Σάββατο 8 Σεπτεμβρίου 2012

Ϋδριάδα Ινώ



H Λευκοθέα είναι θεία του Διονύσου, αδερφή της μητέρας του. Είναι αυτή που γίνεται τροφός καθώς ο Δίας της δίδει να μεγαλώσει τον Διονυσο μετά τον θάνατο της Σεμέλης/Σελήνης.
Οι τροφοί του θα ονομαστούν Υάδες κατά μια εκδοχή είναι οι κόρες του Ατλαντα και της Πλειόνης ή της Αιθρας ενώ δίνεται και μια εκδοχή ότι είναι κόρες του Υαντα και της Βοιωτίας. Οι εφτά Υάδες μαζί με τις 7 Πλειάδες αποτελούν τις Ατλαντίδες ή Δωδωνίδες. Σ΄ αυτές δόθηκε ο Διόνυσος βρέφος,  από τον Δια, για  να τον αναθρέψουν, όπως υπάρχει και η εκδοχή ότι πρώτα δίδεται στις ποταμίσιες κόρες του Λάμου να τον γαλουχήσουν «θυγατέρεσσι Λάμμου Ποταμήισι Νύμφας» κατά τον Νόννο…
Υάδες, είναι οι νύμφες ή θεότητες της γονιμοποιού βροχής/υγρασίας δηλώνετε από την λέξη ύω=βρέχω καθώς και ο Διονύσος όπως και ο Ζεύς ο όμβριος είναι ο ‘Υης . «Υε Κύε» στα Ελευσίνια μυστήρια η προτροπή δηλαδή «βρέξε, καρποφόρησε /κυοφόρησε » καθώς το Κύω/κυέω δηλώνει την κυοφορία αλλά και την καρποφορία
 Αστρονομικά είναι μια ομάδα από 34 αστέρια που αποτελούν συστροφή. Προηγείται ο αστέρας Λαμπαδίας/Aldebaran ( Αυτός που ακολουθεί στα αραβικά, από το Αl Dabaran, ή ο λαμπρός των Υάδων) ως το α του αστερισμού του Ταύρου. Ας μη ξεχνάμε και την συχνή εμφάνιση σε πολλά κείμενα του ταυροφυή ή ταυρόκερου Διονύσου, με κέρατα ταύρου.


> ταυρόκερως γρ Διόνυσος <λέγεται (Scholia In Nicandrum, Scholia et glossae in Nicandri alexipharmaca (scholia vetera et recentiora) Scholion 31b, line 5),


 ερηται δ παρ τ Σοφοκλέους κ Τυρος «Διονύσου το ταυροφάγου.(Scholia In Aristophanem, Scholia in ranas (scholia vetera) Argumentum-scholion sch ran, verse 357, line 4 )


 Ο πρώτος Διόνυσος, ο Ζαγρεύς, ο χθόνιος Διόνυσος, διαμελίζεται απο τους Τιτάνες όταν φέρει την μορφή του Ταύρου.



<Ταυρία>· ορτή τις γομένη Ποσειδνος...
<ταροι>· ο παρ φεσίοις ονοχόοι. κα ο τέλειοι βόες
<ταυροπόλια>· ες ορτν γουσιν ρτέμιδι
<Ταυροπόλαι>· ρτεμις, κα θην
<Ταρος>· Ταύρειος, Ποσειδν. Φανόδημος δ τς κριθς προσαγο-
 ρεύεσθαι ταρον, τι κέρας χουσιν. λλοι δ τν παιδεραστήν. κα τ γυναικεον
<ταυροφάγος>· Διόνυσος
<Ταυρώ>· ν Ταύροις ρτεμις
<ταύρωσον>· ταρον ποίησον
<ταΰς>· μέγας, πολύς  (Hesychius Lexicogr., Lexicon (ΠΩ) Alphabetic letter tau, entry 257, line 1



Ο μύθος της θέλει να κλαίνε- από τη λύπη τους ασταμάτητα –κλάμα/βροχή, μετά το θάνατο του ‘Υαντα  που θεωρείτε άλλοτε και αδερφός τους, σε κυνηγετικό ατύχημα…

