μέλισσα βουγενής, ὅτι ἐκ βοείων ὀστέων γεννᾶται

Από τις ιστορίες και τους μύθους που έχουν καταγραφεί για τον Αρισταίο, μέσα από διαφορετικά κείμενα και συγγραφείς, έχουμε και την πρώτη καταγραφή της βουγονίας (βους+γονή ) μαθαίνουμε έτσι μ’ έναν ασυνήθιστο τρόπο την δημιουργία μελισσιού. Μια προσπάθεια να δωθεί εξήγηση για το πώς δημιουργείτε  το μελίσσι κατά την πρωτόγονη  σκέψη των προγόνων μας. Ο Αρισταίος θα χάσει κάποια στιγμή το μελίσσι του. Θα ζητήσει την βοήθεια της μητέρας του Κυρήνης για να γνωρίσει την αιτία του χαμού τους. Εκείνη θα τον συμβουλέψει να επισκεφθεί και να συλλάβει τον Πρωτέα για να μάθει την αιτία και πως θα αντιστρέψει την τιμωρία που του έχει επιβληθεί. Εκεί θα μάθει ότι τιμωρείτε για τον θάνατο της Ευρυδίκης, συζύγου του Ορφέα. Ο Αρισταίος ήταν ερωτευμένος μαζί της. Ήταν αυτός που την κυνήγησε μέσα στο δάσος κι εκείνη προσπαθώντας να ξεφύγει από τον έρωτά του  δαγκώθηκε από φίδι και έχασε την ζωή της, Ο ίδιος δε, θα γίνει η αφορμή ο Ορφέας να γνωρίσει την τραγική του μοίρα. Το κρίμα του θα έχει ως αντίκτυπο να χάσει και το μελίσσι του καθώς τον εκδικήθηκαν οι νύμφες-φίλες της Ευρυδίκης. Ο Πρωτέας θα του δώσει την λύση για την δημιουργία και την απόκτηση νέου μελισσιού. Βουγονία, δηλαδή η δημιουργία νέου μελισσιού από την θυσία τεσσάρων επιλεγμένων ταύρων και τεσσάρων αγελάδων, τα σώματά τους  με συγκεκριμένη διαδικασία και θανάτωση θα παραμείνουν στο δάσος για διάστημα οκτώ ημερών για να επέλθει η εξιλέωση και η νέα σοδειά μελισσιού. 

 

Η βουγονία περιγράφεται δύο φορές και στο δεύτερο μισό των Γεωργικών του Βιργίλιου. Η πρώτη περιγραφή, που ανοίγει το δεύτερο μισό του τέταρτου βιβλίου, περιγράφει μια «παραδοσιακή» μορφή της τελετουργίας, ακολουθούμενη από την ιστορία του Αρισταίου. Πρέπει να συλλάβει τον προφήτη, τον Πρωτέα, και να τον αναγκάσει να του αποκαλύψει το θείο πνεύμα που εξόργισε. Ο Πρωτέα αλλάζει σε πολλές μορφές, αλλά δεσμεύεται επιτέλους και αναφέρει πώς προκάλεσε το θάνατο της Ευρυδίκης καταστρέφοντας έτσι τις μέλισσές του. Το τελετουργικό που ζήτησε ο Αρισταίος από την Κυρήνη κατά την επιστροφή του είναι αξιοσημείωτα διαφορετικό. Θα θυσιάσει τέσσερις ταύρους, τέσσερις δαμάλες, ένα μαύρο πρόβατο και ένα μοσχάρι. Έπειτα θ’ άφηνε το αίμα των θυμάτων να ρέει από τους σχισμένους λαιμούς τους, θ’ άφηνε τα σώματα των βοοειδών σε ένα ελαιώνα και στην συνέχεια, έπειτα από εννέα μέρες, θα πρόσφερε θυσία στον Ορφέα και στην Ευρυδίκη. Θ΄ ακολουθούσε το θαύμα της αναγέννησης των μελισσών.

«... ξάφνου εκεί ένα θάμασμα που κι αν το λες ξενίζεις, παρατηρούν οι θυσιαστές μες στων βοδιών τα σπλάχνα τα νερουλά, εμπουρμπούριζαν απ' όλην την κοιλιά τους οι μέλισσες, κι απ' τα πλευρά τα τσακισμένα εβράζαν κ' εσηκωνόνταν σύγνεφο τεράστιο στον αέρα κ' εμαζευόνταν στες κορφές των δέντρων κι απ' τους κλάδους τους λυγερούς σαν τα τσαμπιά του σταφυλιού εκρεμώνταν» (Γεωργικά, IV, 552-558, Μετάφραση Κων/νου Θεοτόκη).

Αυτή η δεύτερη έκδοση αποτέλεσε την κορύφωση ενός μεγάλου έργου, οπότε μπορεί να βασιστηκε περισσότερο στην παραδοσιακή ρωμαϊκή τελετή θυσίας από την ίδια την βουγονία, προκειμένου να κλείσει τα Γεωργικά με έναν πιο συμβολικό τρόπο. Έτσι η πρώτη εκδοχή μπορεί να αντικατοπτρίζει τη σχέση του ανθρώπου με τους θεούς κατά την χρυσή εποχή και την μετέπειτα σχέση τους.

Η βουγονία ως έθιμο, αντικατοπτρίζει  τον πραγματικό πυρήνα της θρησκείας της αρχαιότητας. Μια αναπάντεχη και παράδοξη μέθοδος αναπαραγωγής των μελισσών που φαίνεται να ξεκινά πριν από τον 3^ο αιώνα πΧ.  και φαίνεται να είναι καταγεγραμμένη και να έχει επιβιώσει μέχρι και τον 17^ο αιώνα μ.Χ.

Ο Αριστοτέλης είναι ο μόνος συγγραφέας που ενώ έχει αναφερθεί στο έργο του «Περί ζώων γενέσεως » επί μακρόν στις μέλισσες δεν αναφέρει πουθενά την βουγονία. Ο ίδιος πίστευε στην αυθόρμητη αναπαραγωγή των μελισσών. Λέγετε μάλιστα ότι είχε χρησιμοποιήσει γυαλί για να καλύψει μια κυψέλη για να παρατηρεί την ζωή του εντόμου, αλλά οι μέλισσες το κάλυψαν με κερί για να τις αφήσει στην ησυχία τους…

Ο ίδιος πίστευε ότι «ορισμένα ζώα και φυτά γεννιούνται αυτομάτως στο έδαφος και στο νερό, γιατί στο έδαφος υπάρχει νερό και στο νερό υπάρχει πνεύμα, στο πνεύμα υπάρχει πάντοτε ζωική θερμότητα με αποτέλεσμα, κατά κάποιο τρόπο, να είναι όλα γεμάτα από ζωή».

Η πατρότητας της δημιουργίας μελισσιού από κουφάρι ταύρου αποδίδεται στον Αρισταίο και την γνωρίζουμε μέσα από κείμενα λατίνων συγγραφέων, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, του Βιργίλιου, - καθαρά εγκυκλοπαιδικά αναφέρω ότι ο Βιργίλιος υπήρξε υιός μελισσοκόμου από την Μάντοβα - και του Οβίδιου.

Σε άλλα κείμενα, βέβαια, βρίσκουμε και την μετατροπή, μεταβολή ή μετεμψύχωση των ζώων μετά θάνατο, που αλλάζουν και παίρνουν διαφορετική μορφή ζώου.

Έτσι οι σκύλοι προκύπτουν από τον θάνατο των αλόγων, ή οι σφήκες προκύπτουν από τον θανατο των άλογων, και οι μέλισσες από τον θάνατο του ταύρου.

