Μελισσών βασιλεύς

ἐσσήν: ῆνος, ὁ, ἱερεὺς τῆς ἐν Ἐφέσῳ Ἀρτέμιδος, ὡς τὸ Λατ. rex sacrificulus, Παυσ. 8. 13, 1· παρὰ Καλλ. βασιλεύς, Ὕμν. εἰς Δία 66, πρβλ. Ἡρῳδιαν. π. μον. λέξ. 17. 6: ― κατὰ τὸ Μέγα Ἐτυμ. (383. 30), «ἐσσὴν ὁ βασιλεὺς κατ’ Ἐφεσίους ἀπὸ μεταφορᾶς τοῦ μελισσῶν βασιλέως» (δηλ. τῆς βασιλίσσης), ὡς εἰ ἦν συγγενὲς τῷ εσμός, καὶ δυνάμεθα νὰ προσθέσωμεν ὅτι Μέλισσα (ἴδε μέλισσα) ἦτο όνομα ἱερείας τινὸς τῆς Ἀρτέμιδος. Πρβλ. Σουΐδ. καὶ Ἡσύχ. 

Μέλισσα κόρη του Μελισσέως ενός Κορύβαντα ή  Ιδαίου Δάκτυλου. Ο δεσμός είναι σαφής με τους βασιλείς ιερείς και ιεροπράκτες. Ίσως και ο πρώτος «βασιλεύς» ιδρυτής των ιεροπραξιών και των ιερειών που φέρουν την ονομασία της Μέλισσας. Ο πατέρας της Μέλισσας της πρώτης ιέρειας που εμφανίζεται στην Κρήτη ως τροφός του θείου βρέφους.

Με το όνομα Μελισσαίος ή Μελισσεύς ή Μελισσέας  αναφέρονται οι ακόλουθοι :

α) Μελισσεύς προϊστορικός βασιλεύς της Κρήτης. Θεωρείται ως ο πατέρας της Αμάλθειας και της Μέλισσας οι οποίες ανάθρεψαν με γάλα και μέλι τον νεογέννητο υιόν του Κρόνου και της Ρέας, Δία. Για αυτό τον λόγο ο Δίας φέρει και την επίκληση και λατρεύεται στην Κρήτη ως «Μελισσαίος Ζευς»

Hesychius Lexicogr., Lexicon (Α – Ο)
Alphabetic letter mu, entry 718, line 1

*<μελίσματα>· ᾄσματα rAS

<μέλισσα>· ὀβολός, ὅς ἐστιν μέρος δραχμῆς

<Μελισσαῖος>· ὁ Ζεύς r

<μέλισσαι>· αἱ τῆς Δήμητρος μύστιδες

*<μελισσάων>· μελισσῶν (Β 87) ASn

<μελίσσειον>· τὸ σμῆνος r(p)

β) Βασιλιάς της Κρήτης και ένας από τους Κουρήτες προστάτης του βρέφους Δίας.  Κόρες του Μελισσέα ήταν η Αμάλθεια και η Μέλισσα, οι οποίες ήταν τροφοί του θεού. Ο Μελισσεύς αναφέρεται ως ο πρώτος άνθρωπος που θυσίασε στους θεούς. Και εισήγαγε στην Κρήτη την θεολατρεία, ιέρειες της οποίας κατέστησε τις ανωτέρω θυγατέρες του 

γ) Βασιλιάς της πόλεως Χερσόνησος της Καρίας, στη Μικρά Ασία. Ο Μελισσέας αυτός υποδέχθηκε και εξάγνισε τον Τρίωπα από τον φόνο του αδελφού του. Και ο Κάριος Μελισσεύς είναι κι αυτός ιερέας που καθαίρει και εξαγνίζει τον Τρίωπα («τριόφθαλμος», αυτός δηλαδή που έχει τρία μάτια, και επομένως μπορεί να βλέπει σχεδόν τα πάντα («πανόπτης») από τον φόνο του αδερφού του. Ο Τρίωπας, ένας από τους γιους του Ήλιου και της Ρόδου, ο οποίος ήταν φυγάς λόγω της δολοφονίας του αδελφού του  Τενάγη /Τενεγέα - ο οποίος είχε μεγάλη επιδεξιότητα στις επιστήμες και τον σκότωσε λογω ζήλιας - Όταν το έγκλημά τους αποκαλύφθηκε, ο Τρίωπας διέφυγε στην Καρία σε ένα ακρωτήρι που έλαβε το όνομά του (το Τριώπιο Ακρωτήριο) εκεί εξαγνιστηκε από τη  δολοφονία του αδερφού του από τον βασιλέα της Καρίας Μελίσσεα. – Ο Τρίωπας θεωρείται ότι είναι μια μορφή του Δία του Αργους ή κάποιος εκπρόσωπος του.