Hesychius Lexicogr., Lexicon (Π – Ω)
Alphabetic letter upsilon, entry 112, line 1

<ης>· Ζες μβριος
Η εμφάνιση του σμήνους αυτού πριν την αυγή (η εώα επιτολή τους) προμήνυε κάθε χρόνο το τέλος του ξερού καλοκαιριού και τις πρώτες βροχές για τις μεσογειακές χώρες.
Συγχέονται πολλές φορές και με τις Νυσιάδες νύμφες που ήταν τροφοί του Θεού σε κάποιους μύθους…
Τα ονόματα των Υάδων ποικίλλουν στους διάφορους μυθογράφους. Η επικρατέστερη ίσως εκδοχή θέλει τα ονόματά τους να είναι τα εξής: Φάολα, Αμβροσία, Ευδώρα, Κορωνίς και Πολυξώ. Σε αυτές προστίθενται συνήθως η Θυώνη/Θεώνη τ΄ονομα της Σεμέλης μετα τον θανατό της και την αθανασία της,  και η Προδίκη, κόρες του Ύαντα από την  Αίθρα.
Όμοια με τις Υάδες της βροχής και η Λευκοθέα είναι μια Νηρηίδα, μια νερένια θεότητα που τρέφει και ανατρέφει τον υγρό, υδάτινο και φέροντα βροχή Διόνυσο…

Οι βροχεροί αλλά και θαλάσσιοι  θεοί θεωρούνται ότι είναι ο Ποσειδών ή ο ενάλιος Ζεύς, η Αμφιτρίτη, ο Νηρεύς και οι Νηριήδες και  ο Φόρκης. Ενώ όλες οι Νηρηίδες ονομάζονται Λευκοθεές …

Artemidorus Onir., Onirocriticon
Book 2, chapter 34, line 18

                        
θαλάσσιοι δ νοητο μὲν Ποσειδῶν  
κα μφιτρίτη κα Νηρεὺς κα Νηρηίδες κα Λευκοθέα
κα Φόρκυς, αἰσθητοὶ δ αὐτὴ Θάλασσα κα Κύματα
κα Αἰγιαλοὶ Ποταμαί τε κα Λίμναι κα Νύμφαι κα
Ἀχελῷος.

Etymologicum Genuinum, Etymologicum genuinum (littera λ)
Alphabetic letter lambda, entry 77, line 3

                     
Μυρσίλος δ ο μόνην τὴν Ἰνὼ Λευκοθέαν
φησίν, ἀλλὰ κα τὰς Νηρηίδας Λευκοθέας ὀνομάζει.

Artemidorus Onir., Onirocriticon
Book 2, chapter 38, line 11


 
Λευκοθέα τοῖς μὲν τὴν θάλασσαν ἐργαζομένοις ἀγαθή,
π
ρὸς δ τ ἄλλα πονηρ κα λύπης κα πένθους σημαντικ
δι τὴν περ αὐτὴν ἱστορίαν

H Λευκοθέα είναι η Αγαθή θεά της θάλασσας που θα βοηθήσει και θα σώσει ακόμα και τον Οδυσσέα, με τον κρηδεμνό της, τον κεφαλόδεσμό της ή το μαντήλι της

Maximus Soph., Dialexeis
Lecture 38, chapter 7, section d, line 1

Τίς οὖν οὐκ ἂν εποι τὸν Ὀδυσσέα ἀγαθὸν εἶναι θεί
μ
οίρ, ο μέμνηται μὲν Ζεύς, κήδεται δ Ἀθηνᾶ,  
ἡγεῖται δ Ἑρμῆς, ἔραται δ Καλυψώ, σώζει δ Λευκοθέα;

Στους ορφικούς ύμνους  υπάρχει και ο ύμνος της Λευκοθέας ως σωτηρία και αρωγός των μυστών που φέρει πάντα ούριο άνεμο στα ταξίδια των ναυτικών…

Orphica, Hymni
Hymn 74, line 1

   <Λευκοθέας>, θυμίαμα ἀρώματα.

