με την δίνη/δίνο, την παγκοσμια κοσμική ψυχή  αλλα και την έδρα της πάνω στον ανθρώπινο σώμα…
Σύμβολο της λατρείας του Οσιρη, του Διονύσου που κρατά  μέχρι σήμερα…
Ο κώνος ή στρόβιλος ή στροβίλια… Το κωνάριον και οι στρόβιλοι των ανθρώπινων κέντρων με το κωνάριο να κατέχει την θέση του στην κορυφή των στροβίλων/δινών του ανθρωπίνου σώματος. Το κουκουναράκι/κωνάριο που διαθέτουμε στον εγκέφαλο, η επίφυση, μικρός ενδοκρινής αδένας, βρίσκεται στη βάση του εγκεφάλου Πλήθος θεωριών σχετικά με τη λειτουργία της, πολλές από τις οποίες εχουν και μεταφυσικό χαρακτήρα και την ονομάζουν ή την φέρουν ως το τρίτο μάτι ή την έδρα της ψυχής




Βρίσκεται στον εγκέφαλο των σπονδυλόζωων ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια μέσα σε μια αύλακα με σχήμα κώνου. Η επίφυση παράγει τη μελατονίνη, παράγωγο της σεροτονίνης, η οποία είναι ορμόνη που ρυθμίζει την εναλλαγή ύπνου και εγρήγορσης σύμφωνα με την εναλλαγή μέρας και νύχτας, γνωστός και ως κιρκάδιος ρυθμός. Για κάποιους επιστήμονες η μελατονίνη είναι ένα είδος ελιξιρίου της ζωής, αφού από αυτήν εξαρτώνται πολλές ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού μας, καθώς επίσης είναι η καλύτερη πηγή ικανότητας αντίδρασης του στις ασθένειες, ή το ελιξήριο της αθανασίας.


 Συγκεκριμένα, το σκοτάδι διεγείρει την έκκριση μελατονίνης, ενώ το φως την καταστέλλει. Στον άνθρωπο έχει επιβεβαιωθεί παρόμοια δράση. Η μελατονίνη επιταχύνει την έλευση του ύπνου. Ο εποχιακός ρυθμός έχει επιβεβαιωθεί μόνο στα ζώα και αφορά στον υπολογισμό της διάρκειας της ημέρας (φωτοπερίοδος), που εξαρτάται από την εποχή του έτους. Πολλά ζώα ρυθμίζουν την αναπαραγωγική τους, κυρίως, λειτουργία με βάση τη φωτοπερίοδο.
Ο αδένας
ο οποίος βρίσκεται βαθιά ανάμεσα στα εγκεφαλικά ημισφαίρια στο υψηλότερο σημείο του μεσεγκεφάλου. Η επίφυση είναι μεγάλη στα παιδιά, αρχίζει δε να υποπλάσσεται πριν από την ήβη.

Ανάμεσα στις υποθετικές αυτές λειτουργίες του κωναρίου υπάρχει και  ένας ρόλος ότι ευθύνεται για την διατήρηση της ψυχικής υγείας καθως και η έκκριση ουσιών που ρυθμίζουν την παραγωγή αλδοστερόνης από τη φλοιώδη ουσία των επινεφριδίων. Οι όγκοι της επίφυσης συνδέονται κάπου κάπου με πρόωρη γενετήσια ανάπτυξη και πρώιμη ήβη στα αγόρια. Η παρατήρηση αυτή και μερικά υποδηλωτικά δεδομένα από τα ζώα αποτελούν ένδειξη ότι η επίφυση μπορεί να συμμετέχει στη ρύθμιση της λειτουργίας των γεννητικών αδένων.