Diodorus Siculus Hist., Bibliotheca historica (lib. 1-20)
Book 5, chapter 61, section 1, line 5

…ἐνταῦθα δὲ καθαρθέντα τὸν

φόνον ὑπὸ Μελισσέως τοῦ βασιλέως εἰς τὴν Θεττα-

λίαν πλεῦσαι ἐπὶ συμμαχίαν τοῖς Δευκαλίωνος παισί,

καὶ συνεκβαλεῖν ἐκ τῆς Θετταλίας τοὺς Πελασγούς,

καὶ μερίσασθαι τὸ καλούμενον Δώτιον πεδίον

Μετά από αυτά, ο Τριόπας, ένας από τους γιους του Ήλιου και της Ρόδου, φυγάδας για τον φόνο του αδελφού του, Τενάγη, αφίχθηκε στη Χερρόνησο. Εκεί εξαγνίστηκε για τον φόνο από τον Μελισσέα τον βασιλιά και έπλευσε στη Θεσσαλία για να βοηθήσει ως σύμμαχος τα παιδιά του  Δευκαλίωνα, μαζί με τα οποία έδιωξε τους Πελασγούς από τη Θεσσαλία και έλαβε μερίδιο το λεγόμενο Δώτιο πεδίο

δ) Μελισσεύς ο βασιλεύς του Ελικώνος

Scholia In Nicandrum, Scholia et glossae in Nicandri theriaca (scholia vetera et recentiora) Vita-scholion 11c, line 3

<<Μελισσήεντος>>· Μελισσήεντα δέ φησιν τὸν

τόπον τοῦ Ἑλικῶνος, ἐν ᾧ εὗρε τὰς Μούσας, ὃς οὕτως

ἐκλήθη ἀπὸ Μελισσέως βασιλεύσαντος τοῦ τόπου.

ε) ο Μελισσεύς ως ένας από τους Κορύβαντες που φύλαγαν και φρόντιζαν τον μικρό Διόνυσο και μάλιστα πολέμησαν και στο πλευρό του κατά την εκστρατεία του στην Ινδία, όπως αναφέρεται στα «Διονυσιακά» του Νόννου.

Την ίδια εποχή που ο Δίας μεγάλωνε εις το Ιδαίον άντρο, ο βασιλέας του νησιού ονομάζονταν Μελισσεύς και η θυγατέρα του ονομάζονταν Μέλισσα. Μελισσεύς όνομάζονταν και ένας απο τους Κουρήτες που είχαν αναλάβει την προστασία του νεογέννητου Διονύσου, σύμφωνα με τον Νόννο στο έργο του Διονυσιακά στο 13 βιβλιο του και στον στίχο 145.

Nonnus Epic., Dionysiaca
Book 13, line 145

παιδοκόμοι Κορύβαντες ἀεξομένου Διονύσου,
οἳ Φρύγα κόλπον ἔχοντες ὀρεσσιπόλῳ παρὰ Ῥείῃ
νήπιον εἰσέτι Βάκχον ἐκυκλώσαντο βοείαις,
τόν ποτε πορφυρέῳ κεκαλυμμένον οἴνοπι πέπλῳ
εὗρον ἐνὶ σκοπέλοις, κερόεν βρέφος, ἔνθα μιν Ἰνὼ
Μύστιδι παιδοκόμῳ παρακάτθετο μητρὶ Κορύνθου·  
οἳ τότε πάντες ἵκανον ἀειδομένης ἀπὸ νήσου,
Πρυμνεὺς εἱλιπόδης τε Μίμας καὶ ὀρίδρομος Ἄκμων
Δαμνεύς τ' Ὠκύθοός τε σακεσπάλος, οἷς ἅμα βαίνων
σύνδρομος Ἰδαίῳ κορυθαιόλος ἦλθε Μελισσεύς,

Τις φάλαγγες (της Ευβοίας) διοικούσαν οι ασπιδοφόροι Κορύβαντες της Εύβοιας εκείνοι που φρόντισαν τον Διόνυσο όταν μεγάλωνε ως παιδί, αυτοί που κατείχαν τον  Φρυγικό Κόλπο και πλάι στην Ρέα που διάβαινε τα βουνά περικύκλωσαν με τις ασπίδες τους τον Βάκχο που ήταν παιδί ακόμα. Τον βρήκαν κάποτε ανάμεσα στα βράχια ένα κερασφόρο βρέφος καλυμμένο με μανδύα – στο χρώμα του κρασιού, στο σημείο όπου η Ινώ τον είχε εμπιστευθεί στην Μύστιδα, την μητέρα του Κόρινθου,  από το ξακουστό νησί ήρθαν όλοι ετούτοι, ο Πρυμνέας, ο Μιμας με τα στρεβλά πόδια, ο βουνήσιος Άκμων, ο Δαμνεύς και ο ακοντιστής ο Ωκύθοος, μαζί τους πήγε και ο Μελισσεύς με το αστραφτερό κράνος, συντροφεύοντας τον Ιδαίο που ο πατέρας του Σώκος χτυπημένος από τη μανία της ασέβειας τους έδιωξε κάποτε από την θαλαζόσωστη πατρίδα τους….

