Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2016

'Ηλιος ανίκητος, τριέσπερος



O Μήνας Ποσειδεώνας αναφέρεται και στο ημερολόγιο της νήσου Δήλου, αντίστοιχος προς τον αττικό Ποσειδεώνα.
Μετά τον μήνα Ποσειδεώνα και σε περιόδους δύο αρχικά, τεσσάρων ή τελικά οκτώ ετών, τις λεγόμενες διετηρίδες, τετραετηρίδες και οκταετηρίδες προστίθετο ο εμβόλιμος 13ος μήνας, που ονομαζόταν Ποσειδεών Β’, με τις αντίστοιχες βέβαια ημέρες για κάθε τέτοιο χρονικό κύκλο.
Ειδικά στον κύκλο των οκτώ ετών, ο Ποσειδεών B προστίθετο κάθε 3ο, 5ο και 8ο έτος με διάρκεια 30 ημερών (πλήρης μήνας).
Ο Ποσειδεών δεύτερος άρχισε να προστίθεται στο έτος, για να το εναρμονίσει με το ηλιακό-τροπικό, κατά τους χρόνους του Σόλωνα (594 π.Χ.) ή του Κλεοστράτους (540 π.Χ.), οπότε θεσπίστηκε το σεληνο-ηλιακό αττικό ημερολόγιο.



Ποσειδεωνίς είναι όμως, και το όνομα που έχει δοθεί στο πτηνό Αλκυόνη λόγω της ωοτοκίας της και της εκτροφής των μικρών της αυτόν τον μήνα…
(Καλείται δε Ποσειδεωνίς τοις πολλοίς η όρνις των …) όμως οι Αλκυονίδες μέρες στο δικό μας ημερολόγιο δεν ταυτίζονται ακριβώς με τις ημερομηνίες του παλιού εκείνου μήνα όπως αυτός είχε ταυτισθεί με τον Ποσειδεών. Αυτές λοιπὸν εκπροσωπούνται διαφορετικά ὡς προς τον χρόνο και την θέση τους καθώς και για την διάρκεια τους με τα σημερινά δικά μας χρονικά δεδομένα
Ὁ Δημόκριτος άραγε εννοούσε αυτὲς τις μέρες που ονομάζει, και θεωρεί ότι αρχίζουν την 4η του Ιχθυών, σύμφωνα με τον Γεμῖνο τον Ρόδιο στὶς 25 Φεβρουαρίου, ή στὶς 30 τοῦ Μεχεὶρ σύμφωνα μὲ τὸν Πτολεμαῖο, αλλά πιο συχνά εκπροσωπούνται ως επτά ημέρες πριν τὸ χειμερινό ηλιοστάσιο καὶ επτά ημέρες μετά απ αυτό.

Οι βασικές εορτές που πραγματοποιούνται κατά τον μήνα Ποσειδεών είναι οι εξής κατά ημερομηνία :
 Πληρώσια, τα  Ποσείδεα, τα Κατ’ αγρούς Διονύσια, η θυσία στον Ζεύς Όριο, τα Γαλάξια προς τιμήν του Απόλλωνος εορτασμός χειμερινού ηλιοστασίου (Ηλιούγεννα), τα Αλώα, η Τριακάς, Ένη και Νέα το Δείπνον Εκάτης και η Νουμηνία


Αναλυτικότερα
Κάθε πέντε έτη εορτή στο Σούνιο στο Ναό του Ποσειδώνος Σωτήρος προς τιμήν του Θεού και είναι η κύρια εορτή και αρκετά μεγάλη. Τα Ποσείδια ως κύρια εορτή τότε που ο Ποσειδών λατρευόταν μαζί με τον Δία και το Πλούτωνα
Από την 8η έως την 11η του Ποσειδεώνα, στην Αθήνα και στους γύρω δήμους, ετελούντο τα κατ’ αγρούς Διονύσια ή Διονύσια τα μικρά, κατά τις  γιορτές γινόταν αναπαράσταση διαφόρων μύθων που αφορούσαν τον θεό Διόνυσο