Simplicius Phil., In Aristotelis physicorum libros commentaria
Volume 9, page 239, line 18
                         οὐ γὰρ καθὸ ζῷον μεταβάλλον εἰς ζῷον ᾗ ζῷον
μεταβάλλει, ἀλλὰ καθὸ τὶ ζῷον εἰς ἄλλο τι ζῷον ποιεῖται τὴν μεταβολήν·
οἷον εἰ κύων ἐξ ἵππου γίνοιτο ἢ μᾶλλον σφῆκες ἐξ ἵππου ἢ μέλισσαι ἐκ ταύρου (ἵπποι γὰρ σφηκῶν γένεσις, ταῦροι δὲ μελισσῶν), λέγοιτο μὲν ἂν ζῷον ἐκ ζῴου γίνεσθαι, οὐ μὴν καθὸ ζῷον, ἀλλὰ κατὰ συμβεβηκός

Origenes Theol., Contra Celsum
Book 4, section 57, line 26

...ἐξ ἀνθρώπου νεκροῦ μετα-

πλασσόμενος ὄφις, ὡς οἱ πολλοί φασι, γίνεται ἀπὸ τοῦ

νωτιαίου μυελοῦ καὶ ἐκ βοὸς μέλισσα καὶ ἐξ ἵππου σφὴξ

καὶ ἐξ ὄνου κάνθαρος καὶ ἁπαξ απλῶς ἐκ τῶν πλείστων

σκώληκες. 

Στον Ωριγένη στα «κατά Κέλσου» υπάρχει ανάλογη αναφορά:

… όπου εκ των νεκρών  ανθρώπων μεταπλάθονται φίδια, όπως πολλοί ισχυρίζονται και αυτό γίνεται εκ του νωτιαίου μυελού και από το βόδι παρουσιάζονται οι μέλισσες, και από το άλογο οι σφήκες  και από τον γάιδαρο οι σκαθάρια και απλώς από τα περισσότερα (ζώα) σκουλήκια..

Και στον Πλούταρχο στους Βίους παράλληλους στο «Άγις και Κλεομένης»(60.5)

Εμφανίζεται  και η χαρακτηριστική γέννηση, μέσω της βουγονίας, των μελισσών άλλα και η μετατροπή της κεφαλής του Κλεομένη σε μεγάλο φίδι. Το κείμενο και η ερμηνεία δίνεται παρακάτω.

...ὀλίγαις δ' ὕστερον ἡμέραις οἱ τὸ σῶμα τοῦ Κλεομένους ἀνεσταυρωμένον παραφυλάττοντες εἶδον εὐμεγέθη δράκοντα τῇ κεφαλῇ περιπεπλεγμένον καὶ ἀποκρύπτοντα τὸ πρόσωπον, ὥστε μηδὲν ὄρνεον ἐφίπτασθαι σαρκοφάγον. ἐκ δὲ τούτου δεισιδαιμονία προσέπεσε τῷ βασιλεῖ καὶ φόβος, ἄλλων καθαρμῶν ταῖς γυναιξὶν ἀρχὴν παρασχών, ὡς ἀνδρὸς ἀνῃρημένου θεοφιλοῦς καὶ κρείττονος τὴν φύσιν, οἱ δ' Ἀλεξανδρεῖς καὶ προσετρέποντο φοιτῶντες ἐπὶ τὸν τόπον, ἥρωα τὸν Κλεομένη καὶ θεῶν παῖδα προσαγορεύοντες, ἄχρι οὗ κατέπαυσαν αὐτοὺς οἱ σοφώτεροι, διδόντες λόγον, ὡς μελίττας μὲν βόες, σφῆκας δ' ἵπποι κατασαπέντες ἐξανθοῦσι, κάνθαροι δ' ὄνων τὸ αὐτὸ παθόντων ζῳογονοῦνται, τὰ δ' ἀνθρώπινα σώματα, τῶν περὶ τὸν μυελὸν ἰχώρων συρροήν τινα καὶ σύστασιν ἐν ἑαυτοῖς λαβόντων, ὄφεις ἀναδίδωσι. καὶ τοῦτο κατιδόντες οἱ παλαιοὶ μάλιστα τῶν ζῴων τὸν δράκοντα τοῖς ἥρωσι συνῳκείωσαν.

Λίγες μέρες αργότερα, αυτοί που φρουρούσαν το σώμα του Κλεομένη σταυρωμένο, είδαν ένα μεγάλο φίδι να’ χει κουλουριαστεί γύρω από το κεφάλι του και να κρύβει το πρόσωπο του, ώστε κανένα σαρκοφάγο όρνιο να μη μπορεί να πετάξει προς το σώμα του. Από το γεγονός αυτό έπιασε το βασιλιά δεισιδαιμονία και φόβος κι έγινε αφορμή να κάμουν οι γυναίκες πολλούς καθαρμούς, γιατί είχε σκοτωθεί άνθρωπος αγαπητός στους θεούς και ανώτερος κατά τη φύση. Οι δε Αλεξανδρινοί έρχονταν στον τόπο που ήταν το σώμα του Κλεομένη, έκαναν την προσευχή τους και τον ονόμαζαν ήρωα και γιό θεών. Τη δεισιδαιμονία τους την σταμάτησαν οι σοφότεροι, εξηγώντας ότι άμα σαπίσουν τα βόδια αναδίδουν μέλισσες, τα άλογα σφήκες, και από τα νεκρά γαϊδούρια ζωογονούνται σκαθάρια, τα δε ανθρώπινα σώματα όταν τα υγρά που είναι γύρω από τον μυελό συγκεντρωθούν και ενωθούν, παράγουν φίδια. Και οι παλαιοί επειδή το ήξεραν καλά αυτό, απέδωσαν στους ήρωες, απ΄ όλα τα ζώα προ πάντων τον δράκοντα/φίδι

Και στον Ησύχιο ανάλογη αναφορά οπου η μέλισσα αναφέρετε ως βουγενής και ότι γεννιέται και προέρχετε από τα οστά των βοδιών.

<βουγενέων>· τῶν μελισσῶν. Καλλίμαχος· "ἁρμοῖ γὰρ Δανάου γῆς ἐπὶ <βου>γενέος" (fr. 383,4), καὶ ἡ μέλισσα <βουγενής>, ὅτι ἐκ βοείων ὀστέων γεννᾶται

Geoponica, Geoponica
Book 15, chapter 2, section t, line 2

Περὶ μελισσῶν, καὶ πῶς ἂν ἐκ βοὸς γένοιτο, ὃ καλεῖται βουγονή. Φλωρεντίνου

Ἰόβας δὲ ὁ βασιλεὺς Λιβύων ἐν λάρνακι ξυλίνῃ φησὶ δεῖν ποιεῖ-

σθαι μελίσσας· καὶ Δημόκριτος καὶ Βάρων, ἐν Ῥωμαίᾳ

γλώσσῃ, ἐν οἴκῳ φασὶ χρὴ ποιεῖσθαι, ὅπερ ἐστὶ καὶ

ἄμεινον.

         Ὁ δὲ τρόπος οὗτος. οἶκός σοι ἔστω

ὑψηλός, δεκαπηχυαῖος, καὶ εὖρος πηχῶν ιʹ καὶ ταῖς

λοιπαῖς πλευραῖς ἶσος. εἴσοδος δὲ εἰς αὐτὸν περι-  

ποιείσθω μία, καὶ θυρίδες τέσσαρες, ἐν ἑκάστῳ τοίχῳ

μία.