Ο Μελισσεύς ήταν ο παραδοσιακός βασιλεύς- ιερέας, ένας Κορύβαντας ή Ιδαίος δάκτυλος ή Κουρήτης γνώστης της τέχνης του πολέμου αλλά και της τέχνης του μελιού και της μελισσοκομίας.

Πολλοί βεβαιώνουν ότι οι τιμώμενοι Θεοί  στην Σαμοθράκη ήταν οι ίδιοι με τους θεούς των Καβείρων, τους Κύρβαντες, Κορύβαντες  τους Κουρήτας και τους Ιδαίους Δακτύλους..

Ενώ σε κείμενο του ο Στράβων αναφέρει τη σύνδεση Καβείρων και Κορυβαντων καθώς  εικάζει ότι θεωρούνται άλλοτε  τέκνα Κρόνου κι άλλοτε Διός και Καλλιόπης που έχουν διαφύγει από την Σαμοθράκη και τα έργα τους είναι μυστικά δηλαδή μυστηριώδη, ακατάληπτα, σκοτεινά και απόκρυφα.

Εδώ να υπενθυμίσω ότι η ονομασία της Σαμοθράκης είναι Μελίτη, όταν μέλιττα είναι η μέλισσα, και Μυλιττα η Αφροδίτη των Ασσυρίων που μας παραπέμπει και στον μήνα του Μέλιτος 

Όπως και οι Κορύβαντες και οι Κουρήτες είναι Φρύγες την καταγωγή, περιζωσμένοι με χάλκινα όπλα γι αυτό και τους ονομάζουν Χαλκιδέους και ότι αυτοί κλήθηκαν από  τους Τιτάνες και δόθηκαν στην Ρέα ένοπλοι για φύλακες αλλά και τροφοί του Διός. Οι Κορύβαντες μετονομάσθηκαν σε Κουρήτες και λέγονται επισης Φύλακες καθως είναι συγχρονως μαχητές είδαμε και την λέξη Ίδα στο λεξικό του Ησύχιου να ερμηνεύετε ως Ίδα= Μάχη

Σε άλλο κείμενο ταυτίζονται με τους Διόσκουρους,  οι Κάβειροι, Κορύβαντες ή Σαμοθρακες και είναι οι πρώτοι που  ναυπήγησαν/δημιούργησαν  πλοία, επίσης γνώριζαν την χρήση βοτάνων και την ίαση από δαγκώματα/τσιμπήματα με την χρήση  επωδών.

Όμοια  ως ιερείς και ένοπλοι φύλακες της Ρέας Κυβέλης είναι αυτοί που μετέχουν των ιερών μυστηρίων ενώ συγχρόνως χορεύουν και μετέχουν εν χορώ - έχοντας τύμπανα και αυλούς -που δημιουργούν θόρυβο - είναι άξιοι να παίζουν αυλό και αγαπούν να χορεύουν και να αστειεύονται. Ονομάζονται δε και Κουρήτες ή Κορύβαντες ή Κουροτρόφοι του Διός.

Diodorus Siculus Hist., Bibliotheca historica (lib. 1-20)
Book 5, chapter 64, section 4, line 4

