Διονυσον γὰρ τὸν και Ζαγρέα καλούμενον

Hesychius Lexicogr., Lexicon (Α – Ο)
Alphabetic letter alpha, entry 1061, line 1

<ἀδελφοί>· οἱ ἐκ τῆς αὐτῆς δελφύος γεγονότες. Δελφὺς γὰρ ἡ  μήτρα λέγεται

<Δέλκος>· λίμνη ἰχθυοφόρος περὶ τὴν Θρᾴκην

<δελφάκιον>· χοιρίδιον. οὕτως ἔλεγον καὶ τὸ γυναικεῖον (αιδοίον)

<δελφίνιον>· εἶδος βοτάνης

<Δελφικὸν τρίποδα>· τὸν τοῦ Ἀπόλλωνος ἐν Δελφοῖς

<Δελφικὴ μάχαιρα>· ἀπὸ κατασκευῆς, λαμβάνουσα ἔμπροσθεν

 μέρος σιδηροῦν, ὡς Ἀριστοτέλης  

<Δελφύς>· *μήτρα A καὶ ὁ ἐν Δελφοῖς δράκων

<δελφύων>· γαστέρων

 <Δελφοί>: (Καὶ <δελφὸς ἀνὴρ>, τὸ ἐθνικόν·) οἱ

Πύθιοι, ἀδελφοί τινες ὄντες, κατὰ ἀφαίρεσιν τοῦ α.

Ὅτι τὰ Διονύσου μέλη σπαράξαντες οἱ Τιτᾶνες τῷ Ἀπόλλωνι παρέθεντο

 ἐμβαλόντες λέβητι· ὁ δὲ παρὰ τῷ τρίποδι ἀπέθετο παρὰ τῷ ἀδελφῷ.

 <Δελφίνιος>: Ὁ Ἀπόλλων. Ὅτι Κασταλίῳ τῷ Κρητὶ ἀποικίαν στελλομένῳ ὁ Ἀπόλλων ὁμοιωθεὶς δελφῖνι προηγήσατο τῆς νεὼς ἕως τοῦ Κρισσαίου κόλπου· καὶ ἐκεῖ κατοικήσας ἐκράτησε τῶν τόπων· καὶ ἀπ' αὐτοῦ Δελφοὺς ἐκάλουν τοὺς ἐνοικοῦντας· καὶ Δελφινίου Ἀπόλλωνος ἱερὸν ἱδρύσατο. Τινὲς δέ φασιν ὅτι

ὁ Δελφὶς εἰς τὴν ναῦν ἦλθε, καὶ κατὰ τοῦτον τὸν τόπον ἐπήδησεν εἰς τὴν θάλασσαν.

 <Δελφῖνες>: Οἱ ἰχθύες, καὶ μέρος νεώς. Διὰ τοῦτο <δελφινοφόρους> λέγουσι ναῦς, ὡς σχῆμα ἐχούσας δελφῖνος.

<Δελφοί:> τὸ ἱερὸν τοῦ Ἀπόλλωνος. οὕτω δὲ ἐκλήθη διὰ τὸ

τὸν Δελφύνην δράκοντα ἐκεῖ εὑρεθῆναι, ὃν ἀπέκτεινεν ὁ Ἀπόλλων.

Πυθὼ δέ, διὰ τὸ ἐκεῖ σαπῆναι. καὶ <Δελφίς,> ἡ Δελφική, ἡ τοῦ

Ἀπόλλωνος. Δελφὶς γὰρ φάμα τόδ' ἐθέσπισεν, ὄφρα γενοίμαν τᾶς

κείνου νύμφας σῆμα καὶ ἱστορίη. 

<Δελφύς:> μήτρα. ἔνθεν ἀδελφός. ὁ ἐκ τῆς αὐτῆς μήτρας.

Η λατρεία της Μητ(έ)ρας Θεάς που περνάει στον αρσενικό θεό της Ιατρικής, μαντικής και δικαιοσύνης δια μέσου της Λητούς-Ληθούς.