Λευκοθέαν καλέω Καδμηίδα, δαίμονα σεμνήν,
εδύνατον, θρέπτειραν υστεφάνου Διονύσου.
κλύθι, θεά, πόντοιο βαθυστέρνου μεδέουσα,
κύμασι τερπομένη, θνητών σώτειρα μεγίστη:
εν σοί γάρ νηών πελαγοδρόμος άστατος ορμή,
μούνη δέ θνητών οικτρόν μόρον ειν αλί λύεις,
οίς άν εφορμαίνουσα φίλη σωτήριος έλθοις.
αλλά, θεά δέσποινα, μόλοις επαρωγός εούσα
νηυσίν επ' ευσέλμοις σωτήριος εύφρονι βουλήι,
μύσταις εν πόντωι ναυσίδρομον ούρον άγουσα.


Την Λευκοθέαν προσκαλώ, την κόρην του Κάδμου, την σεμνήν
θεάν, την δυνατήν, την τροφόν του καλλιστεφάνου Διονύσου.
Ακουσε με, θεά εσύ πού κυβερνάς τον βαθύστερνο πόντον πού
τέρπεσαι στα κύματα, και είσαι ή μεγαλύτερα σωτηρία των
ανθρώπων διότι από σε εξαρτάται η ασταθής ορμή των πλοίων,
πού διατρέχουν το πέλαγος, και μόνον εσύ απολυτρώνεις τους
ανθρώπους από τον θλιβερόν θάνατον εις την θάλασσαν, προς
όσους εφορμώσα ήθελες έλθει ως φίλη σωτηρία.
Αλλά, ώ θεά δέσποινα, είθε να έλθεις, επειδή είσαι βοηθός.
εις τα καλοφτιαγμένα πλοία ως σωτηρία με ευχάριστη διάθεσιν,
και εις τους μύστας, πού ευρίσκονται εις την θάλασσαν, να
φέρης ούριον άνεμον πού επιταχύνει τον πλουν.

Η Λευκοθέα είναι αυτή η Νηρηίδα ή η Λευκή θεά που λαμβάνει το όνομα της από τον αφρό των κυμάτων  της θάλασσας…Μια Αφρο-δίτη δηλαδή μια θεά που αναδύθηκε εκ του αφρού της θαλασσας…Αφού η Αφροδίτη χαρακτηρίζεται με μια σειρά από επίθετα όπως Αφρογένεια –γεννημένη από τη θάλασσα, Αφρώ, Επιποντία, Θαλασσαίη, Θαλασσιγόνος, Πασιφάεσσα, Περσιθέα, Ποντογένεια, Σώτειρα κλπ.

Myrsilus Hist., Fragmenta
Fragment 10, line 1

Etym. M.:
Λευκοθέα: Μυρσῖνος (sic) δ ο μόνον τὴν Ἰνὼ Λευκοθέαν φησὶν,
 ἀλλὰ κα τὰς Νηρηΐδας Λευκοθέας ὀνομάζει.


Philostephanus Hist., Fragmenta
Fragment 37, line 38

             
Τὴν δ καταλαμβανομένην, σωτηρίαν πισπά-
σασθαι ἑαυτῇ τε κα τ υἱεῖ, ῥίψασαν ἑαυτὴν εἰς τὴν
θάλασσαν, κα τυχεῖν ἐκ τῶν θεῶν τῶν ἐναλίων τιμῶν·
ὕστερον δ κα προσαγορευθῆναι αὐτὴν, δι τὸν ἐκ τῆς
θαλάσσης ἀφρὸν Λευκοθέαν, τὸν δ Μελικέρτην Παλαί-
μ
ονα· εἶναι δ αὐτὸν σωτῆρα τῶν τ πέλαγος πλεόντων
ἀνθρώπων.


Lucius Annaeus Cornutus Phil., De natura deorum
Page 44, line 20

 
καλοῦσι δ τὸν Νηρέα κα ἅλιον γέροντα δι τ ὥσπερ πολιὰν πανθεῖν τοῖς κύμασι τὸν ἀφρόν· κα γὰρ Λευκοθέα τοιοῦτόν τι μφαίνει, ἥτις λέγεται θυγάτηρ Νηρέως εἶναι, δηλονότι τ λευκὸν το ἀφροῦ.