Τα ημισφαίρια του εγκεφάλου μαζί με την Επίφυση (Κωνάριο) και την Υπόφυση αποτελούν το κατ’ εξοχήν συνειδητό κέντρο του Ανθρώπου. Είναι ο τόπος όπου το Πνεύμα έρχεται σε επαφή με το Σώμα, είτε για να το κατευθύνει, είτε για να δεχθεί (μέσω των αισθητηρίων) τα ερεθίσματα που προέρχονται από το  εξωτερικό περιβάλλον. Πιο συγκεκριμένα, η Επίφυση είναι το σημείο επαφής του Πνεύματος με την Υλική μας Αρχή, είναι δηλ. ο τόπος όπου όταν λειτουργήσει η ατομική συνείδηση, η συνείδηση της παρούσας προσωπικότητάς μας θα συνδεθεί με την Υπερσυνείδηση του Εγώ αλλα και τη γνώση του Ευαυτού το «Γνώθις εαυτόν» αλλα και τη γνώση του Θεού ή του συμβόλου των Δελφών το ΕΙ … ή το διπλό 3Ε. Τελικά ο ομφαλός των δελφών δεν είναι τιποτα άλλο παρα ένας ΚΩΝΟΣ ή ένα κωνάριον...



Ο Διόνυσος ο θεός που αντιπροσωπεύει, μέσα από τους μύθους του, την διαδικασία μεταμόρφωσης εκ του πνευματικού θανάτου και της ανα-γέννησης και ταυτόχρονα είναι ο θεός της αύξησης και της γέννησης της φύσης. Ο θεός των ταύρων και της γεννητήσιας ορμής και ανάπτυξης …Ο θεός όπου τα βασικά του σύμβολα θεωρούνται η σβούρα, ο στρόβιλος, ο δίνος/δίνη, ο κώνος και το κωνάριο, η σφαίρα, αλλα και ο ταύρος…
Ο θεός που διασπάται και αναγεννάται τόσες φορές και μπορεί και ανεβοκατεβαίνει στον Κάτω κόσμο ακομα και για να επαναφέρει την μητέρα του…Ο θεός του Θύρσου αλλα και του Νάρθηκος με την κορυφή του να στολίζεται από τον κώνο/κωνάριο της επίφυσης…Μια αρχαιότερη εκδοχή του κηρυκείου του Ερμή που χρησιμοποιείται ακομα και στην αλχημεία και στην ιατρική μέχρι και σήμερα…
Ο θεος που λατρεύεται το χειμώνα και εναλλάσεται από τον Απόλλωνα στο μαντείο των Δελφών, σκεφθείτε και τον στολισμό του χριστουγεννίατικου δέντρου – συνήθως κωνοφόρου με τα λαμπάκια και τις μπάλες του…μέχρι τις μέρες μας

Ο Κώνος/κωνάριο που στολίζει και την αυλή του ναού του Βατικανού…και όχι μόνο..

 Τα κλαδιά της Πεύκης που χρησιμοποιούνται στα Ισθμια για να στολισουν τα κεφάλια των νικητών
Ο Μελικέρτης/Παλαιμων υιός της Δυνατής Δίνης, ο Δίνος Διόνυσος που ανευρέθει πνιγμένος πλησίον Πίτυος στις Σκυρωνίδες Πέτρες από τον Σίσυφο. ΟΙ ιεροί αγώνες των Ισθμίων με το στεφάνι της Πιτύος για τους Νικητές τους..Ο Ποσειδών, ο τιμώμενος θεός των.

Ο Μελι-κέρτης ο  υιός που(εκ του κιρνώ, κίρνημι) αναμειγνεύει, ανακατώνει υγρά σε κράμα, μετριάζει, βάζει κρασί και νερό στο ποτήρι, χύνει (εκ του Κιρνώ ) τον οίνο με το ύδωρ και ποιεί κράμα μαζί με μέλι  ή ο υιός της μελίκρας ή το μελίκρατον του κράματος μελιού και γάλατος που χύνεται προς τιμή των χθόνιων θεών και των νεκρών, το υδρόμελι, το οινόμελι ή το μέλι με το νερό …Ο μελικτάς ο ψάλτης και ο τραγουδιστής και ο αοιδός, με το μέλος και τα μελωδικά μέρη…