Η σύνδεση με την λατρεία της Μεγάλης Μητέρας καθώς και της Μαρας κλπ- Θαλασσινής και την Πύθω/να κλπ νομίζω ότι δεν χρειάζεται να εξηγήσουμε παραπέρα γιατί η Δράκαινα Δελφίνη  είναι θηλυκού γένους, γιατι πολύ απλά το δηλώνει το ίδιο το όνομά της !!!

Όμοια και στο βιβλίο του Ενώχ το θαλάσσιο κτήνος που αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη, στο απόκρυφο του Ενώχ αλλά και στο Ταλμούδ, μεταφράζεται ως ελικοειδής και έγινε συνώνυμο των θαλασσίων τεράτων/δράκων. Κατά το απόκρυφο του Ενώχ ήταν θήλυς ο Λεβιάθαν!

Για τον Πύθων καθώς υποσχέθηκα συνέχεια λοιπον περνάμε παρακάτω στο κειμενο του Σταγειρίτη στην Ωγυγία :

«Ο δε Πύθων ήτον υιός της Δαιμογογρόνος, ή της Γής, ή εγεννήθη εκ του βορβόρου, όστις εμεινε μετά τον κατακλυσμόν του Δευκαλίωνος. Ητον δε δράκων μέγιστος και τερατωδέστατος, ώστε κείμενος μεν σπειρηδον, εσκέπαζεν ολόκληρα όρη, ιστάμενος δε, εφθανεν ή κορυφή αυτού εις τα άστρα. Κατέπινε και ποταμούς ολόκληρους. Εφώλευε τοίνυν εις τον Παρνασόν, και εχρησμοδότει εις το μαντείον των Δελφών.

Μαθών δε, οιτι η Λητώ ήτον έγκυος, και προβλέπων ότι ο Απόλλων μέλλει να λάβει το μαντείον, εδίωκεν αυτήν, η Ηρα εκινησεν αυτόν εις τούτο, ως ειρηται.

Κατ΄αλλους δε, ότε εχρησμοδότει εκει η Θέμις, ο Πύθων εφύλαττε το μαντείον. Ο δε Απόλλων φονευσεν αυτόν, και έλαβε το μαντείον. Κατ’ αλλους δε πληγωθείς ο Πύθων, έφυγε προς τα Τέμπη διωκόμενος υπο του Απόλλωνος, και απέθανεν εις τα Τέμπη, πριν έλθη ο Απόλλων εκεί. Ειχε δε υιόν, οστις ωνομάζετο Αιξ, και εκείνος έθαψεν αυτόν εκεί. Απ΄αυτού δε ωνομάσθησαν οι Δελφοί, ή το μαντείον Πυθών, Πυθώνος, και Πυθώ Πυθούς. Τίνες μεν ωνομάζον αυτόν αρσενικώς Δελφίνην από των Δελφών, αλλοι δε Δελφύνην, θηκυκώς, όθεν είναι αμφίβολον το γένος του Πύθωνος.

Τίνες μεν αλληγορούσιν αυτόν εις την μετά τον κατακλυσμόν σεσαπημένην και νοσώδη ύλην, υπο του πύθεσθαι το σήπεσθαι γενόμενον και ο ήλιος εξηρανεν αυτήν, όθεν είπον, ότι ετόξευσεν αυτόν ο Απόλλων.

Ιστορικώς δε λέγουσιν, ότι ήτον τις ληστής Πύθων τον οποίον ετιμώρησεν ο Αθηναίος Απόλλων….

Κατ΄αλλους συγγραφείς βεβαια η Θέμις είναι η πρώτη που εχει αναλάβει εκ της Μητρός της Γαιας το μαντείο χρησμοδοτεί και μετά παραδίδει τα ηνία στον Διονυσο με τον οποίο μοιράζετε το μαντείο ο Απόλλωνας.

Scholia In Pindarum, Scholia in Pindarum (scholia vetera)
Ode P hyp, scholion a, line 22

                             εἶτα ἔρχεται ἐπὶ τὸ μαντεῖον, ἐν ᾧ πρώτη Νὺξ ἐχρησμῴδησεν, εἶτα Θέμις. Πύθωνος δὲ τότε κυριεύσαντος τοῦ προφητικοῦ τρίποδος, ἐν ᾧ πρῶτος Διόνυσος ἐθεμίστευσε, .