         εἰς τοῦτον ἀγαγὼν βοῦν τριακοντάμηνον,

εὔσαρκον, λιπαρὸν μάλιστα, περίστησον αὐτῷ νεανίας

πολλούς, καὶ τυπτέτωσαν αὐτὸν ἰσχυρῶς, καὶ τύπτον-

τες αὐτὸν ῥοπάλοις ἀποκτεινάτωσαν, ὁμοῦ ταῖς σαρξὶ

τὰ ὀστέα συναλοῦντες·

         φυλακὴν δὲ ἐχέτωσαν, τὸ

μὴ αἱμάξαι τι τοῦ βοός (οὐ γὰρ ἂν ἐξ αἵματος κυη-

θείη ἡ μέλισσα), ταῖς δὲ πρώταις πληγαῖς μὴ βιαίως

ἐμπεσόντες.

         Εὐθὺς δὲ ἀποπεφράχθω πᾶς τοῦ βοὸς

πόρος ὀθόναις καθαραῖς καὶ λεπταῖς πίσσῃ κεχρισμέ-

ναις· οἷον ὄμματα, καὶ ῥῖνες, καὶ στόμα, καὶ ὅσα τῇ

φύσει πεποιήται εἰς κένωσιν ἀναγκαίαν.

         ἔπειτα θύμον ὑποστρώσαντες πολύν, καὶ ὕπτιον ἐπ' αὐτοῦ

καταθέντες τὸν βοῦν, ἐξελθόντες τοῦ οἴκου εὐθὺς τὴν

θύραν καὶ τὰς θυρίδας ἐπιχρισάτωσαν πηλῷ στεγανῷ,

ὡς μήτε ἀέρι, μήτε ἀνέμῳ, μηδ' ἥντιν' οὖν εἴσδυσιν

ἢ διάπνευσιν εἶναι.

         Τρίτῃ δὲ ἑβδομάδι χρὴ πάν-

τοθεν ἐξανοίξαντα εἰσεᾶσαι φῶς τε καὶ ἀέρα καθαρόν,

πλὴν ὁπόθεν ἂν καθίῃ σφοδρὸν πνεῦμα· εἰ γὰρ ὧδε

ἔχοι, τὴν κατὰ τοῦτο εἴσοδον κεκλεισμένην χρὴ ἐᾶσαι.

ἐπὰν δὲ δόξωσιν ἐμψυχῶσθαι αἱ ὕλαι πνεῦμα

αὔταρκες ἐπισπασάμεναι, αὖθις χρὴ συγκλεῖσαι τῷ

πηλῷ κατὰ τὴν προτέραν χρίσιν.

         ἑνδεκάτῃ δὲ μετὰ ταύτην ἡμέρᾳ ἀνοίξας εὑρήσεις πλήρη μελισσῶν

βοτρυδὸν ἐπ' ἀλλήλαις συνηγμένων, καὶ τοῦ βοὸς

λειπόμενα τὰ κέρατα καὶ τὰ ὀστᾶ, καὶ τὰς τρίχας,

ἄλλο δὲ μηδέν.

         φασὶ δέ, ἐκ τοῦ ἐγκεφάλου μὲν

γίγνεσθαι τοὺς βασιλέας, ἐκ δὲ τῶν σαρκῶν τὰς ἄλλας

μελίσσας· γίγνεσθαι δὲ καὶ ἐκ τοῦ νωτιαίου μυελοῦ

βασιλέας· κρατιστεύειν μέντοι τοὺς ἐκ τοῦ ἐγκεφάλου

μεγέθει τε, καὶ κάλλει, καὶ ῥώμῃ τῶν ἄλλων.

         τὴν δὲ πρώτην τροπὴν καὶ μεταβολὴν τῶν σαρκῶν εἰς

ζῶα, καὶ οἱονεὶ κύησίν τινα καὶ γένεσιν, καθιστορή-

σεις ἐντεῦθεν.

         ἀνεῳγμένου γὰρ τοῦ οἴκου, μικρὰ

καὶ λευκὰ τὸ εἶδος, καὶ ἀλλήλοις ὅμοια, καὶ οὐ τέλεια,

οὔτε ἤδη πάντη ζῶα περὶ τὸν μόσχον πληθύνοντα

ὄψει· ἀκίνητα μὲν πάντα, κατὰ μικρὸν δὲ αὐξανόμενα·

ἴδοις δ' ἂν καὶ τὴν πτεροφύησιν ἤδη διαρθρου-

μένην, τήν τε οἰκείαν χροιὰν λαμβανούσας, περικαθε-

στώσας δὲ τὸν βασιλέα, καὶ προσπετασθείσας, βραχύ-

τερον δέ, καὶ ὑποτρεμούσας ταῖς πτέρυξι, διὰ τὴν

ἀήθειαν τῆς πτήσεως, καὶ τὴν τῶν μελῶν ἀτονίαν.

Προσιζάνουσι δὲ ταῖς θυρίσι ῥοιζηδόν, ὠθοῦσαι

καὶ βιαζόμεναι ἀλλήλας, πόθῳ τοῦ φωτός.

         ἄμεινον  

δὲ τὰς ἀνοίξεις καὶ ἀποφράξεις τῶν θυρίδων, καθὼς

εἴρηται, παρ' ἡμέραν ποιεῖσθαι·

         δέος γὰρ μὴ μετα-

βάλλοντα ἤδη τὴν τῶν μελισσῶν φύσιν, διὰ τὴν πλείω

σύγκλεισιν οὐ σπάσαντα κατὰ καιρὸν τὸν ἀέρα, ὥσπερ

πνιγμῷ διόληται.

         Τοῦ δὲ οἴκου ὁ μελισσὼν ἐγγὺς

ἔστω, καὶ ὅταν ἐκπετασθῶσιν ἀνοιγομέναις ταῖς θυρί-

σιν ὑποθυμία θύμου τε καὶ κνεώρου.

         τῇ γὰρ

ὀσμῇ ἑλκύσεις αὐτὰς εἰς τὸν μελισσῶνα, τεθεραπευ-

μένας ὀσμαῖς ἀνθῶν· καὶ θυμιῶν οὐκ ἀκούσας εἰσε-

λάσεις. χαίρουσι γὰρ μέλιτται τῇ εὐωδίᾳ καὶ ἄνθεσιν,

εἰκόσιν εἶναι μέλιτος δημιουργοῖς.

Ο Ιόβας ο βασιλιάς των Λιβύων σε λάρνακα ξύλινη ισχυριζονται ότι φτιάχνει τις μέλισσες. (ας μην ξεχνούμε ότι στην Λιβύη φαίνεται ότι έχει ζήσει και γεννήση η Κυρήνη τον Αριστέα, ενώ εκει υπάρχει και πόλη με το όνομα Μέλισσα) Γνωστή ακομα και στις μέρες μας η Κυρηναϊκή χερσόνησος και προσφατα και η δήλωση του Χαφτάρ: «Τους Έλληνες αδελφούς αφιερώνουμε την πόλη της Κυρήνης στη Λιβύη το κοινό μας παρελθόν και το κοινό ένδοξο μέλλον μας» σημειώνεται χαρακτηριστικά. 