πρῶτοι τοίνυν τῶν εἰς μνήμην παρα-

δεδομένων ᾤκησαν τῆς Κρήτης περὶ τὴν Ἴδην οἱ

προσαγορευθέντες Ἰδαῖοι Δάκτυλοι. τούτους δ' οἱ

μὲν ἑκατὸν τὸν ἀριθμὸν γεγονέναι παραδεδώκασιν,

οἱ δὲ δέκα φασὶν ὑπάρχοντας τυχεῖν ταύτης τῆς

προσηγορίας, τοῖς ἐν ταῖς χερσὶ δακτύλοις ὄντας

ἰσαρίθμους. ἔνιοι δ' ἱστοροῦσιν, ὧν ἐστι καὶ Ἔφο-

ρος, τοὺς Ἰδαίους Δακτύλους γενέσθαι μὲν κατὰ

τὴν Ἴδην τὴν ἐν Φρυγίᾳ, διαβῆναι δὲ μετὰ Μυγδό-

νος εἰς τὴν Εὐρώπην· ὑπάρξαντας δὲ γόητας ἐπι-

τηδεῦσαι τάς τε ἐπῳδὰς καὶ τελετὰς καὶ μυστήρια,

καὶ περὶ Σαμοθρᾴκην διατρίψαντας οὐ μετρίως ἐν

τούτοις ἐκπλήττειν τοὺς ἐγχωρίους· καθ' ὃν δὴ χρό-

νον καὶ τὸν Ὀρφέα, φύσει διαφόρῳ κεχορηγημένον

πρὸς ποίησιν καὶ μελῳδίαν, μαθητὴν γενέσθαι τού-

των, καὶ πρῶτον εἰς τοὺς Ἕλληνας ἐξενεγκεῖν τε-

λετὰς καὶ μυστήρια. οἱ δ' οὖν κατὰ τὴν Κρήτην

Ἰδαῖοι Δάκτυλοι παραδέδονται τήν τε τοῦ πυρὸς

χρῆσιν καὶ τὴν τοῦ χαλκοῦ καὶ σιδήρου φύσιν ἐξευ-

ρεῖν τῆς Ἀπτεραίων χώρας περὶ τὸν καλούμενον

Βερέκυνθον, καὶ τὴν ἐργασίαν δι' ἧς κατασκευάζεται·  

δόξαντας δὲ μεγάλων ἀγαθῶν ἀρχηγοὺς γεγενῆσθαι

τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων τιμῶν τυχεῖν ἀθανάτων.

ἱστοροῦσι δ' αὐτῶν ἕνα μὲν προσαγορευθῆναι Ἡρα-

κλέα, δόξῃ δὲ διενεγκόντα θεῖναι τὸν ἀγῶνα τὸν

τῶν Ὀλυμπίων

Πρώτοι, λοιπόν, απ' όσους μνημονεύονται από την παράδοση, κατοίκησαν στην περιοχή της Ίδης στην Κρήτη οι Ιδαίοι Δάκτυλοι, όπως ονομάστηκαν. Ετούτοι, σύμφωνα με μια παράδοση, ήταν εκατό τον αριθμό, ενώ άλλοι λένε πως ήταν μόνο δέκα που έλαβαν αυτή την ονομασία, ισάριθμοι με τα δάχτυλα των χεριών. Μερικοί, όμως, μεταξύ των οποίων και ο Έφορος, ιστορούν πως οι Ιδαίοι Δάκτυλοι γεννήθηκαν στην Ίδη της Φρυγίας και πως πέρασαν στην Ευρώπη με τον Μύγδονα

καθώς ήταν γητευτές, επιδίδονταν στα ξόρκια, τις τελετές και τα μυστήρια και ζώντας ένα διάστημα στη Σαμοθράκη εξέπληξαν σε μεγάλο βαθμό τους εκεί κατοίκους την ίδια περίοδο και ο Ορφέας, προικισμένος με ξεχωριστή ικανότητα στην ποίηση και τη μελωδία, έγινε μαθητής τους κι έφερε πρώτος στους Έλληνες τις τελετές και τα μυστήρια. Για τους Ιδαίους Δακτύλους της Κρήτης παραδίδεται πως ανακάλυψαν τη χρήση της φωτιάς, τη φύση του χαλκού και του σιδήρου στη χώρα των Απτεραίων στο λεγόμενο Βερέκυνθο, καθώς και τον τρόπο επεξεργασίας τους επειδή θεωρήθηκαν πως ήταν οι εισηγητές μεγάλων αγαθών για το ανθρώπινο γένος έτυχαν τιμών αθανάτων...

65. Μετά τους Ιδαίους Δακτύλους, συνεχίζει η εξιστόρηση, έγιναν οι εννέα Κουρήτες. Γι' αυτούς άλλοι μύθοι λένε πως ήταν γηγενείς και άλλοι πως ήταν απόγονοι των Ιδαίων Δακτύλων. Ετούτοι κατοικούσαν στα δασωμένα μέρη και τα φαράγγια των βουνών και γενικά στους τόπους που τους παρείχαν φυσική στέγη και προστασία, επειδή δεν είχε ανακαλυφθεί ακόμη το χτίσιμο σπιτιών. Καθώς διακρίνονταν για τη σύνεση τους, έδειξαν στους ανθρώπους πολλά χρήσιμα πράγματα-

 διότι εκείνοι πρώτοι συγκέντρωσαν τα πρόβατα σε κοπάδια, εξημέρωσαν τα υπόλοιπα είδη των ζώων που βόσκουν και ανακάλυψαν τη μελισσοκομία. Έτσι, ετούτοι εισηγήθηκαν την τέχνη του τόξου και του κυνηγιού, τη συναναστροφή και τη συμβίωση μεταξύ των ανθρώπων, αλλά ήταν και οι πρώτοι που δίδαξαν την ομόνοια και κάποια ευταξία στην κοινωνική ζωή. Ανακάλυψαν, επίσης, τα ξίφη, τα κράνη και τους πολεμικούς χορούς, μέσω των οποίων έκαναν μεγάλη φασαρία και εξαπατούσαν τον Κρόνο.

 Λένε, λοιπόν, πως σ' αυτούς, κρυφά από τον πατέρα Κρόνο, παρέδωσε τον Δία η μητέρα του η Ρέα κι εκείνοι τον πήραν και τον ανάθρεψαν εφόσον, όμως, πρόκειται να μιλήσουμε αναλυτικά γι' αυτά, είναι ανάγκη να πιάσουμε τη διήγηση από λίγο νωρίτερα…


συνεχίζεται...