Μια ‘Αλια και πόλια όπως και ο Νηρεύς από το λευκό του αφρού …Ούτως ή άλλως μια από τις ονομασίες της είναι και το «Αλία» όπου ο Ποσειδών  δεν είναι άλλος από τον  Ενάλιος Ζεύς  όπως βλέπουμε παρακάτω …

Elias Phil., In Porphyrii isagogen
Page 69, line 27

 κα λέγομεν τι διττς Ζες παρ τος ποιητας, μν ες τν τριν, ς ταν λέγωσιν νάλιος Ζεύς, χθόνιος Ζεύς, αθέριος Ζεύς, δ πρ τν τριν, ς ταν λέγηται πατρ νδρν τε θεν τε.

ενώ ο Διόνυσος είναι ο «ενάλιος Δασάλιος»  Arcadius Gramm., De accentibus [Sp.] Page 44, line 16 <νάλιος Δασ-Αλιος> ( Διόνυσος)

Ενώ και ο Ζαγρεύς,  η πρώτη μορφή του Διονύσου αναφέρετε ως «δεύτερος λλος τι βρέφος 

έτιος Ζεύς δηλ. ένας δευτέρος αλλά ακόμα μικρός βροχοφόρος Δίας… (Nonnus Epic., Dionysiaca Book 10, line 297)


Η Λευκοθέα λοιπόν είναι μια από τις ερωμένες του Ποσειδώνα/Ενάλιου Δία /Πατέρα που σμίγει μαζί του και ως Αλία. Πέφτοντας στην θάλασσα  μετονομάζετε σε Λευκοθέα και λαμβάνει την αθανασία από τους ντόπιους, όπως και η Σεμέλη που μέσω της αθανασίας και εκείνη μετονομάζεται σε Θυ(ε)ώνη.

Zeno Hist., Fragmenta
Fragment 1, line 36

  
Ποσειδῶνα δ τ γεγονὸς αἰσθόμενον τοὺς υἱοὺς κρύψαι κατ γῆς
δι τὴν πεπραγμένην αἰσχύνην, οὓς κληθῆναι προσηους δαίμονας·
Ἁλίαν δ ῥίψασαν ἑαυτὴν εἰς τὴν θάλατταν Λευκοθέαν ὀνομασθῆναι 
 κα τιμῆς ἀθανάτου τυχεῖν παρ τοῖς ἐγχωρίοις.

Παρακάτω το κείμενο του Νόννου δίδει και την υιοθέτηση από την Ινώ του Διονύσου που μεγαλώνει ως ομογάλακτος με τον Μελικέρτη – περί Μελικέρτη /Μελκάρθ θα υπάρξουν αναλυτικότερα κείμενα…

Ο πατέρας Δίας  αφού δέχθηκε τον Διόνυσο που μισοσχηματισμένο βρέφος πέταξε έξω από τον καμένο κόλπο της Σεμέλης ο κεραυνός, τον έραψε στον μηρό του και περίμενε την λάμψη της Σελήνης για να τελειώσει η γέννα…Μετά την γέννηση του από τον αρσενικό μηρό του Διός , ο Διόνυσος είναι σχηματισμένος ως ταύρος με κέρατα  και στεφανωμένος στέμματα από κισσό. Έτσι τον παρα-διδει μέσα από το όρος Δράκανο, όπου τον κυοφόρησε, στον Ερμή ονομάζεται  «νύσος» και  Ειραφιώτης.  Ο Ερμής τον σηκώνει στην αγκαλιά του και τον φέρει στις κόρες του Λάμου, νύμφες του ποταμού για να τον αναθρέψουν… Από την οργή της Ηρας οι νύμφες θα γίνουν Βάκχες και θα επιτεθούν και θα σκοτώσουν τους δούλους αλλά και τους άνδρες οδοιπόρους. Με πλανεμένα μυαλά και  τρέχοντας με ασταθή πηδήματα. Θα τεμάχιζαν ακόμα και τον ίδιο τον Βάκχο μέσα στο παρανοικό κύμα της μαινόμενης λύσσας τους, έτσι ο Ερμής θα τον κλέψει κρυφά και θα οδηγήσει το βρέφος στο δωμάτιο της Ινούς που μόλις έχει γεννήσει …