Παρακάτω δίνεται  σε μετάφραση όλη η διαδικασία της βουγονίας.
 Ο Ιόβας ο βασιλιάς των Λιβύων σε λάρνακα ξύλινη ισχυριζονται ότι φτιάχνει τις μέλισσες (οι πρώτες ξύλινες κυψέλες σε δράση)
 Δημιουργήστε ένα οίκημα, ύψους δέκα πηχών, με όλες τις πλευρές ίσων διαστάσεων, με μία πόρτα και τέσσερα παράθυρα, ένα σε κάθε πλευρά. Βάλτε μέσα σ’ αυτό ένα βόδι τριάντα μηνών, πολύ λιπαρό και σαρκώδες. Ας το περιστοιχίσουν και ας το σκοτώσουν αρκετοί νέοι άντρες χτυπώντας το βίαια με ρόπαλα, γιορτάζοντας μαζί με τους άλλους τα αλώα ( γιορτή του αλωνίσματος ή προς τιμήν της Δήμητρας και της συγκομιδής των καρπών) έτσι ώστε να μαλακώσουν τόσο τη σάρκα όσο και τα οστά, αλλά φροντίζοντας να μην χυθεί ούτε σταγόνα αίμα (γιατί από το αίμα δεν μπορεί να γεννηθεί η μέλισσα). Φράξτε όλες τις οπές του, στόμα, μάτια, μύτη κλπ με καθαρό και λεπτό ύφασμα ποτισμένο με πίσσα. Έπειτα στρώστε μεγάλη ποσότητα θυμαριού και τοποθετήστε  πάνω σε ύπτια θέση το σκοτωμένο ζώο. Μετά  κλειστε τα παράθυρα και τις πόρτες και καλύψτε τα  με μια πυκνή επίστρωση πηλού, για να αποφευχθεί η πρόσβαση του αέρα ή του ανέμου. Μετά από τρεις εβδομάδες, ανοίξτε το οίκημα και αφήστε το φως και φρέσκο ​​αέρα να έχουν πρόσβαση σε αυτό, εκτός από την πλευρά από την οποία ο άνεμος φυσάει ισχυρότερα. Ενδέκα ημέρες αργότερα, θα βρείτε το σπίτι γεμάτο από μέλισσες, να κρέμονται μαζί σε συστάδες, και τίποτα δεν θα έχει μείνει από το βόδι, παρα μονο τα κέρατα, τα κόκαλα και οι τρίχες. 

 

Ένας ταύρος τριάντα μηνών καλοκαμωμένος και ευτραφής σκοτώνεται, θυσιάζεται καλύτερα,  μέσω μιας ειδικής τελετουργίας, με συγκεκριμένα τελετουργικά μέσα σε ένα κτίσμα κατασκευασμένο για τον συγκεκριμένο σκοπό - με ειδικές προδιαγραφές - και το πτώμα του αφήνεται να σαπίσει με ένα περίπλοκο τελετουργικό.

Αν το τελετουργικό αυτό τηρηθεί με απόλυτη ακρίβεια, τον καθορισμένο χρόνο- χρονικό διάστημα των τριών εβδομάδων και έντεκα ημερών- από τα σκουλήκια του πτώματος θα προκύψουν νύμφες και σμάρια μελισσών.

Από τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελο του ιερού βοδιού θα προκύψουν οι βασιλείς των μελισσών.

Το σύμβολο της μέλισσας προσφερόταν για σύμβολο ενσάρκωση της (άριστης, μάλιστα) ψυχής καθώς θεωρείτε ως το πιο ωφέλιμο για τον άνθρωπο έντομο. Το προϊόν της το μέλι, ήταν μία από τις καλύτερες ζωικές τροφές, που ο άνθρωπος συνέλεγε ήδη από την εποχή των σπηλαίων και που θεωρούσαν ότι προσφερε αθανασία. Δεν είναι συνεπώς τυχαίο το ότι στην απεικονιζόμενη χρυσή συμβολική ζυγαριά ψυχοστασίας που βρέθηκε στον τάφο ΙΙΙ του ταφικού κύκλου Α των Μυκηνών, την θέση των ζυγιζόμενων ψυχών κατέχει ένα έντομο, που μοιάζει με διασταύρωση πεταλούδας και μέλισσας.

Οι μύθοι για την Μέλισσα συνδέονται δε και με την παύση της ανθρωποφαγίας, εκ μέρους των ιερειών Μελισσών και της συνδρομής τους στην αλλαγή της διατροφής των πρωτόγονων. Το πρώτο –παρακάτω - κείμενο θεωρώ ότι είναι ενδεικτικό και για το δεύτερο κείμενο που ακολουθεί, αυτό της θυσίας της ιέρειας Μέλισσας και της δημιουργίας μελισσών από το κατακρεουργημένο σώμα της.

Μνασέας δέ φησι Προσέληνον Ἀρκάδων βασιλεῦσαι.5.1

 Schol. Pindar. P. IV, 104: Ὅτι δὲ καὶ τὰς περὶ

τὰ ἱερὰ διατελούσας Νύμφας Μελίσσας ἔλεγον, Μνα-

σέας ὁ Παταρεὺς ἀφηγεῖται λέγων, ὡς αὐταὶ κατέπαυσαν

σαρκοφαγοῦντας τοὺς ἀνθρώπους πείσασαι τῇ ἀπὸ τῶν

δένδρων χρῆσθαι τροφῇ, καθ' ὃν καιρὸν καὶ μία τις

αὐτῶν Μέλισσα κηρία μελισσῶν εὑροῦσα πρώτη ἔφαγε

καὶ ὕδατι μίξασα ἔπιε, καὶ τὰς ἄλλας δὲ ἐδίδαξε, καὶ

τὰ ζῶα μελίσσας ἐξ ἑαυτῆς ἐκάλεσε, καὶ φυλακὴν πλεί-

στην ἐποιήσατο· ταῦτα δέ φησιν ἐν Πελοποννήσῳ γε-

νέσθαι· ἄνευ γὰρ Νυμφῶν οὔτε Δήμητρος ἱερὸν τιμᾶ-

ται, διὰ τὸ ταύτας πρώτας καρπὸν ἀποδεῖξαι καὶ τὴν

ἀλληλοφαγίαν παῦσαι καὶ περιβλήματα χάριν αἰδοῦς ἐξ

ὕλης ἐπινοῆσαι· οὔτε γάμος οὐδεὶς ἄνευ Νυμφῶν συν-

τελεῖται, ἀλλὰ ταύτας πρῶτον τιμῶμεν μνήμης χάριν,

ὅτι εὐσεβείας τε καὶ ὁσιότητος ἀρχηγοὶ ἐγένοντο.

Οι σχετικοί μύθοι αναφέρουν κι άλλα παραδείγματα δημιουργίας μελισσών. Ένα απ΄αυτά είναι ο θάνατος της Ιέρειας Μέλισσας και η πρώτη δημιουργία των μελισσών. Μάλιστα ο Μνασέας αναφέρει ότι στα ιερά υπηρετούσαν οι Νύμφες Μέλισσες. Ηταν οι πρώτες που σταμάτησαν την ανθρωποφαγία των ανθρώπων καθώς τους έπεισαν να χρησιμοποιούν και να τρέφονται με τους καρπους των δέντρων. Μάλιστα μια ιέρεια γνώρισε την γεύση του μελιού και της κερήρθας και αφού την ανέμειξε με νέρο την ήπιε. Έτσι δίδαξε και στις υπόλοιπες.

§ 1.430  QUALIS APES] ordo est 'qualis labor'. QUALIS APES tertiae declinationis genetivus pluralis et in 'ium' et in 'um' exit, sed tunc pro nostro arbitrio cum nominativus singularis 'ns' fuerit terminatus, ut amans et amantum et amantium dicimus. cum autem nominativus singularis 'r' fuerit terminatus, tantum in 'um' exit, ut pater patrum, murmur murmurum. reliqua vero nomina auctoritate firmamus, ut apis vel apum, vel apium. sane fabula de apibus talis est. apud Isthmon anus quaedam nomine Melissa fuit. hanc Ceres sacrorum suorum cum secreta docuisset, interminata est, ne cui ea quae didicisset aperiret; sed cum ad eam mulieres accessissent, ut ab ea primo blandimentis post precibus et praemiis elicerent, ut sibi a Cerere commissa patefaceret, atque in silentio perduraret, ab eisdem iratis mulieribus discerpta est. quam rem Ceres inmissa tam supra dictis feminis quam populo eius regionis pestilentia ulta est; de corpore vero Melissae apes nasci fecit. Latine autem melissa apis dicitur. 