Pausanias Perieg., Graeciae descriptio
Book 2, chapter 1, section 3, line 5

. προϊοσι δ πίτυς χρι γε μο πεφύκει παρ τν αγιαλν κα
Μελικέρτου βωμς ν. ς τοτον τν τόπον κκομι-  
σθναι τν παδα π δελφνος λέγουσι· κειμέν δ
πιτυχόντα Σίσυφον θάψαι τε ν τ σθμ κα τν
γνα π' ατ ποισαι τν σθμίων. στι δ π
το σθμο τς ρχς,

Pausanias Perieg., Graeciae descriptio
Book 8, chapter 48, section 2, line 4

ν μν δ λυμπί κοτίνου τ νικντι
δίδοσθαι στέφανον κα ν Δελφος δάφνης, το μν
δη τν ατίαν πέδωκα ν τος ς λείους, το δ
κα ν τος πειτα δηλώσω· ν σθμ δ πίτυς κα
τ ν Νεμέ σέλινα π το Παλαίμονος κα το ρ-
χεμόρου τος παθήμασιν νομίσθησαν.

Claudius Aelianus Soph., De natura animalium
Book 6, section 1, line 31

 
κότινος λυμπικς κα σθμικ πίτυς κα δάφνη Πυθική


συνεχίζετε

Παρασκευή 4 Ιανουαρίου 2013

κώνοι οι στρόβιλοι και οι θύρσοι


 Athenaeus Soph., Deipnosophistae
Book 11, Kaibel paragraph 109, line 25

 Διονύσιος δ το Τρύφωνός φησιν· τν ψυγέα κάλουν ο ρχαοι δνον.

Δίνος και ο ψυγέας ή ο ψυγεύς … αυτός που ψύχει … και παγώνει τις ψυχές ή μήπως  αυτός που δίδει την ψυχή, πνοή και την ανα-πνοή της ζωής !!!

Ψυχή  εκ του ψύχω δηλαδή πνέω, φυσώ, ανα-πνέω, αερίζω, στεγνώνω, ψύχω, κρυώνω, ψυχραίνω, δροσίζω. Ψύχωσις ή εμ-ψύχωσις αλλά και η ανα-ζωογόνηση

Ψυχή αρχικώς η πνοή του αέρος, όλα τα εν ζωή όντα αναπνέουν, έχουμε το φαινόμενο της αναπνοής και τη ζωτική δύναμη κάθε έμβιου οργανισμού. Παρ’ Ομηρω τα δύο συστατικά στο σώμα του ζώντος ανθρώπου θεωρούνται η ψυχή και ο θυμός, και από μέν του θυμού εντοπισμένου εις το ήτορ (καρδιά) ή εις τα φρένας (διάφραγμα) εξαρτώνται δε απ΄αυτά η διανόησις, οι αισθήσεις και οι ενέργειες, της δε ψυχής δεν διαφαίνεται κέντρο ή εκδήλωσης αλλά μόνο ως πόρος εκφυγής αυτής από την στιγμή του θανάτου, εξερχομένης ως πνοής εκ του έρκους των οδόντων ή εκ πληγής μετά του εκρέοντος αίματος…

Ο Αθανάσιος ο Μέγας δηλώνει ότι η ψυχή ως έργο, μελημά της εχει «της την ψυχής προσηγορία τον λόγο, την εκδήλωση, την προσρηση τον λόγο που αποδίδει την τιμή ή την φιλία, την επωνυμία και το όνομα,  του να ψύχειν (δροσίζοντας, δίδοντας πνοή, ανά-πνοή) γάρ το  ζωοποιείν δηλαδή ζωογονεί(γεννά και δίδει ζωή) και να ζωντανεύει …