Εσσὴν κυρίως ὁ βασιλεὺς τῶν μελισσῶν, νῦν δὲ ὁ τῶν ἀνδρῶν.

Εκτός από τους γάλλους,  όπου γάλλοι οι ιερείς της θεάς Κυβέλης, οίτινες εώρταζον τα μυστήρια αυτής με ενθουσιαστικά άσματα και κρότον τυμπάνων και είχον ίδιον κορυφαίον ή κόλυμβους που εκτελούν και χρέη δύτη ή κολυμβητή ή κόλυμβου - όταν columba είναι η λατινική απόδοση της περιστεράς-, τους αρχέγαλλους, ζώντες εξ ελέους και εκτεμνόμενοι οι ίδιοι, εκαλούντο δε ούτως από του εν Φρυγία Γάλλου ποταμού, του οποίου το ύδωρ έλεγον ότι είχεν ενθουσιαστικήν τινα δύναμιν, ή βάβακες,  τους μητραγύρτες  ιερείς της Μεγαλης Μητέρας Θεάς Κυβέλης/ Ρέας κλπ, τους μετέπειτα αγύρτες, οι περισσότεροι ευνούχοι και  αποκόποι, που εμφανίζονται και με άλλες ονομασίες και λατρείες, πολλές από τις οποίες συγχωνεύονται με την λατρεία του Διονύσου, στα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας εμφανίζονται και οι Εσσήνες και οι Μέλισσες ιερείς και ιέρειες αντίστοιχα συνήθως της Αρτέμιδος, της Σελήνης ακόμα δε και της Ρέας, της Δήμητρας αλλα και της Κυβέλης.

Πριν περάσω στα περί εσσήνων και μελισσών  αναφέρω και μερικούς λεξάριθμους ενδεικτικούς των γάλλων ιερέων που δεν παρουσιάσθηκαν στα προηγούμενα κείμενα.

ΓΑΛΛΟΙ = 144  (144 σειρά αριθμών fibonazzi (1+1+2+3+5+8+…89 =144)

144 = ΑΗΔΟΝΙΑ (αηδονία, έλλειψη ηδονής, έλλειψη τέρψης, στέρηση κάθε ευχαρίστησης)

144  = Η ΚΑΡΔΙΑ (η καρδία),

144 = ΘΕΙΟΝ (θείον, θεία φύσις, θειότης, θεότης, θεία δύναμις, θεία πρόνοια),

144  = ΘΕΙΟΝ (θείον, χημικόν στοιχείον, θειάφι, θεϊκόν κάπνισμα ή θυμίαμα με καθαρτική δράσιν),

144 =  OΓΚΑΝ (Όγκα, η Αθηνά κατά τους Θηβαίους και τους Φοίνικες // ΑισΕΕΘ. 163, 487, 501)

Σε προηγούμενα κείμενα «περι Λάρνακος» είδαμε την ιστορία του Κύψελου που μας έδωσε και  την ονομασία της Λάρνακος - ως Κυψέλης/Κυβέλης. Αξίζει εδώ τον κόπο να υπενθυμίσω ότι στην πραγματικότητα  οι λάρνακες είναι κατ΄ ουσία κατασκευασμένες μονο από λίθο ή μάρμαρο - άλλο αν ο όρος  «λάρνακες» επικράτησε για όλες τις θήβες/θήκες, κιβώτια ξύλινα, πήλινα ή πλεκτά και τέλος μεταλλικά-.  Η ιστορία του Κύψελου μας έδωσε την σύνδεση με την λατρεία της Εφέσιας Αρτέμιδος ως Μέλισσα/Μέλιττα/Μελίτη/Μυλίττα με τους ιερείς Εσσήνες της. 

Υπενθυμίζω ότι : Μέλιττα η μέλισσα, η ποιήτρια, η ιέρεια στο μαντείο των Δελφών, αλλά και η νέα Σελήνη, αλλά και η Μάλτα, η Σαμοθράκη καθώς και ένας δήμος της Αττικής της Κεκροπίδος φυλής…

Μελιγμα το άσμα το μέλισμα, το τραγούδι, η ωδή

Μελιναία η Αφροδίτη

Εσσήν βασίλισσα των μελισσών, ο Βασιλιάς, ο μονάρχης και ο ιερέας της Εφέσιας Αρτέμιδος…