Στον Μαύρο Σέρβιο Ονοράτο και στα σχόλια του στην Αινειάδα του Βιργιλίου υπάρχει ο μύθος της Μέλισσας, ιέρειας της Θεάς Δήμητρας που ζει στον Ισθμό της Κορίνθου. Η Θεά της έχει διδάξει τα μυστικά της λατρείας της. Οι γυναίκες της περιοχής στην αρχή την καλοπιάνουν με κολακείες στην αρχή  και κατόπιν με προσευχές και δώρα για να της αποκαλύψει τι της έχει μεταδώσει η θεά. Εκείνη αρνείται πεισματικά και τότε οι γυναίκες την σκοτώνουν και την κομματιάζουν Η Δήμητρα για να εκδικηθεί την πράξη τους προκαλεί πανούκλα, που επηρέασε τόσο τις γυναίκες όσο και τον πληθυσμό αυτής της περιοχής, ενώ από το σώμα της Μέλισσας γεννήθηκαν οι μέλισσες.

Είναι φανερό ότι ο φόνος του ταύρου καθώς και οι αιματηρές ιεροπραξίες φέρουν κοινά γνωρίσματα με την αιγυπτιακή μυθολογία και την Βουγονία, όπως την έχει περιγράψει ο Βιργίλιος στα Γεωργικά 4. Ο φόνος έχει θεωρηθεί από αρκετούς μελετητές ως πράξη που δημιουργεί ή παύει τον κόσμο (στοιχεία που μπορούν να στηρίξουν αυτή την άποψη μπορούν να παρατεθούν από τις πηγές για το ζωροαστρισμό σε κείμενα που θ΄ακολουθήσουν) ή πράξη που με μία έννοια «σώζει» και αναγεννά τον κόσμο, τουλάχιστον εκείνο στον οποίο ζουν οι μυημένοι.

συνεχίζετε

 

Ζεὺς Ἀρισταῖος ἐκλήθη καὶ Ἀπόλλων Ἀγρεὺς...

Οι ιστορίες με τον Αριστέα συνεχίζονται και έτσι όπως μας τις δίνουν οι συγγραφείς, συμπληρώνοντας ο ένας τις ιστορίες του άλλου μπορούμε να σχηματίσουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα της προσφοράς ενός εκ των «εφευρετών» προγόνων μας του Άριστου…που κατάφερε να ξεπεράσει την θνητή του φύση και έμεινε στην μνήμη των συνανθρώπων του και μνημονεύτηκε με τις ιδιότητες και τα ονόματα των πιο γνωστών θεών. Αυτά του Δία και του Απόλλωνα.. τα υπόλοιπα στα κείμενα που ακολουθούν…

Nonnus Epic., Dionysiaca
Book 5, line 215

Κάδμος ἀμοιβαίοιο γάμου τετράζυγι παστῷ,

καὶ λέχος ἄλλο μετ' ἄλλο συνήρμοσε· δωροφόρος γὰρ

πρῶτος Ἀρισταῖος, Νόμιος καὶ ἐπώνυμος Ἀγρεύς,

αἷμα σοφοῦ Φοίβοιο καὶ εὐπαλάμοιο Κυρήνης,

Αὐτονόην ζυγίων ἀρότων νυμφεύσατο θεσμῷ·

οὐ μὲν Ἀγηνορίδης πολυφερβέος ἴδμονα τέχνης

γαμβρὸν ἔχειν ἀπέειπε, βιοσσόον υἱέα Φοίβου,

ἀλλὰ Διιπετέων ἀνέμων ζωαρκέσιν αὔραις

λοίγιον εὐνήσαντι πυρώπιδος ἀστέρα Μαίρης

παῖδα συνεκλήισε περισσονόῳ παρακοίτῃ.

καὶ γάμος ἦν πολύολβος, ἐπεὶ γέρας ἄζυγι κούρῃ

δῶκε βόας, πόρεν αἶγας, ὀρίτροφον ὤπασε ποίμνην· 

καὶ πολὺς ἀχθοφόρῳ βεβαρημένος ἐσμὸς ἀνάγκῃ

φόρτον ἐλαιήεντος ἐκούφισεν ἀμφιφορῆος,

ἕδνα γάμων, πολλὴν δὲ σοφῆς ἐκόμισσε μελίσσης

δαιδαλέην ὠδῖνα πολυτρήτοιο λοχείης.

 κεῖνος ἀνὴρ πρώτιστος ὀρίδρομος ἅλματι ταρσῶν

εὗρε φιλοσκοπέλοιο πόνον κεμαδοσσόον ἄγρης,

πῶς νοερῷ μυκτῆρι παρὰ σφυρὰ φορβάδος ὕλης

θηρὸς ἀσημάντοιο κύων μαντεύεται ὀδμήν,

ὄρθια λοξοκέλευθον ἐπὶ δρόμον οὔατα τείνων,  

καὶ δολίης δεδάηκε πολύπλοκα δίκτυα τέχνης

καὶ σταλίκων τύπον ὀρθόν, ὑπὲρ ψαμάθοιο δὲ θηρῶν

πρώιον ἀτρίπτῳ κεχαραγμένον ἴχνος ἀρούρῃ ...

καὶ ποσὶν ἐνδρομίδας θηρήτορα φῶτα διδάξας

ἄσχετον ἀίσσοντα κυνοσσόον εἰς δρόμον ἄγρης ...

πέπλα φαεινομένης ἐπιγουνίδος ἄχρι φορῆσαι,

μή ποτε θηρητῆρος ἐπειγομένου ποδὸς ὁρμὴ

ἂψ ἀνασειράζοιτο καθιεμένοιο χιτῶνος.

κεῖνος ἀνὴρ ἐνόησε πολυτρήτων στίχα σίμβλων,

πλαζομένης δ' ἔστησεν ἐρημάδος ἔργα μελίσσης,

ἥ τις ἔσω λειμῶνος ἀπ' ἄνθεος ἄνθος ἀμείβει

εἰς φυτὸν ἀγλαόκαρπον, ἐφιπταμένη δὲ κορύμβοις

χείλεσιν ἀκροτάτοισιν ἀμέλγεται ἄκρον ἐέρσης·

καὶ λινέαις ἁψῖσι πολυπλέκτοιο χιτῶνος

γυῖα περισφίγξας ὀνύχων ἄπο μέχρι κομάων ...

καὶ δολίῳ πνιγόεντι πυρὸς τεχνήμονι καπνῷ

σινομένην πρήυνεν, ὑπηνέμιον δὲ τινάσσων

πυρσὸν ἀπειλητῆρα φιλοσμήνοιο μελίσσης

δίζυγα χαλκὸν ἄειρεν, ὑπωροφίῃ δὲ λοχείῃ

βομβηδὸν κλονέοντος ἀσιγήτοιο κυδοιμοῦ  

χειρὶ πολυκροτάλῳ διδυμάονα δοῦπον ἀράσσων

φρικτὰ κορυσσομένης ἐφυλάσσετο κέντρα μελίσσης,

καὶ προταμὼν κηροῖο πολυγλώχινα καλύπτρην

ἔβλισεν αἰόλα δῶρα μελισταγέος τοκετοῖο.

πρῶτος ἐυρραθάμιγγος ἀλείφατος εὗρεν ἐέρσην,

καρπὸν ὅτε βρίθοντι ταμὼν μυλοειδέι πέτρῳ

πίονας ὑγροτόκοιο γονὰς ἔθλιψεν ἐλαίης.

καὶ σκιερῆς πολύδενδρον ὑπὸ κλέτας εὔβοτον ὕλης

εἰς ἕλος, εἰς λειμῶνα φέρων ἐδίδαξε βοτῆρας

ἠελίου φαίνοντος ἐς ἕσπερον ἄχρι νομεύειν.