Athanasius Theol., Liber de definitionibus [Sp.]
Volume 28, page 544, line 30

κα ψυχ δ κ τς οκείας νεργείας χει τν τς ψυχς προσηγορίαν· ψύχειν γρ τ ζωοποιεν λέγεται· δι τοτο κ τς ζωοποιο νεργείας ψυχ λέγεται, δι τ σμα ζωοποιεν·

Aristophanes Comic., Nubes (Νεφέλες )
Line 381

{Σω.} κιστ', λλ' αθέριος δνος.
{Στ.} Δνος; τουτί μ' λελήθει,
Ζες οκ ν, λλ' ντ' ατο Δνος νυν βασιλεύων.
τρ οδέν πω περ το πατάγου κα τς βροντς μ' δίδαξας.

Και ο Αριστοφάνη στις  Νεφέλες αναφέρει, μέσω του E-Σωκράτη, αφου αμφισβητεί την ύπαρξη του Θεού-Διός θεωρεί ότι τα σύννεφα-Νεφέλες κινούνται και βροντούν και φέρνουν βροχή όχι χάριν του Διός αλλά  δια μέσου του ΑΙΘΕΡΙΟΥ ΔΙΝΟΥ…

 Βασιλεύει αντί του Διός ο ΑΙΘΕΡΙΟΣ ΔΙΝΟΣ…η ΔΙΝΗ του ΑΙΘΕΡΑ… η δίνη του άυλου, του αέρινου, του ουράνιου, του αιθέριου…Μα ταυτόχρονα ο δίνος φέρνει και την σκοτοδίνη, την σκοτεινή όψη της ζαλης, αλλα και της σκοτεινης και φουσκωμένης από το πάθος ψυχής…Ο μέγας και θείος γνόφος  ή δνόφος - σανσρ. ksapa = νύχτα δηλαδή το θεοσκόταδο

Galenus Med., In Hippocratis de victu acutorum commentaria iv
Kühn volume 15, page 804, line 4

 ταν κεφαλ περιφέρεσθαι φαντάζηται, <δνος3> νομάζεται τ πάθος, ταν δ κα σκοτώδης ψις μα τδε φαίνηται, ‘σκοτόδινοςκαλεται κα γίνεται δι κίνησιν τακτον φυσώδους πνεύματος κατ τν κεφαλν χοντος τοπικν γένεσιν κάτωθεν ναφερομένου.

Ενώ ο Γαληνός ονομάζει δίνο το πάθος και την σκοτοδίνη ή στην σκοτώδη όψη που προκαλείτε από την άτακτη κίνηση ζωηρού πνεύματος – πνοής, ψυχής

Άλλη σημασία της λέξεως δίνος είναι ο τόρνος,. Ο τόρνος, ακόμα και σήμερα, η μηχανή που χρησιμοποιείται για τη μορφοποίηση ενός κομματιού μετάλλου, ξύλου, άλλων υλικών, μεσω της σύσφιξή του σε συσκευή συγκράτησης και με την περιστροφή του κάτω από ισχύ κατάλληλου εργαλείου κοπής για περιστροφή, διάτρηση, διαμόρφωση πρόσοψης, κατασκευή σπειρώματος κλπ.

Orion Gramm., Etymologicum
Alphabetic letter delta, page 44, line 2

<Δινατή>· περιφερς, οικυα δίν, στι τόρν
δνος δ τόρνος, παρ τ δονεσθαι κα κολοσθαι.

Alphabetic letter delta, page 510, line 9

<Δνος>. συστροφ, περιφέρεια, τόρνος.