Την 16η Ποσειδεώνος πραγματοποιούντα θυσία του χοίρου και ολοήμερη γιορτή προς τιμήν του Ορ(ε)ίου Διός και της Ορ(ε)ίου Αθηνάς σύμφωνα με θυσιολόγιο και επιγραφές της Ελευσίνος.
 Ενώ τα Διονύσια εν Αγροίς άρχιζαν να οργανώνονται από τις 19η του Ποσειδεώνος και διαρκούσαν αρκετές μέρες. Ετσι μέχρι και τις 21 ή 22 μηνός, έχουμε τον εορτασμό τnς Γέννησης του Τριεσπέρου Ηλίου αφού κατά τον χειμερινό Ποσειδεών λάμβαναν χώρα τα αγροτικά Διονύσια. Εορτάζετε δηλαδή η γέννηση του φωτός, στην ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου, που στο βόρειο ημισφαίριο σημαίνει την μεγαλύτερη διάρκεια της νύκτας αλλά παράλληλα και απο την επομένη σημαίνει την αύξηση των ωρών φωτός άρα και τη διάρκεια της μέρας. Η γή αλλάζει θέση σταδιακά σε σχέση με τον ήλιο και αρχίζει απο την επομένη και μεγαλώνει η μέρα, άρα γεννιέται ξανά το φώς, παρόλη την έλευση του χειμώνα και μαζί και της ελπίδας. Ο ήλιος ανίκητος – τριέσπερος, σταδιακά με την ακτινοβολία του, προμηνύει μέσα από τον χειμώνα που επακολουθεί την άνοιξη που θα έρθει. Οι θρησκευτικές λατρείες των αρχαίων Ελλήνων, βασιζόμενες στη λογική και όχι στην παράνοια και στο μεταφυσικό, σχετίζονται άμεσα με την καλλιέργεια της γής και κάθε τι ζωτικό στον πλανήτη.


Στις 21 Δεκεμβρίου ο Ήλιος βρίσκεται στο νοτιότερο σημείο του, και φαίνεται να στέκεται πάνω στην εκλειπτική σαν να είναι έτοιμος να σταματήσει.

Μένει σταθερός από τις 21 έως τις 24 Δεκεμβρίου, όπου είναι και οι μικρότερες μέρες του χρόνου. Αυτές τις τρεις ημέρες φαίνεται σαν να πεθαίνει.

Τα Ηλιοστάσια και οι Ισημερίες σημειοδοτούν την αρχή κάθε εποχής. Το Χειμερινό Ηλιοστάσιο είναι η αρχή του χειμώνα, μιας σκληρής εποχής για τα άτομα που ζουν στο Βόρειο ημισφαίριο της Γης.

Οι ιερείς διαφόρων θρησκειών έκαναν δεήσεις προς τον Ήλιο για να μην χαθεί οριστικά κάτω από τον ορίζοντα στην προαιώνια πορεία του προς το Νότιο ημισφαίριο.

Μετά τις 21 Δεκεμβρίου ο Ήλιος αρχίζει και πάλι να ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά και η ημέρα να μεγαλώνει. Σταματάει τη κίνηση του προς το νότο και στρέφεται προς βορρά. Οι άνθρωποι σε διάφορα σημεία του πλανήτη πανηγύριζαν που ο ήλιος για μια ακόμα φορά πέρασε από το Χειμερινό Ηλιοστάσιο και ξαναγεννήθηκε.

Ο ‘Ήλιος λατρεύτηκε από του αρχαίους λαούς σαν Θεός, γι αυτό πολλές θρησκείες είχαν τοποθετήσει σε αυτή την περίοδο πολύ πριν από την έλευση του Χριστιανισμού, τη γέννηση των Θεών τους.

Στην αρχαία Ελλάδα στο Χειμερινό Ηλιοστάσιο γιόρταζαν τη γέννηση του Διονύσου, γιου του Δία και της παρθένου Σεμέλης. Τον αποκαλούσαν «σωτήρα» και «θείο βρέφος». Ήταν ο «καλός ποιμένας», οι ιερείς του οποίου κρατούσαν την ποιμενική ράβδο, όπως συνέβαινε και με τον Όσιρη. Τον χειμώνα θρηνούσαν το σκοτωμό του από τους Τιτάνες, αλλά στις 30 Δεκεμβρίου γιόρταζαν την αναγέννηση του.