πλαζομένων δ' ἀκίχητον ἀπειθέα φοιτάδι χηλῇ

ἑσπομένων βραδὺν οἶμον ὀπισθοπόρων στίχα μήλων

εἰς νομὸν ἀνθεμόεντα μιῇ ξύνωσε κελεύθῳ

αἶγα λαβὼν προκέλευθον ὁμοζήλοιο πορείης.

καὶ νομίην ἐνόησεν ὀρειάδα Πανὸς ἀοιδήν.

καὶ πυρὶ σειριάοντα κατεύνασεν ἀστέρα Μαίρης,

καὶ Διὸς Ἰκμαίοιο θυώδεα βωμὸν ἀνάψας

αἵματι ταυρείῳ γλυκερὴν ἐπεχεύατο λοιβὴν

ποικίλα φοιταλέης ἐπιβώμια δῶρα μελίσσης,

πλήσας ἁβρὰ κύπελλα μελικρήτου κυκεῶνος·  

Ζεὺς δὲ πατὴρ ἤκουσε καὶ υἱέος υἷα γεραίρων

πέμψεν ἀλεξικάκων ἀνέμων ἀντίπνοον αὔρην,

Σείριον αἰθαλόεντος ἀναστέλλων πυρετοῖο.

εἰσέτι νῦν κήρυκες Ἀρισταίοιο θυηλῆς

γαῖαν ἀναψύχουσιν Ἐτήσιαι ἐκ Διὸς αὖραι,

ὁππότε ποικιλόβοτρυς ἀέξεται οἰνὰς ὀπώρη.

Για τις θυγατέρες του επέλεξε διακεκριμένους γαμπρούς ο Κάδμος και τους πάντρεψε με τη σειρά με τέσσερα γαμήλια κρεβάτια και γάμους τον ένα μετά τόν άλλο. Πρώτος Αρισταίος με πολλά δώρα, ο Νόμιος και ο επώνυμος Αγρεύς αίμα του σοφού Φοίβου και της επιδέξιας Κυρήνης, την Αυτονόη πήρε με το θεσμό του γάμου. Ο γιος του Αγήνορα δεν αρνήθηκε για γαμπρό του να έχει τον ειδήμονα της πλουσιοπάροχη τέχνης, το γιο του Φοίβου, που σώζει τις ζωές των ανθρώπων, αλλά πάντρεψε την κόρη του με τον ευφυή σύντροφο, που κατεύνασε το θανατηφόρο άστρο της Μαίρης με τις ζωογόνες πνοές των θεϊκών ανέμων. Και ο γάμος τους ήταν ευτυχισμένος, γιατί στη νεαρή κόρη έδωσε αγελάδες ως δώρο, κατσίκες, έφερε βουνίσιο κοπάδι. Πολλά βαθιά αυλάκια ανοίχτηκαν από την πίεση των αχθοφόρων, που κουβαλούσαν αμφορείς γεμάτους λάδι, δώρα του γάμου και έφερε το μεγάλο πόνο της σοφής μέλισσας, τον περίπλοκο τοκετό που γίνεται σε πολλές κερήθρες.

 Ο άντρας εκείνος, πρώτος από όλους, αφού σκαρφάλωσε εύκολα και γρήγορα στα βουνά, ανακάλυψε τον κόπο του κυνηγιού των ζαρκαδιών που τους αρέσουν τα βράχια, για να σωθούν, πώς τα σκυλιά με τα νοερά τους ρουθούνια μαντεύουν την οσμή του κρυμμένου θηράματος στην άκρη του ζωοτρόφου δάσους και όρθια τεντώνουν τα αυτιά τους σε πολυδαίδαλο δρόμο και γνώριζε, τα πολύπλοκα δίκτυα της πονηρής τέχνης και τη σωστή θέση των κυνηγετικών πασσάλων, καθώς και πάνω στην απάτητη γη της αμμουδιάς να ξεχωρίζει το χαραγμένο πρωινό χνάρι των ζώων... και τον κάθε κυνηγό άντρα δίδαξε να δένει άρβυλα στα πόδια και να τρέχει ανεμπόδιστος στην άκρη του κυνηγιού παρακινώντας τα σκυλιά και να φοράει πέπλα που φτάνουν μέχρι το γόνατο, μήπως κάποτε το πόδι του κυνηγού, που τρέχει με ορμή, μπλεχτεί στο χιτώνα και αναποδογυρίσει. Εκείνος ο άνδρας εφηύρε τις σειρές από κατατρυπημένες κυψέλες μελισσών και έστησε ένα τόπο για τα έργα της περιπλανώμενης και ξεχασμένης μέλισσας, που μέσα στο λιβάδι από λουλούδι σε λουλούδι πηγαίνει και στα φυτά με τους όμορφους καρπούς, πετώντας μέσα από τα μπουμπούκια και με τις άκρες των χειλιών βυζαίνει το άκρο της δροσιάς.

 Και με δικτυωτό λινό, πυκνά πλεγμένο χιτώνα έσφιγγε τα μέλη του από τα νύχια ως την κορυφή και φυλαγόταν από τα φρικτά τσιμπήματα των επιτιθέμενων μελισσών και με το δολερό τέχνασμα της φωτιάς, που βγάζει πνιγηρό καπνό, καταπράυνε την καταστροφική τους ορμή, τινάζοντας πέρα-δώθε τον απειλητικό πυρσό του ενάντια στο σμήνος των μελισσών, σήκωνε και δυο χάλκινα κρόταλα, έβαζε τα χέρια του στη σοδειά της κυψέλης, χτυπώντας με τα χέρια του με θόρυβο τα δύο κρόταλά ενώ οι μέλισσες βούιζαν σε ατελείωτη ταραχή και αφαιρώντας το πολυγωνικό σκέπασμα του κεριού, μάζευε τα χρυσά δώρα της μελιστάλαχτης γέννας.  

Πρώτος βρήκε τη δροσερή σταγόνα του λαδιού, όταν έκοψε τον καρπό και γέμισε τις μυλόπετρες και σύνθλιψε το λιπαρό καρπό της γεμάτης υγρά ελιάς. Και φέρνοντας τους ανθρώπους από τις πλαγιές των βουνών με τα πολλά δέντρα στα βοσκοτόπια και τα λιβάδια και τους έδειξε πως να είναι βοσκοί από την ανατολή ως τη δύση του Ήλιου. Ένωσε σε μία πορεία τα περιπλανώμενα μοναχικά απείθαρχα πρόβατα που ακολουθούσαν με αργό βάδισμα, πηγαίνοντας εδώ κι εκεί, στέλνοντάς τα σε ανθισμένο βοσκοτόπι με οδηγό μια κατσίκα στην όμοια πορεία τους. Εφηύρε και το ορεινό ποιμενικό τραγούδι του Πάνα. Κατεύνασε το άστρο της Μαίρης, που έβγαζε φωτιά και αφού άναψε θυμίαμα στον βωμό του Δία του Ικμαΐου, έχυσε σε αίμα ταύρου γλυκιά σπονδή από τα πλούσια τεχνικά δώρα της περιπλανώμενης μέλισσας, αφού γέμισε αβρά κύπελλα με κυκεώνα ανάμεικτο με μέλι. Ο Δίας πατέρας άκουσε και για να τιμήσει το γιο του γιου του έστειλε αντίθετη αύρα που διώχνει τους κακούς ανέμους, για να ανακόψουν τον καυτό πυρετό του Σείριου. Ακόμα και τώρα σαν κήρυκες της θυσίας του Αρισταίου αναψύχουν τη γη οι Ετήσιες αύρες του Δία, όταν ο καρπός των ποικιλιών των σταφυλιών ωριμάζει.