Pseudo-Zonaras Lexicogr., Lexicon
Alphabetic letter delta, page 520, line 22

 
κα δνος εδος ρχήσεως, κα εδος ποτηρίου,  παρ τ δινοσθαι. . λέγεται δ κα ρσενικς  δνος. κα δίνη τ εύματα κα συστροφή

Anonymi Lexeis Rhetoricae, ητορικα λέξεις
Entry 136, line 1

<δνος>: συστροφ νέμου
<κλόνος>: συστροφή (
το κούνημα, η σφοδρή κίνηση, ο αναβρασμός, η διαλευση, ο ορυμαγδός, η οχλοβοή, ο σάλος, ο σαματάς )

Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Odysseam
Volume 1, page 351, line 29

Τ δ δίνεον κτείνει τν ρχουσαν καθ κα δνος τοι τόρνος. δς
δ δι τ καίριον λέξις νταθα κεται το δινεν. τι δέ ποτε ταυτν δνος κα όμβος κα κνος, δηλο γράψας. όμβος, στ κνος. δνος. ς δ κα κατ τρίτην συζυγίαν στ διν δινώσω, δινωτ δηλο σπίς

Βλέπε και Δίνος δε βασιλεύει...

ψύχειν γρ τ ζωοποιεν

Άλλες ερμηνείες του ως ρόμβος ή ρύμβος και ρόπτρον  δηλ. ο ρυθμός που παράγεται από το χτύπημα κροτάλων ή τυμπάνου αλλα και ο κώνος.

Hesychius Lexicogr., Lexicon (ΑΟ)
Alphabetic letter gamma, entry 726, line 1

<
γνόφεον>· μέλαν
*<γνόφος>· συννέφεια. δνος. νεμος. vgAS χλύς s σκοτομηνία καμφθναι ...
<όμβος>· ψόφος. στρόφος. χος. δνος. κνος.
<όμβ>· περιφορ, κινήσει …
<ύμβος>· δνος
<ύμη>· ρμή

Etymologicum Gudianum, Etymologicum Gudianum (άλιονζειαί)
Alphabetic entry delta, page 366, line 1

 {Φωτίου} <Δναι> <Jo. Damasc. Canon. iamb. 2, 59>· ποταμν εσιν τ
μεσώτατα, νθα τ όθιον το ποταμο κ τν μερν ες μέσον συνα-
γόμενον σταχυωδς ς π τς περιδινήσεως δνα δίνη κέκληται…
 <Δίνη> κανος>· ες τ Εδίνητον κα λιγγι.
 <Διν> <Γ 378>· κ το δίνη.
 <Δινωτοσι> <Γ 391>· πεποικιλμένοις, τετορνευμένοις. εθεα
δινωτόν· δινωτός τ ρσενικόν. κ το διν, τοτο κ το δνος·

Scholia In Aristophanem, Scholia in nubes (scholia vetera)
Argumentum-dramatis personae-scholion sch nub, verse 380a, line 1

αθέριος δνος> E: κα τοτο θρυλετο παρ τος φυσικος. E
<αθέριος δνος> R: περιδίνησις αθερία. RVE τατα δ κ
τν ναξαγορείων λαμβάνει. VE δνος] συστροφή. EM  
<λλ' ντ' ατο> E <Δνος> EM: γγύθεν λαβεν π το Διός, σπερ
ε λεγε μ βασιλεύειν τν Δία, λλ Δνον. οχ τι τν δίνησιν ποβάλλων
κ τούτου <“Δνος”> επεν, λλ E κεραμεον στι βαθ ποτήριον, καλεται δνος

Thomas Magister Philol., Ecloga nominum et verborum Atticorum
Alphabetic letter delta, page 100, line 11

<
Δνος> κύκλ στροφ, φ' ο κα τ κύκλ στρεφόμενον σμα δνος, οον ορανός.