Οι ιέρειες τότε ανέβαιναν στην κορυφή του ιερού βουνού και κρατώντας ένα βρέφος φώναζαν «ο Διόνυσος ξαναγεννήθηκε». -Περισσότερα περι Διονύσου σε παλαιότερα κείμενα...



Τη δεν εν΄τει επι δέκα του Ποσειδεών(νος) μ(η)ν(ός) χρηματίζ(ε)ιν πε(ρ)ί (Διον)υσίων…
Τὰ Διονύσια ἐν Ἀγροῖς ἦταν μιὰ ταραχώδης καὶ θορυβώδης ἑορτὴ γεμάτη ζωὴ καὶ χαρὰ καὶ κέφι γιὰ ὅλους.
‘Ένα χαρακτηριστικό παιγνίδι τής γιορτής ήταν ὁ ασκωλιασμός (Σχόλια Ἀριστοφάνους, Πλοῦτος 1129) όπου οι νέοι φούσκωναν ασκούς με αέρα, τοὺς άλειφαν με λάδι και πηδούσαν επάνω τους προσπαθώντας να διατηρήσουν την ισορροπία τους. Και από τους κώμους και το Πνεύμα του Διονύσου το Θειο. Από τον Διόνυσο και τους Σατύρους και τους ακολούθους του ως αρχικωμαστὲς και κωμαστές, γεννήθηκε ἡ Σάτυρα και ἡ Κωμωδία και ἡ Τραγωδία, η ωδή των Σατύρων, ωδή των κωμών, ἡ ωδή του τράγου προς τη θυσία. Ὁ Διόνυσος είναι ὁ θεός που διασπάται και θυσιάζεται, που τρώμε και πίνουμε από αυτόν. Να ἡ αγροτική απαρχή του Σατυρικού δράματος, της μεγαλειώδους Τραγωδίας και Κωμωδίας των Αθηναίων. Ὁ ανταγωνισμός των ομάδων κωμαστών πήρε σιγά σιγά πιο συστηματική μορφή, άρχισαν να κατασκευάζονται τα θέατρα και εκτός της πόλης των Αθηνών και ως αποτέλεσμα άρχισαν να παίζονται τραγωδίες και κωμωδίες σὲ όλη την Αττική.
Αυτές οι αθλοπαιδιές προσδίδουν αυτό που ὁ Πλούταρχος καλούσε «το παλαιόν επέμπετο δημοτικώς και ιλαρώς» τοῦ παραδοσιακού παλαιού εορτασμού τῶν Διονυσίων ἐν Ἀγροῖς. 


Αλλά κάτω από την επίδραση των μεγαλύτερων εκδηλώσεων των Αθηναίων , οἱ 41
Δήμοι της Αττικής δημιούργησαν σιγά σιγά τους δικοὺς τους τοπικοὺς ἑορτασμούς.

    Την 26η του μηνός ετελούντο στην Αθήνα και την Ελευσίνα τα Αλώα, προς τιμήν της Δήμητρας, της Κόρης (Περσεφόνης) και του Διονύσου ταυτόχρονως.
Η ονομασία της γιορτής προέρχεται από το άλως, που σημαίνει αλώνι, ή καλλιεργημένο χωράφι. Όμως η άλως δηλώνει εκτός από αλώνι ( ἡ ἅλως [τῆς > ἅλω] και το  φωτεινό δακτύλιο γύρω από τον ήλιο, την σελήνη ακόμα και το φωτοστέφανο των αγίων αλλά και τον σκούρο κύκλο γύρω από την θηλή του μαστού…

Η γιορτή πανηγυριζόταν τον μήνα Ποσειδεώνα – αν και διίστανται οι γνώμες των ειδικών – και στο τέλος της υπήρχε πομπή προς τιμήν του Ποσειδώνα ως χθόνιου θεού (Γαιήοχος) και θεού της βλάστησης· ως Ποσειδώνας Φυτάλμιος, δηλαδή γονιμοποιός· μια αρχέγονη μορφή του Ποσειδώνα, της προσωποποίησης των γλυκών νερών που γονιμοποιούν τη γη.