Nonnus Epic., Dionysiaca
Book 9, line 5

Βάκχον ποκλέψας πτερόεις πάλιν ρπασεν ρμς,
κα βρέφος ρτικόμιστον χων ζωαρκέι κόλπ
ες δόμον ρτιτόκοιο λεχώιον γαγεν νος.
  μν νηέρταζεν ἑῆς προθορόντα λοχείης
νήπιον εσέτι κορον, πωλένιον Μελικέρτην,
παιδοκόμοις παλάμσιν· νοιδαίνοντο δ μαζο
θλιβομένοιο γάλακτος ναβλύζοντες έρσην.
κα φιλίοις στομάτεσσι θες μειλίξατο νύμφην
θέσκελον μφήεντι χέων πος νθερενι·
 “δέξο, γύναι, νέον υα, τε δ' νικάτθεο κόλπ
παδα κασιγνήτης Σεμέλης σέθεν, ν παρ παστ
ο στεροπς μάθυνεν λον σέλας, οδέ μιν ατο
μητροφόνοι σπινθρες δηλήσαντο κεραυνο.
κα βρέφος χλυόεντι δόμ πεφυλαγμένον στω,
μηδέ μιν θρήσειεν σω γλαφυροο μελάθρου
μάτιον Φαέθοντος ννυχον μμα Σελήνης,  
μηδέ κουρίζοντα, κα ε ταυρπις κούει,
ζηλήμων βαρύμηνις δ κεκαλυμμένον ρη.
δέξο κασιγνήτης σέθεν υέα· σο δ Κρονίων
ξια σν καμάτων πάσει θρεπτήρια Βάκχου.
λβίη ν πάσσι θυγατράσιν πλεο Κάδμου·
δη γρ Σεμέλη φλογερ δέδμητο βελέμν,
Ατονόην δ θανόντι σν υέι γαα καλύψει,
μφοτέροις δ' να τύμβον ναστήσειε Κιθαιρών,
κα μόρον ορεσίφοιτος σαθρήσειεν γαύη,
Πενθέος λλυμένοιο νόθης ψαύσασα παρεις,
παιδοφόνος γεγαυα λιπόπτολις· λλ σ μούνη
σσεαι αχήεσσα τόσης ναέτειρα θαλάσσης,
οκον μειβομένη Ποσιδήιον, εναλίη δ
ς Θέτις, ς Γαλάτεια φατίζεαι δρις νώ·
ο χθονί κενενι κατακρύψει σε Κιθαιρών,
λλ σ Νηρεΐδων μία γίνεαι· ντ δ Κάδμου
λπίδι λωιτέρ καλέσεις Νηρα τοκα
παιδ τε ζώουσα σν θανάτ Μελικέρτ,  
Λευκοθέη, κρατέουσα χυτς κληδα γαλήνης,
επλοΐης μεδέουσα μετ' Αολον· εδιόων δ
σο πίσυνος πλεύσειε φιλέμπορος εν λ ναύτης
βωμν να στήσας νοσίχθονι κα Μελικέρτ,
έζων μφοτέροισι· θαλασσαίοιο δ δίφρου
δέξεται νιοχα Παλαίμονα Κυανοχαίτης.”
 ς επν κίχητος ς ορανν δραμεν ρμς
έρι δινεύων νεμώδεα ταρσ πεδίλων.
ν δ' οκ πίθησε, φιλοστόργ δ μενοιν
παιδοκόμ πήχυνεν μήτορα Βάκχον γοστ,
πήχεϊ δ' πλώσασα συνωρίδα δίζυγα παίδων
δίζυγα μαζν ρεξε Παλαίμονι κα Διονύσ·
κα βρέφος μφιπόλ παρεθήκατο Μύστιδι νύμφ,
Μύστιδι καλλικόμ Σιδωνίδι, τν τι κούρην
Κάδμος νηέξησε πατρ θαλαμηπόλον νος.