Hesychius Lexicogr., Lexicon (ΑΟ)
Alphabetic letter delta, entry 503, line 1

*<Δεμος>· Φόβος (Δ 440) rgA
*<δείμομεν>· οκοδομήσωμεν (Η 337) nΣ
<δεινά>· καταπληκτικά, φοβερά (Β 321)
*<δεναι>· α τν δάτων συστροφαί (gAS)
*<δείναις>· συστροφας (Eur. Tro. 83) n
*<δείνας>· κινήσεις. τ κοιλώματα τν δάτων (Iob 28,10 v. .) AShd
<δεινεύει>· κυκλεύει
<δεινεύειν>· βουλεύεσθαι κακά
*<δείνη>· συστροφή vgAS
<δειν δέ>· φοβερ δέ (Soph. O. R. 1267)
<δεινήεντα>· περιστρεφόμενα. (Φ 206 ..) [φοβερά]
<δενος>· τ περιστρεφόμενον
<δείνησιν>· κίνησιν. S συστροφήν...
<δενος>· δείνησις. εδος δέους. φοβερά. κα εδος κπόματος
 (Stratt. fr. 34 ..) κα ρχησις (Apolloph. fr. 1) δέους ξιος
<δεινός>· κακός. φοβερός. στραμμένος. δυνατός *s ‖ πανοργος.<κανός>. κολάκευτος q. vgAS
...
a) *<δεινς>· πάνυ s b) *<<δείνωσις>>· σκότωσις. δεινότης Σ
*<δείνωσιν>· δύναμιν. vAS δεινότητα. συστροφήν gAShd
<δεινωτήν>· πεποικιλμένην ν κύκλ, τετορνευμένην, τν
 μσι διειλημμένην (Ν 407). χρται γρ μηρος π τς κοίτης τ λέξει (Γ 391)

O Δίνος ή Δείνος έχουν την ίδια και αυτή έννοια της δίνης, της συστροφής, της περιστροφής, της κίνησης του αιθέρος, της «ψύξης»,  του ρόμβου/ρύμβου, αλλα και του κυπέλλου/ποτηριού και του τόρνου. Ολες οι έννοιες έχουν αναλυθεί στα προηγούμενα κείμενα…

Ας περάσω σε αναφορές που επιφέρουν και  με οδηγούν σε μερικά ακόμα νέα συμ-περάσματα…

Δίνος ονομάζεται και το ποτήριον ή  κύπελλον. Ο δίνος είναι ο στρόβιλος ή ρούφουλας … η δίνη που έχει εγκλωβιστεί, αλλα και αυτή που προέρχεται μέσα απο ένα βαθύ ποτήρι ή ένα κύπελλο καθώς κερνούσαν …αφού πρώτα ειχαν ανα-μιξεί αλλα και ανακατέψει το κρασί. 

Το κύπελλον λοιπόν αλλά και το είδος ορχήσεως εκείνων των χορών, των πηδημάτων και της παντομίμας, σύμβολα αρχέτυπα, αιώνια που ζουν μέχρι σήμερα…

Και ο θεός του ποτηριού αλλά και της όρχησης και των χορών και της δίνης του μυαλού και του σώματος είναι ένας, ο Διόνυσος.

Ένα από τα εμβλήματα του ο καρπός της πιτύοςο κώνος ή  το κοινό κουκουνάρι στην κορυφή των θύρσων…

Suda, Lexicon
Alphabetic letter sigma, entry 1211, line 1

<Στρόβιλος:> νσος. κα εδος ρχήσεως, κα το δένδρου καρπς τς πίτυος
<Στρόμβος:> όμβος. π το περιστρέφεσθαι.

Αλλά και η ήμερη πεύκη ή πίτυς … στα λατινικά pinus (Pinus Pinea or Stone Pine), η  χαμαιπίτυς είδος  κοινής πεύκης.