¨Όμως η άλως στη μορφή άλFω στὴ μεγάλη δίγλωσση Κυπριακὴ ἐπιγραφὴ ἀπὸ τὸ Ἰδάλιον [DGEEP 679.9,18,21] σημαίνει και  καλλιεργημένο πεδίο.
Πρὸς αλFω συναρτώνται τὰ αλφάνω, αλφαίνω, που σημαίνουν παράγω, αλφεσίβοιος είναι αυτὸς πού εκτρέφει βόδια, Άλφη σημαίνει παραγωγή, κέρδος, αλφηστής σημαίνει ὁ παραγωγός, ὁ ἐξευρίσκων πόρο καὶ πόρους.

Τα Αλώα ήταν γιορτή γυναικεία με ελευθεροστομία και με τελετές που είχαν τη σημασία της πρόκλησης γονιμότητας και ευφορίας.
Γι’ αυτούς τους λόγους, οι γυναίκες κρατούσαν στα χέρια τους ομοιώματα αντρικών και γυναικείων γεννητικών οργάνων και πανηγύριζαν άσεμνα. Στους αγρούς τοποθετούσαν πήλινους φαλλούς για την ενίσχυση και την διέγερση της γονιμότητος της γαίας… Οι φυτικές μορφές είναι τα στάχυα που μόλις βγαίνουν από την γη, ὡς φαλλοὶ που με τον κύκλο των εποχών θα γεννήσουν το καλοκαίρι τον σπόρο-σπέρμα της νέας γέννας. Οι φαλλοὶ επαυξάνουν τη δύναμη των σταχυών και υπόσχονται πλούσιο θερισμό.
Οι τελετές λάμβαναν χώρα στην Ελευσίνα διότι οι άνθρωποι άρχισαν την γεωργία καὶ την καλλιέργεια της γης από αυτό το μέρος και έπειτα εξαπλώθηκε, ήταν δε εορτή γονιμότητας.
Στην Ελευσίνα υπήρχε βωμός του Τριπτόλεμου καθώς η Δήμητρα ήταν αυτή που τον μύησε στη λατρεία της, καθώς και το αλώνι όπου κατά το θρύλο είχε αλωνιστεί το πρώτο σιτάρι που έβγαλε η σπορά του, και που ήταν γνωστό σαν Άλως Τριπτολέμου. ( Άλως = φωτοστέφανο )

 Μπορείτε να δείτε και τον ορφικό ύμνο της Δήμητρος

Ώ Δηώ μητέρα τών πάντων, θεά, δαιμόνια μέ τά πολλά ονόματα,
σεβαστή Δήμητρα, πού τρέφεις τά παιδιά και δίδεις τήν εύτυχίαν,
ώ θεά πού δίδεις τόν πλούτον, τρέφεις τά στάχυα,
παρέχεις τά πάντα και χαίρεσαι εις την ειρήνην και εις τάς εργασίας, πού απαιτούν πολύν μόχθον
σύ είσαι ή προστάτης των σπερμάτων, σύ δίδεις σωρούς από σιτάρι,
ή συχνάζουσα εις τά αλώνια, εσύ παράγεις χλωρούς καρπούς,
 και κατοικείς στις Ιερές κοιλάδες τής Ελευσίνος-
είσαι περιπόθητη, αγαπητή, τροφός όλων των θνητών,
και πρώτη εσύ έζευξες τόν αυχένα των βοδιών προς καλλιέργειαν,
 (κατ' αλλην εκδοχή πρώτος ό Διόνυσος έζευξε τά βόδια)
και έφερες εις τούς ανθρώπους βίον περιπόθητον πολυευτυχισμένο-
 βοηθείς εις την αύξησην των καρπών, είσαι σύνοικος τού Βρόμιου,
τιμάσαι μέ λαμπρότητα,
κρατείς λαμπάδα, είσαι αγνή, και χαίρεσαι με τά θερινά δρέπανα-

Ο Σχολιαστής του Λουκιανού σε κάποιο τμήμα του κειμένου του (Εταιρ. Διάλ. 7.4) αναφέρει: «αναφωνούσι δε προς αλλήλαις πάσαι αί γυναίκες αισχρά και άσεμνα, βαστάζουσαι είδη σωμάτων απρεπή ανδρειά τε και γυναικεία.