Κηφήν = κηφήνας, αρσενική μέλισσα, οκνηρός, ανίκανος κλπ

Κύβη = η κεφαλή
Κυβηβάω = μαίνομαι ως ιερέας της Κυβήβης (Κυβέλης)
Κύβηβος = ο διατελών, ο μαινόμενος, κατεχόμενος τη Ρέα ή και άλλω δαιμόνι, δαιμονισμένος
Κυβήβη η Ρέα στην Φρυγία
Κύβελα ή Ρέα στη Φρυγία
Κυβηβώ =  κορυβαντώ, καβειριάζομαι / μαίνομαι ενθουσιωδώς
Κυβήβη = η κυψέλη
Κύβηλις = πέλεκι, τσεκούρι, μαχαίρι μαγειρικό
Κυβέλειον =  ο μαύρος μενεξές
Κυβιστητήρ = ο τρελός χορευτής, των οργιαστικών λατρευτικών χορών
Κυβέλη = το κοίλον του αυτιού, 
Κυβήβη – Κυβέλη-Κυψέλη  η φρυγική θεότητα που ταυτίστηκε με την Ρέα  παλαιότερα κειμενα :
Κυψέλη = κοίλωμα, αγγείο πήλινο, κουτί, σεντούκι, κοίλο του αυτιού, μελισσοκόφινο, κατοικία μελισσών
Κυψελίζω = τυραννώ
Κυψελίς έκκριμα σμηγματογόνων αδένων αυτιού
Κύψελος το πετροχελίδονο…

Με δεδομένο ότι το κοίλο του αυτιού μπορεί να ονομάζεται κυψέλη αλλά και κυβέλη, νομίζω ότι είναι προφανής η σύνδεση της Κυβέλης με την κυψέλη καθώς και η σύνδεση των γάλλων με τους εσσήνες ιερείς. Οι περισσότεροι δε είναι ευνούχοι ή διαβιούν σε πλήρη σεξουαλική αποχή. Ταυτόχρονα λειτουργούν και ως ιερείς άλλων θεοτήτων σε κοινούς τόπους λατρείας.

Η κυψέλη θεωρείται το πλεκτό αγγείον που έφτιαχναν οι μελισσουργοί για να μπορέσουν να μαζέψουν τα μελίσσια στις πρώτες προσπάθειες τους για επαγγελματική μελισσοκομία.

Hesychius Lexicogr., Lexicon (Α – Ο)
Alphabetic letter kappa, entry 4757, line 1

<κυψέλαι καὶ κυψελίδες>· ὁ ἐν τοῖς ὠσὶν ῥύπος συνιστάμενος.

 καὶ τὰ σιτηρὰ ἀγγεῖα. καὶ τὰ κενὰ σμήνη. καὶ τοῦ ὠτὸς τὸ

 ἔγκοιλον. καὶ τῆς καμίνου μέρος τι q

*<κυψέλη>· πλεκτὸν ἀγγεῖον μελισσῶν r. ASg

*<κυψελίδες>· μελισσοφάτναι AS(n) s

*<κυψελίς>· ὁ ἐν τοῖς ὠσὶ ῥύπος r. ASn

*<κυψέλην>· κυβέρτιον μελισσῶν Σ

<κύψελος>· ὄρνις ποιός, ὅμοιος χελιδόνι

Κυψέλη θεωρείται και το αγγείο μέσα στο οποίο αποθηκεύονται και τα σιτηρά,- σιτάρια ή κριθάρια-  οι σπόροι γενικότερα.

Anonymi Lexeis Rhetoricae, Ῥητορικαὶ λέξεις
Entry 244, line 1

<κυψέλη>: κέραμος δεκτικὸς <πυρῶν ἢ κριθῶν>

Η δε λέξη κυβέρτιον δηλαδή κυψέλη έχει μείνει μέχρι της μέρες μας στην Κύπρο ως τζιβέρτι και με την ίδια χρήση μέχρι σήμερα. Συναντάται στη Λευκάδα ως «Κυβέρτι», στην Ήπειρο ως «Κουβέρτι» και στη Νότια Ιταλία ως «Civerti».

 

Άλλες ονομασία της κυψέλης

Hesychius Lexicogr., Lexicon

 <τέραμνοι>· στέγανοι. σκιαί. σκηνώματα

<τέραμνος>· κυψέλη

τέρεμνος>· ἰσχυρός. ἢ <στέρεμνος>]

 

Οι μυημένοι ιερείς φέρουν το όνομα Εσσήνες και πρέπει να βρισκονται δίπλα στις Μέλισσες ιέρειες τελώντας κι οι ιδιοι τις θρησκευτικές τους υποχρεώσεις απεναντι στην Θεά. Αν και η θεά που λατρεύουν οι μέλισσες θεωρείται ότι είναι η Εφεσια Αρτέμιδα η παρουσία των Εσσήνων στην Έφεσσο θεωρείται αναμφισβήτητη. Πέραν του μεγαβύζου και αργότερα της ιέρειας της Αρτέμιδος, υπήρχε μια ομάδα ανδρών ιερέων, οι εσσήνες, δηλαδή οι κηφήνες, οι οποίοι διαβιούσαν για διάστημα ενός έτους στο χώρο του ιερού, σε πλήρη σεξουαλική αποχή. Οι ιέρειες της Αρτέμιδος ήταν παρθένες, την αγνότητα των οποίων επιτηρούσε, συχνά με αυστηρότατο τρόπο, ο ευνούχος ιερέας. Οι ιέρειες αυτές ονομάζονται συνήθως μέλισσες. Άλλες ομάδες γυναικών ασχολούνταν με την κόσμηση του λατρευτικού αγάλματος της θεάς όπως οι κοσμοφόροι, οι  κοσμήτειραι και οι χρυσοφόροι.