Ο Αρισταίος (ο Άριστος ) γίνεται γαμπρός του Κάδμου και παντρεύεται την Αυτονόη (αυτήν που σκέφτεται από μόνη της ή με τον δικό της τρόπο) ένας ειδήμονας Άριστος παντρεύεται με μια γυναίκα που σκέφτεται από μόνη της. Μια έξυπνη γυναίκα με φρόνηση και σκέψη (αυτός/η+ νόος). Αυτόβουλη με σκέψη, με δικό της ιδιαίτερο τρόπο σκέψης, αν θέλετε. Ίσως εδώ ο Άριστος είναι πραγματικά παντρεμένος με την μοναδική γυναίκα που του αξίζει την Αυτόνομη και Αυτόβουλη σκέψη του- όπως ο Οδυσσέας έχει σύμβουλο του την Νόηση του/ αυτή της Θεάς Αθηνάς. Όπως και ο ίδιος είναι αυτόβουλος και αυτόνοος φωτισμένος και ειδήμονας σε ένα σωρό ευεργεσίες για τον ίδιο και τους συνανθρώπους του.

Ο Αριστεύς λοιπόν για να την αποκτήσει θα φέρει πολλά δώρα στον πατέρα της: Αγελάδες και βουνίσια κοπάδια με κατσίκια και οι υπηρέτες θα ανοίξουν βαθιά αυλάκια με τα πόδια τους πηγαινοφέρνοντας τους αμφορείς με το λάδι, με το μέλι και όλα τα δώρα του γάμου.

Ο Αριστεύς θ΄ αποκτήσει την φήμη του μεσολαβητή μεταξύ των θνητών και των θεών. Ίσως ένας ιερέας, ένας ιεράρχης που οι προσευχές του, οι σπονδές και οι θυσίες του εισακούονται από τους θεούς. Ημίθεος και ο ίδιος υιός του Φοίβου Απόλλωνα – ίσως και ιεροφάντης των μυστηρίων του,  που διώχνει τα κυνικά καύματα ή κυνικές ημέρες και φέρνει τα μελτέμια που σώζουν τις ζωές των συμπατριωτών του.

Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Iliadem
Volume 3, page 152, line 11
                                                          (v. 62) Οὔλιος δὲ ἀστὴρ
κατά τινας, ὥς που καὶ ἐν τοῖς ἑξῆς, ὁ τοῦ κυνός, ὡς φθοροποιὸς διὰ τὰ ὑπὸ κύνα ὀλέθρια καύματα. 

Apollonius Soph., Lexicon Homericum
Page 124, line 31
<οὔλιος ἀστήρ> ὀλέθριος καὶ χαλεπός.

Ο ίδιος ο Σείριος αστέρας  του (Μεγάλου) Κυνός φέρει την ονομασία του Ούλιου ως καταστρεπτικός/ολέθριος, γιατι είναι  αυτός που φέρει τα καταστροφικά ολέθρια καύματα αυτά που καίνε και ξεραίνουν.
Ούλιος αστέρας αυτός που είναι καταστροφικός/θανατηφόρος και βλαβερός.

Ας μην ξεχνούμε ότι το Απόλλων δηλώνει προέρχεται από το ρήμα «απόλλυμι» «απολύω» και «απόλλειν» δηλ. «σκοτώνω» «καταστρέφω» και αυτός που έχει καθαρίσει το Μαντείο των Δελφών από την Πυθώ/Πύθωνα. Είναι  ο Απόλλων που σκότωσε τον/ην Πύθω-να και τον Τιτυό με τα βέλη του. Είναι ο θεός των επιδημιών αλλά παράλληλα και ένας θεός θεραπευτής, μια που του απευθύνονταν «ικεσίες». 
Ως Ούλιος όμως είναι και ζωογόνος που λάμπει και θάλπει, αυτός που φέρει την υγεία καθώς το «ποιών ούλειν» σημαίνει το να είσαι υγιής. Είναι ένας θεός του λοιμού αλλά ταυτόχρονα και ο θεός της ιάσεως. 

Περισσότερα κι εδώ: Πύθωνος: δαιμονίου μαντικοῦ

Πύθωνα τὸν δράκοντα κατετόξευσεν

Πύθωνα τὸν δράκοντα κατετόξευσεν ΙΙ

Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Iliadem
Volume 1, page 535, line 2
                                                 εἰ δέ, ὡς εἴρηται, ἔθρεψεν Ἀπόλλων, 
οὐκ ἄρα μόνον ἀπόλλυσιν, ὥσπερ καὶ προδεδήλωται, ἀλλὰ καὶ μάλιστα ζωογόνος λάμπει καὶ θάλπει, ὡς οὔλιος, ὅ ἐστιν ὑγείας ποιητικός, καθὰ καὶ αὐτὸ προείρηται.

Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Iliadem
Volume 2, page 139, line 6          
                                                      ὅθεν καὶ Ἄρτεμις, φασίν, ἡ περιποιουμένη ὑγείαν, ὡς καὶ Ἀπόλλων οὔλιος ὁ ποιῶν οὔλειν ἤτοι ὑγιαίνειν  κατὰ τὸ «οὖλέ τε καὶ μέγα χαῖρε».

Αλλα και ως Εκήβολος – αυτός που τοξεύει μακριά με τα βέλη του (ιός = βέλος). Μια ηλιακή θεότητα εκπρόσωπος του ήλιου, αλλά και του Σειρίου αστέρα. Ενός Ήλιου που θεωρούνταν πως είναι καυτός και θανάσιμος. Έτσι απέδιδαν και τις λοιμώδεις ασθένειες στον ήλιο. Άλλο επίθετο του Απόλλωνα και το «Λοίμιος» αυτός που γινεται προξενος του λοιμού. Τα «Επικούριος» και «Αλεξίκακος» δόθηκαν στον Απόλλωνα γιατί βοηθά και προφυλάσσει και απομακρύνει διάφορες ασθένειες.

ΙΑΣΩΝ = ΑΠΟΛΛΩΝ = ΓΝΩΣΗ = ΖΩΟ-ΓΟΝΙΑΝ = 1061

Clemens Alexandrinus Theol., Stromata
Book 5, chapter 7, section 43, subsection 2, line 4

· πυρώδης γὰρ καὶ ἀναιρετικός·
αὐτίκα τὰς λοιμικὰς νόσους ἡλίῳ ἀνατιθέασιν· 

Όμοια στον ήλιο φορτώνονται όλες οι μιασματικές, νοσογόνους και ασθένειες/επιδημίες  όταν με ακράτητη και σκληρή φωτιά κατακαίει (τα πάντα) 

Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Iliadem
Volume 1, page 36, line 24

τὸ δὲ ἐπέκεινα ὁ ἥλιος, ὃν λοιμωδῶν νοσημάτων φασὶν αἴτιον.

Αλλά και οι άλλοι λαοί όπως οι Πέρσες θεωρούσαν ότι η λέπρα και η λεύκη πέφτει σ’ αυτούς τους ανθρώπους που έκαναν κάποια αμαρτία απέναντι στον ήλιο, τον οποίο λάτρευαν ως θεό.