Η Ινώ ανασήκωνε στην αγκαλιά της το βρέφος που ξεπετάχτηκε, το μικρό ακόμα γιο της, το Μελικέρτη, με τρυφερά χέρια. Φούσκωναν οι μαστοί πιεσμένοι από το γάλα και αναβλύζοντας δροσιά. Και με στοργικά λόγια ο θεός μίλησε στη νύμφη δίνοντας θεϊκή εντολή με προφη­τικά λόγια:
«Δέξου, γυναίκα, το νέο γιο, εναπόθεσε στον κόλπο σου το παιδί της αδελφής σου Σεμέλης, τον οποίο δεν έ­καψε όλο το φως της αστραπής που έπεσε στο γαμήλιο κρεβάτι ούτε οι μητροφόνοι σπινθήρες του κεραυνού τον έβλαψαν. Και το βρέφος ας είναι φυλαγμένο μέσα σε σκο­τεινό δωμάτιο μήτε να τον δουν μέσα στο γλαφυρό παλάτι τα πέπλα του Φαέθοντα ή το νυχτερινό μάτι της Σελήνης μήτε, όταν γίνει νέος, αν και τα πληροφορείται η διαπερα­στική ματιά της, να το δει η ζηλόφθονη και οργισμένη Ηρα να κρύβεται. Δέξου το γιό της αδελφής σου. Σε σένα ο Κρονίωνας θα προσφέρει άξια των κόπων σου για την ανατροφή εκείνου.
Ήσουν τυχερή ανάμεσα σε όλες τις κόρες του Κάδ­μου. Γιατί ήδη η Σεμέλη από φλογερό τόξο σκοτώθηκε, ενώ η Αυτονόη θα εγκαταλείψει τη γη με το νεκρό γιο της. για τους δύο ένα μνήμα έστησε ο Κιθαιρώνας. και βουνί­σιο θάνατο θα αντικρίσει η Αγαύη, όταν χαθεί ο Πενθέας. αγγίζοντας ψεύτικο χώμα, όταν γίνει παιδοκτόνος και θα εγκαταλείψει την πόλη της. Αλλά εσύ μόνη μπορείς να καυχιέσαι, κάτοικος της μεγάλης θάλασσας, θα μετακομί­σεις στο σπίτι του Ποσειδώνα, θαλασσινή όπως η Θέτιδα, όπως η Γαλάτεια, θα λέγεσαι Ινώ Ϋδριάδα. Δε θα σε κρύ­ψει ο Κιθαιρώνας σε επίγεια σπηλιά, αλλά εσύ θα γίνεις μία από τις Νηρηίδες. Κι αντί για τον Κάδμο με λαμπρές ελπίδες θα αποκαλείς το Νηρέα πατέρα σου ζώντας μαζί με το παιδί σου τον αθάνατο Μελικέρτη, Λευκοθέα, κρα­τώντας το κλειδί της τέλειας γαλήνης, βασίλισσα του κα­λού ταξιδιού μετά τον Αίολο. Μέσα στη γαλήνη θα πλέει στη θάλασσα ο έμπορος ναυτικός πιστός σε σένα στήνο­ντας ένα βωμό στον Ποσειιδώνα και στο Μελικέρτη. θυσιάζοντας και στους δύο. Ο Γαλανόμαλλος θα δεχτεί ηνίο­χο του θαλασσινού του δίφρου τον Παλαίμονα.»
Έτσι αφού μίλησε, έτρεξε άφαντος στον ουρανό ο Ερ­μής κουνώντας στον αέρα με δίνη τα φτερωτά του σανδά­λια. Η Ινώ υπάκουσε, με φιλόστοργη έγνοια αγκάλιασε στα τρυφερά της χέρια τον ορφανό από μητέρα Βάκχο, απλώνοντας τα δυο της χέρια στα δύο παιδιά, πρόσφερε τους δυο μαστούς της στον Παλαίμονα και το Διόνυσο.
Και το βρέφος εμπιστεύθηκε σε μια νεαρή δούλη κοπέ­λα τη Μύστιδα από τη Σιδωνία…

Συνεχίζετε …

2 σχόλια:

  1. "Συνεχίζετε …"

    Αιωνίως αναμένουμε:)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αιωνίως ανα-μένουμε

    Η ζωή πάντα μια αναμονή και

    το μονο σίγουρο και δεδομενο τέλος το τέλος μας...

    Καλημέρα μας

    ΑπάντησηΔιαγραφή