Ισως οι ιέρειες και οι ιερείς  της Μελισσο-θεάς εγιναν γνωστοί και με άλλα ονόματα κατά την πάροδο των ετών.

Υπενθυμίζω ότι στον «Ύμνο προς τον Δια» ο Καλλιμάχος αποκαλεί τον Δία με την ονομασία του Εσσήνα ως βασιλέα - των ουρανών – ή αντίστοιχα ως βασιλέα των θεών.

 « οὔ σε θεῶν ἐσσῆνα πάλοι θέσαν, ἔργα δὲ χειρῶν…»

«Μα εσένα δε σε βάλανε των «Ουρανίων» βασιλιά με κλήρο, έγινες με τα έργα των χεριών σου»

Ο Εσσήν λοιπόν ισότιμος του βασιλέα καθώς και στο «Μεγάλο ετυμολογικό λεξικό» ο Εσσήν ταυτίζεται με την έννοια του βασιλέα κατά τους Εφέσιους.

Etymologicum Magnum, Etymologicum magnum
Kallierges page 383, line 27

 <Ἐσσήν>: Ὁ βασιλεὺς, ὡς παρὰ Καλλιμάχῳ,
 «Οὔ σε θεῶν ἐσσῆνα πάλιν θέσαν»
Παρὰ τὸ ἡσσῶ, ἡσσὴν, ὁ ἡττῶν τοὺς ὑφ' ἑαυτόν·
καὶ κατὰ συστολὴν τοῦ η, ἐσσήν.

 <Ἐσσήν>: Ὁ βασιλεὺς κατὰ Ἐφεσίους· ἀπὸ  

μεταφορᾶς τοῦ μελισσῶν βασιλέως, ὃς εἴρηται ἐς-

σὴν ἀπὸ τοῦ ἔσω ἐνέζεσθαι· ἵν' ᾖ, ἐζὴν, καὶ ἐσσὴν,

ὁ προκαθήμενος. Ἢ ἐσσὴν, ὁ σεύων καὶ περισκο-

πῶν τὰ τῆς πόλεως. Ἢ ὁ οἰκιστὴς, παρὰ τὸ ἕσσαι

καὶ ἱδρῦσαι. Ὅθεν Ὅμηρος,

Ἢ ὁ ἡσσῶν καὶ ἥττονας ποιῶν τοὺς ὑπ' αὐτοῦ ἀρχο-

μένους.

 <Ἕσσατο>: Ἔστιν ἕω, τὸ ἐνδύομαι· ὁ μέλλων,

ἕσω· καὶ πλεονασμῷ τοῦ σ, ἕσσω· ὡς τὸ,

Pseudo-Zonaras Lexicogr., Lexicon
Alphabetic letter epsilon, page 877, line 19

<ἐσσήν>· βασιλεύς. ἡγεμών

<ἐσσῆαι>· ἐκχέαι

<ἐσσείῃ>· ἐκχεύσῃ n

<ἐσσήτιοι>· μάντεις  

Etymologicum Gudianum, Additamenta in Etymologicum Gudianum (ἀάλιον – ζειαί) (e codd. Vat. Barber. gr. 70 [olim Barber. I 70] + Pari
Alphabetic entry epsilon, page 539, line 19

 <Ἐσσήν>· ὁ βασιλεύς· ἀπὸ μεταφορᾶς τοῦ μελισσῶν βασιλέως, ὃς εἴρηται

ἐσσὴν ἀπὸ τοῦ ἔσω ἐνέζεσθαι ἀεί. Ἰωνικὴ δέ ἐστιν ἡ λέξις καὶ σημαίνει τὸν πρό-

βουλον παρὰ τὸ ἕζεσθαι, ἵν' ᾖ ἑζὴν καὶ ἐσσήν, ὁ προκαθή(μενος)· ἢ ὄσσην, <ὁ>  

ὀσσεύων καὶ περισκοπῶν τὰ τῆς πόλεως· ἢ ὁ κτίστης, παρὰ τὸ ἕσσα καὶ ἵδρυσα,

ὅθεν Ὅμηρος <ζ 8> “εἷσεν δὲ Σχερίῃ, ἑκὰς ἀνδρῶν (ἀλφ)ηστάων”· ἢ ὁ ἡσσῶν

τοὺς ὑπ' αὐτὸν ἀρχομένους καὶ ἥττονας ποιῶν· ἢ ὁ ἥττονας ἔχων τοὺς ὑφ'

ἑαυτὸν καὶ συστολῇ τοῦ <η> εἰς <ε> ἐσσήν.

epsilon.540.15

 <Ἐσσήν>· ὁ βασιλεύς· παρὰ τὸ ὄσσειν, ὁ βλέπων πάντας.

 <Ἐσσί>· ζήτει.