Θεωρειτε δε ότι ο Πύθων αποτελεί μέρος της τριάδας των Χαλδαίων μαζί με τον Τυφώνα και την Εχιδνα και της ατάκτου δημιουργίας

Damascius Phil., In Phaedonem (versio 2)
Section 142, line 2

        – [111e6 – 112a5] Ὅτι Ταρτάρου καὶ Γῆς τῆς συζυγούσης Οὐρανῷ ὁ
Τυφῶν ἡ Ἔχιδνα ὁ Πύθων, οἷον Χαλδαϊκή τις τριὰς [frg. 4] ἔφορος τῆς ἀτάκτου
πάσης δημιουργίας.

 Ο/Η Πυθώ των Δελφών που ονομάζετε Δελφίνη δράκοντας  ή  Δελφύνη δράκαινα δεν είναι παρά το ίδιο το κήτος του Ιωνά  μόνο που στην Π. Διαθήκη είδαμε ότι ονομάζετε Λεβιάθαν. Είναι ο δράκος ή φίδι των Δελφών του Απόλλωνα και θα εξετάσουμε αν είναι και ο Δράκος που φυλά το χρυσόμαλλο δέρας των Κοχλών ή τα χρυσά μήλα των εσπερίδων …

 

Όμως προς το παρόν εξετάζουμε την σύνδεση του/της  Πυθώ- να του  δράκοντα και της  δράκαινας της  δελφίνης ή του δελφινιού- αλλα και του Δέλφειου Απόλλωνα με τον ιερό ιχθύ. 

Λεβιάθαν = Σύνθετη εβραϊκή λέξι εκ του λεβιάθ και θαννέμ = «σύνολο δρακόντων», σημαίνουσα θαλάσσιο τέρας. Μεταφορικώς: «το κολοσσιαίον και τερατώδες», εις την Αγία γραφή αναφέρεται ο Λεβιάθαν  ως μέγιστο τέρας φοβερό στην εμφάνιση που τρέπει τους θεωμένους εις φυγή.

Όμοια δράκοντας στο αγκίστρι  για τον Ιωβ και πολυκέφαλος και πολυώνυμος και όφις και διά-βολος και σατανάς και κήτος μέγα και λέοντας και βασιλίσκος για άλλους συγγραφείς Π. Διαθήκης.

Origenes Theol., Contra Celsum
Book 6, section 25, line 10


                                      Ἀντὶ δὲ τοῦ «δράκων» Λευϊαθὰν ἦν ἐν τῷ ἑβραϊκῷ.

Στα εβραϊκά κείμενα αντί του Δράκων εξηγεί ο Ωριγένης συναντούμε την λέξη Λευιάθαν

Procopius Rhet., Scr. Eccl., Commentarii in Isaiam
Page 2233, line 41

            Δράκων, καὶ ὅφις, καὶ διάβολος, κῆτός τε, καὶ Σατανᾶς, καὶ Λευϊαθὰν, καὶ λέων, καὶ βασιλίσκος ὀνομάζεται.

Αλλα στα προηγούμενα κείμενα είδαμε τον Δία να μεταμορφώνεται και ο ίδιος σε δράκοντα για να σμίξει με την Περσεφόνη

Tatianus Apol., Oratio ad Graecos
Chapter 10, section 1, line 3

…μεταμορφοῦνται δὲ παρ' ὑμῖν καὶ οἱ θεοί. δένδρον ἡ Ῥέα γίνεται,  

δράκων δὲ ὁ Ζεὺς διὰ τὴν Φερσέφασσαν.

Ο μικρός Ζαγρεύς κερασφόρο τέκνο που προκύπτει από την ανόσια ένωση του Διός με τη Κόρη του Περσεφόνη και με την μορφή φιδιού/δράκοντα Θεωρείται ότι ήταν ο υιός του Διός, ο οποίος από τον μεταμορφωμένο σε φίδι-δράκοντα Δία. Η δίκερος κόρη  κληρονομεί  τα κέρατα στον υιό  Ζαγρέα. Ο Ζαγρεύς από μόνος του διόρζεται  βασιλιάς των θεών και ο Δίας  του έδωσε για λίγο το σκήπτρο του, τον  κεραυνό αλλά και τον έλεγχο της βροχής. Και όπως οι Κουρήτες φύλαξαν τον Δία όταν εκείνος ήταν βρέφος, έτσι φύλαξαν και τον Ζαγρέα με την πρόσθετη βοήθεια του Απόλλωνα.