<Scholia In Nicandrum, Scholia et glossae in Nicandri alexipharmaca (scholia vetera et recentiora) Scholion 548b, line 1

<ἠὲ χαμαιπίτυος> G1 τς χαμαιπίτυος,
<το βλαστο μετ G1X> <τν C> <κώνων· εσιν ον κνοι πίτυος G1C> ο στρόβιλοι. συνεψήσας ον <φησι G2X>
τοτο τος φύλλοις <τς χαμαιπίτυος δίδου πιεν G1C>.
<λλως C>· <τς πίτυος τ φύλλα κα τος κώνους φεψήσαντα κελεύει τν χυλν διδόναι πιεν G1Cμωνύμως <δ
G1C> <λέγεται G2X> καρπς <κα G1C> στρόβιλος
κα κνος. < G1C> τς χαμαιπίτυος, φησί, τς βλαστή-
μονος ναμεμιγμένως καθεψήσας τ φύλλα κα τος κώνους,
σους θρέψατο πεύκη, τουτέστιν λα μο σύμμικτα ψή-
σας <δίδου πιεν BRvAld> G1X
<κώνοις>] καρπος· κνος λέγεται βοτρυοειδς το στροβίλου καρπός v

Scholia In Clementem Alexandrinum, Scholia in protrepticum et paedagogum (scholia recentiora partim sub auctore Aretha) Page 302, line 27

4, 12 κνος] κνοι ο στρόβιλοι κα ο θύρσοι, ς Διογενιανός.
 όμβος δνος, κνος, ξυλήριον, ο ξπται τ σπαρτίον, κα ν ταςτελετας δονετο, να οιζ· τ δ ατ κα ύμβος καλετο. οτω
Διογενιανός. τι δ όμβος κα ύμβος λέγεται, πολλώνιός φησιν όδιος
  ύμβ κα τυπάν είην Φρύγες λάσκονται.
 κνος κα όμβος] εδη ρχήσεως.

Suda, Lexicon
Alphabetic letter kappa, entry 2279, line 1

<Κωνοφόροι:> θυρσοφόροι. κνος δ λέγεται βοτρυοειδς
το στροβίλου καρπός, ν φερον α γυνακες βαστάζουσαι ν τας
το Διονύσου τελετας, πειδ μοιον τ σχήματι τν κνον τ το
νθρώπου καρδί,πιστάτην δέ φασιν λληνες τς τν νθρώπων
καρδίας τν Διόνυσον. οκεί ον τινι μυστηρί τοτο ποίουν.
κα θύρσου χλοερν κωνοφόρον κάμακα.



Το κουκουνάρι με την διπλή σπείρα του και τη μορφική του διάταξη δεξιόστροφη αλλα και αριστερόστροφή.Σ ’ αυτόν τον καρπό υπάρχουν εμφανέστατα fractals που  θυμίζουν και στηρίζουν την χρυση αναλογία του αριθμού φ και την ακολουθία του Fibonacci

Μια από τις πάμπολες εφαρμογές των μαθηματικών στην φύση

Κάθε κουκουνάρι αποτελείται από τα λεγόμενα βράκτια φύλλα (ψευδή φύλλα) τα οποία είναι τακτοποιημένα σε διάταξη ελίκων-σπειρών. ‘Οσο ωριμάζει και ξηραίνεται το κουκουνάρι, αναγνωρίζονται δεξιόστροφες και αριστερόστροφες σπείρες. Υπάρχουν κουκουνάρια (μικρού μεγέθους) που έχουν πάνω από τρεις σπείρες προς μία κατεύθυνση και πέντε προς την άλλη, ενώ στα μεσαίου μεγέθους πέντε είναι οι σπείρες προς μία κατεύθυνση και οκτώ στην άλλη. Ο αριθμός των σπειρών σε κάθε κατεύθυνση είναι δύο συνεχόμενοι αριθμοί της ακολουθίας Fibonacci.
Ωστόσο, η γεωμετρία του κουκουναριού, με τη διπλή σπείρα, μας δίνει τη χρυσή αναλογία φ. Οι δεξιόστροφες και αριστερόστροφες σπείρες του κουκουναριού εξασφαλίζουν την καλύτερη και ομοιόμορφη εκσφενδόνιση των σπερμάτων από τα ώριμα κουκουνάρια προς το γειτονικό έδαφος…

Συνεχίζετε…