Ο Αριστέας είναι ο αγαπημένος υιός του πατέρα του Φοίβου Απόλλωνα που τον αποστέλλει ως φάρμακον ή ως φαρμακός ή αν θέλετε ως φαρμακο-ποιόν ή θεραπευτή. Αφού ο θεός θεωρούνταν ως ο κατεξοχήν θεός των καθαρμών. Η καθαρτήρια τελετή που τελεί ο Αριστεύς είχε ως σκοπό να εξιλεώσει τους οργισμένους δαίμονες και θεότητες και να αποτρέψει την πόλη από τις απειλούμενες συμφορές, όπως ήταν η καταστροφή της επικείμενης συγκομιδής ή κάποια ασθένεια, οι οποίες θεωρούνταν συνέπεια ανίερων πράξεων ή αδικιών των κατοίκων της πόλης, εξαιτίας των οποίων θεωρούνταν μολυσμένη. Έτσι είναι φανερή η ανάγκη των ανθρώπων να εξευμενίσουν και να αποκαταστήσουν τις σχέσεις τους με τους θεούς και συγκεκριμένα με τον Θεό Ήλιο –Απόλλωνα που θεωρούσαν ότι τους έστελνε τις διάφορες ασθένειες και τα κυνικά καύματα στην περίπτωσή τους.

Επίσης, ο τίτλος «φαρμακοί» υπαινίσσεται ότι οι άνθρωποι αυτοί κατείχαν μαγικές ιδιότητες ως θεραπευτές και ως αντιπρόσωποι του ίδιου του Θεού.

Ο Αριστεύς με τις ικεσίες του αλλά και τις σπονδές του θα γίνει και ο αγαπημένος του ίδιου του Δία Ικμαίου-  του Δία που στέλνει την βροχή, του υγρού, του νοτερού Μεγάλου πατέρα. Το προσωνύμιο που αποδίδουν στον θεό είναι κάθε φορά υποδεικνύει και την θεϊκή του δύναμη την οποία επιθυμούσαν. Οι θεοί είναι παντοδύναμοι και άρα όλοι είναι ικανοί να θεραπεύουν. Ο Απόλλων ως θεός της μαντικής είναι κι αυτός που φέρει το χάρισμα της θεραπείας, είχε στην υπηρεσία των ιερών του θεράποντες που ήταν αφοσιωμένοι στην πρόγνωση του μέλλοντος, στους εξορκισμούς και στους θρησκευτικούς καθαρμούς. Στο πρόσωπό του συγκέντρωνε

επίσης θεραπευτικές και αποτρεπτικές ιδιότητες. Οι θεραπευτές και οι ιερείς του ήταν αυτοί που μπορούν να επικαλούνται τις θεραπευτικές ιδιότητες και δυνάμεις του θεού.

Ο Αρισταίος, είναι ένας ως άριστος κάποιος που έχει αριστεύσει, που εξέχει, υπερέχει, διαπρέπει και έχει διακριθεί.

Οι ευεργεσίες του τώρα προς τους συνανθρώπους τους με την σειρά όπως καταγράφονται από τον Νόννο.

-          Ως αγρεύς- κυνηγός τους έμαθε το κυνήγι του ζαρκαδιού καθώς σκαρφάλωνε στα όρη και στα βουνά όμως με την τέχνη της παγίδευσης με δίχτυα και  πασσάλους -για να συλλαμβάνουν  άγρια ζώα, αφού όμως πρώτα τους έμαθε να ιχνηλατούν και βρίσκουν τα σημάδια-τα ίχνη που προδίδουν την ύπαρξη ζώων.

-          Τους έμαθε να χρησιμοποιούν και να δένουν σανδάλια - αρβύλα στα πόδια τους και ειδική κοντή φορεσιά –μέχρι το γόνατο -για να μην μπλέκετε  στα πόδια τους καθώς τρέχουν.
     (Περισσότερα περι μεγάλου κυνηγού σε παλιότερα κείμενα πχ. περι του  Νεβρώδ ως αρχηγού της κυνηγετικής επιστήμης – της προσήλωσης του νού, της επιμέλειας, της γνώσης, της μάθησης, της εμπειρίας αλλά και της τέλειας γνώσης του κυνηγιού αλλά και της αμπελουργίας, της καλλιέργειας και της περιποίησης των αμπελιών κλπ  Και μπορούμε να θυμηθούμε και τον Ζαγρέα – τον μεγάλο κυνηγό την ονομασία του πρώτου Διονύσου – της Ζ-Αγρας της Θήρας ή του Ζάγρου,   οὖρος λέγεται ὁ φυλάσσων, καὶ φύλαξ, ἐκαλεῖτο δὲ ὁ Νεβρὼδ καὶ Εὐήχιος.

-          Τους έμαθε να συγκεντρώνουν τις μέλισσες σε ειδικές κυψέλες φτιαγμένες με πηλό και κατατρυπημένες για να μπορεί να την χρησιμοποιεί η μέλισσα. Επίσης να μεταφέρουν τις κυψέλες σε ανθισμένα λιβάδια και σε φυτά με που φέρνουν όμορφους καρπούς.

-          Τους δίδαξε το δικτυωτό λινό χιτώνα που φύλαγε τα μέλη τους από τα τσιμπήματα των μελισσών για να μπορούν ν΄ αφαιρούν το μέλι από τις κατασκευασμένες κυψέλες.

-          Με την βοήθεια της φωτιάς, με ειδικό πυρσό και ειδικό καπνό κάπνιζε τις μέλισσες για να τις απομακρύνει από την κυψέλη- η τεχνική του καπνίσματος των μελισσών που φτάνει μέχρι τις μέρες μας.

-          Χρησιμοποιώντας κρόταλα χάλκινα μπορούσε και απομάκρυνε τις μέλισσες για να αφαιρέσει το μέλι από την κυψέλη.

-          Τους έμαθε την τέχνη της ελαιουργίας καθώς και τους έδειξε τις μυλόπετρες για να συνθλίβουν τις ελιές και να παίρνουν την πολύτιμη σταγόνα, το λάδι.

-          Ως νομεύς (βοσκός, ποιμένας, τροφός, διανομέας )Τους έδειξε τον τρόπο έτσι ώστε να συγκεντρώνουν τα πρόβατα και τα κατσίκια, δημιουργώντας κοπάδια  και να τα οδηγούν σε μαντριά και στάνες το βράδυ, να μην τ΄ αφήνουν στην τύχη τους  ούτε τη μέρα, αλλά να τα οδηγούν σε εύφορα βοσκοτόπια για να παράγουν περισσότερο γάλα με το να βρίσκουν ευκολότερα τροφή.

-          Εφηύρε  ακόμα και το ορεινό τραγούδι του Πάνα- ας μην ξεχνάμε ότι ο Παν είναι ένας θεός των αγρών, φέρει και ο ίδιος το επίθετο «Αγρεύς», και «Λυτήριος» και είναι αυτός που στέλνει  όνειρα που σχετίζονται με θεραπείες από λοιμούς. Ο παιάν ή παιήων  αποτελεί το λατρευτικό ύμνο του Απόλλωνα.

-          Τις σπονδές με θυμίαμα αλλά και την γλυκερή σπονδή με αίμα ταύρου αναμειγνύοντας  κυκεώνα με μέλι.

Scholia In Apollonium Rhodium, Scholia in Apollonii Rhodii Argonautica (scholia vetera) Page 169, line 14

Ἀρισταῖος δὲ ἐν τῇ Κέῳ εὑρὼν τὰ μελισσουργικὰ πρῶτος

καὶ τὴν τοῦ ἐλαίου κατεργασίαν. καὶ κατακαλεσάμενος τοὺς ἐτησίας Ζεὺς Ἀρισταῖος ἐκλήθη καὶ Ἀπόλλων Ἀγρεὺς καὶ Νόμιος.

Και ο Αρισταίος στο νησί της Κέας ανακάλυψε όσα ανήκουν στην μελισσουργία και την κατεργασία του ελαίου και τον επικαλούνται και τον φωνάζουν κάθε χρόνο ως Ζεύς Αρισταίο και ορθά ονομάσθηκε και Απόλλων Αγρεύς (αγροτικός-κυνηγός ) και Νόμιος (και της βοσκής, ποιμενικός, δίκαιος, νόμιμος, έννομος)

συνεχίζετε