Δες κείμενο παρακάτω

Nonnus Epic., Dionysiaca

Book 6, line 165

παρθένε Περσεφόνεια, σὺ δ' οὐ γάμον εὗρες ἀλύξαι,

ἀλλὰ δρακοντείοισιν ἐνυμφεύθης ὑμεναίοις,  

Ζεὺς ὅτε πουλυέλικτος ἀμειβομένοιο προσώπου

νυμφίος ἱμερόεντι δράκων κυκλούμενος ὁλκῷ

εἰς μυχὸν ὀρφναίοιο διέστιχε παρθενεῶνος,

σείων δαυλὰ γένεια· παρισταμένων δὲ θυρέτρῳ

εὔνασεν ἰσοτύπων πεφοβημένον ὄμμα δρακόντων ....

καὶ γαμίαις γενύεσσι δέμας λιχμάζετο κούρης

μείλιχος. αἰθερίων δὲ δρακοντείων ὑμεναίων

Παρθένα, Περσεφόνη, εσύ δεν μπόρεσες ν' αποφυγείς το γάμο,

 αλλά παντρεύτηκες με δρακόντειο γάμο,

  όταν ο Δίας ο πολυμήχανος αλλάζοντας όψη σα δράκοντας εραστής,

αναδιπλώνοντας με πόθο την ουρά του, μπήκε στο βάθος του σκοτεινού παρθενικού θαλάμου σείοντας τα πυκνά γένια του.

Αφού υπνώτισε τους όμοιους παραστάτες της πύλης,

με σαγόνια όλο πόθο έγλειφε το κορμί  της γλυκιάς κόρης.

Από το γάμο με τον ουράνιο δράκοντα,

 φούσκωσε η κοιλιά της Περσεφόνης

με καρπερή   γέννα  γέννησε το Ζαγρέα, βρέφος με κέρατα,

που μόνος στου  Δία ανέβηκε τον ουράνιο θρόνο…

Σύμφωνα με άλλη εκδοχή του μύθου, η θεά Αθηνά - ονομάζετε Παλλάδα,  γιατι κατειχε την παλλόμενη καρδιά του Διονύσου - πέτυχε να διασώσει την καρδιά του Ζαγρέα και να την παραδώσει στο Δία, ο οποίος την τοποθέτησε μέσα σε γύψινο ομοίωμα του θεού που ζωντάνεψε αμέσως. Οι Νύμφες ανέλαβαν τη φροντίδα του παιδιού και το κουνουσαν σ’ ένα λιχνιστήρι δημητριακών (Λίκνο) απ΄οπου ονομάστηκε Ζαγρεύς –Διονυσος Λικνίτης . Είναι κι ο λόγος που η Αθηνά ονομάζετε Παλλάδα, κατά μία εκδοχή γιατι κατέχει την ΠΑΛΛΟμενη καρδιά του Διονύσου 

Σχόλια στο Λυκόφρονα, 355

Παλλὰς δε ἡ Ἀθηνᾶ ἢ παρὰ τὸ πάλλειν τὰ ὅπλα – πολε-
μικὴ γὰρ ἐν τῷ γεννᾶσθαι ἀπὸ τῆς Διὸς κεφαλῆς ἐξέθορε
τὰ ὅπλα κινοῦσα – ἢ παρὰ τὸ παλλομένην τὴν τοῦ Διο-
νύσου καρδίαν ἀνενεγκεῖν τῷ Διί -Διονυσον  γὰρ τὸν και
 Ζαγρέα  καλούμενον υἱὸν Διὸ και  Περσεφόνης ὑπάρχοντα
μεληδὸν οἱ Τιτᾶνες ἐσπάραξαν οὗ τὴν καρδίαν ἔτι παλλο-
μένην ἀνήνεγκεν – ἢ ὅτι ἐν τῇ συμβολῇ τῆς μάχης τῶν
Γιγάντων και  τῶν θεῶν Πάλλαντα ἕνα τῶν Γιγάντων
ἀνεῖλεν.