 Suda, Lexicon
Alphabetic letter epsilon, entry 3131, line 1

<Ἐσσήν:> βασιλεύς· κυρίως τῶν μελισσῶν. <Ἐσσῆνος,> ἡ

γενική.

<Ἐσσηνός:> ὁ πολίτης.

Scholia In Callimachum, Scholia in Hymnos (scholia vetera) (scholia ψ ex archetypo)
Hymn 1, scholion 66b, line 1

 ἐσσὴν κυρίως ὁ βασιλεὺς τῶν μελισσῶν, νῦν δὲ ὁ τῶν ἀνδρῶν.

 <<ἐσσῆνα:>> θεόν.

 τὸ κράτος πλησίον ἵδρυσας τοῦ δίφρου.

Ο Εσσήν λοιπόν με έννοιες να τον χαρακτηριζουν ως τον βασιλιά των μελισσών- έτσι πιστευαν παλαιότερα ότι σε κάθε κυψέλη υπήρχε και διοικούσε ο αρσενικός βασιλιάς Εσσήν– αργότερα στη μελισσοκομία θα αποδειχτεί ότι η βασιλισσα είναι θηλυκού γένους -. Εσσήν λοιπον ο βασιλέας  ή ο οικιστής, ο δημιουργός δηλαδή και ο ιδρυτής πόλεων, ενω σε κάποια λεξικά ο Εσσήν ταυτίζεται -με αφορμή τον ύμνο του Καλλιμάχου- και με την έννοια του Θεού.

Κατά τον Φλάβιο Ιώσηπο στο κειμενό της «Ιουδαικής αρχαιολογίας» ο εσσήνας ή προστήθιο αποτελεί κομμάτι της στολής του μεγάλου ιερέως και βρίσκεται τοποθετημένο επάνω στο στήθος του ραμμένο και διακοσμημένο με 12  λίθους και θεωρούν ότι φορώντας το τους βοηθά ο Θεός στο να προμηνύει την νίκη τους στον πόλεμο καθώς οι Έλληνες καλούν τον εσσήνα λόγιον – σε κάποιες μεταφράσεις μεταφράζουν τον εσσήνα αντί για λόγιον ως προφήτη. Δεδομένου ότι οι Εσσήνες ως ιερείς – μαζι με τις ιέρειες μέλισσες φέρουν και το χάρισμα της μαντείας και της προφητείας.

Flavius Josephus Hist., Antiquitates Judaicae
Book 3, chapter 217, line 4

                                                                   θαυ-
μαστὸν μὲν οὖν καὶ τοῦτο τοῖς μὴ τὴν σοφίαν ἐπ' ἐκφαυλισμῷ
τῶν θείων ἠσκηκόσιν, ὃ δ' ἐστὶ τούτου θαυμασιώτερον ἐρῶ· διὰ
γὰρ τῶν δώδεκα λίθων, οὓς κατὰ στέρνον ὁ ἀρχιερεὺς ἐνερραμμέ-
νους τῷ ἐσσῆνι φορεῖ, νίκην μέλλουσι πολεμεῖν προεμήνυεν ὁ θεός·
τοσαύτη γὰρ ἀπήστραπτεν ἀπ' αὐτῶν αὐγὴ μήπω τῆς στρατιᾶς
κεκινημένης, ὡς τῷ πλήθει παντὶ γνώριμον εἶναι τὸ παρεῖναι τὸν  
θεὸν εἰς τὴν ἐπικουρίαν, ὅθεν Ἕλληνες οἱ τὰ ἡμέτερα τιμῶντες
ἔθη διὰ τὸ μηδὲν ἀντιλέγειν δύνασθαι τούτοις τὸν ἐσσῆνα λόγιον
καλοῦσιν.

Οι 12 ιεροί και πολύτιμοι  λίθοι που καλύπτουν το στήθος του αρχιερέα Ααρών, αδερφού του Μωυσή, και θεματοφύλακα του πιο μαγικού αντικειμένου στην ιστορία της αρχαιότητας, της Κιβωτού της Δια-θήκης, είναι αυτός που φέρει τους πολύτιμους λίθους στο στήθος του. 

Ένα περιστήθιο ως θώρακας ή ένας εσσήν.  Όπως περιγράφετε παραπάνω και όπως περιγράφετε και στην Βίβλο- Έξοδος 39-40, ένα περιστήθιο που φέρει τους 12 πολύτιμους λίθους. Ένα ειδος φυλαχτού, ή ένα είδος μαγικού αντικειμένου που μεταδίδει σ΄οποιον το φορά τη γνώση του μέλλοντος, την θεική κρίση που σχετιζεται με την σοφία αλλα και φέρει όποιον το φορά σ΄ επαφή με την θεότητα. Ένα μαγικό, ένα μυθικό και ταυτοχρονα μυστηριώδες αντικείμενο… ένας λόγιος και ταυτοχρονα εσσήνας κατά τους Έλληνες…

συνεχίζεται…