Ενταύθα οινός τε πολύς πρόκειται και τράπεζαι…. πρόσκειται δε ταις τραπέζαις και εκ πλακούντος κατασκευασμένα αμφοτέρων γενών αιδοία». (•«Η Οδύσσεια των Ημερολογίων, τόμος Α’ – αναζητώντας τις ρίζες», εκδόσεις ΔΙΑΥΛΟΣ, εκδοθέν υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Αθηνών.



συνεχίζεται...

Σάββατο 10 Δεκεμβρίου 2016

Ποσειδηών ως νόμιμος σύζυγος





Όμως ο Ποσειδών ταυτίζεται με τον Ενάλιο Ζεύς. Ο Ζευς άπλωνε την εξουσία του και στη θάλασσα κι ονομαζόταν Ενάλιος και Βύθιος, Zηνοποσειδών,  Γαιάοχος, Θαλάσσιος. Έτσι εκείνοι που σώζονταν από τη θάλασσα μόλις έφταναν στη στεριά προσεύχονταν στο Δία Αποβατήριο ή Σωτήρα. Σαν θεός της θάλασσας λατρευόταν και ως Ζευς Λιμενοσκόπος κλπ





Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Lexicon (ΕΩ)
Alphabetic letter pi, Page 444, line 25

<Ποσειδεών>: καὶ οὗτος μὴν Ἀθήνηισιν ὀνομασθεὶς ἀπὸ
 τοῦ καθιερῶσθαι τωῖ Ποσειδῶνι.  
<Ποσειδεών>: ἕκτος μὴν παρὰ Ἀθηναίοις οὕτω καλούμενος.

Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Iliadem
Volume 3, page 719, line 8
Ποσειδῶν δὲ τὸ συνέχον αἴτιον τὴν θάλασσαν, ἐπεὶ
πόσεως αἴτιος διὰ τοὺς ποταμοὺς καὶ τὰ λοιπὰ ὕδατα, ἃ ἐκ θαλάσσης διηθού-
μενα ἐκρέουσιν, ἀφ' ἧς καὶ οἱ ὑετοὶ πότιμοι καὶ αὐτοὶ ὄντες ἄναμμα ἔχουσι.
διὸ καὶ οἱ Ἀττικοὶ τὸν περὶ χειμερίους τροπὰς μῆνα Ποσειδεῶνα καλοῦσιν,
ὡς Ἀνακρέων «μεὶς μὲν δὴ Ποσειδηΐων ἕστηκε, νεφέλαι δ' ὕδατι βαρύνονται,
ἄγριοι δὲ χειμῶνες παταγοῦσι». καὶ τοιοῦτος μὲν καὶ ὁ Ποσειδῶν


Ποσειδέων όμως καλείται  και ο μήνας του χειμώνα κατά το Αττικό ημερολόγιο. Ο έκτος μήνας κατά τους Αθηναίους και ο μήνας της χειμερινής τροπής του Ηλίου.  Μέσα τον Ποσειδεώνα συνέβαινε και η μικρότερη μέρα του χρόνου, η «διαμεμετρημένη ημέρα» ή η «διαμετρημένη ημέρα», η μικρότερη δηλαδή σε διάρκεια μέρα του έτους ίση με περίπου 9,5 ώρες.

Ο χρόνος της «διαμεμετρημένης ημέρας» διαιρούμενος, μέσω κλεψύδρας, σε τρία μέρη χρησίμευε στα δικαστήρια για την αγόρευση του κατηγόρου, για την υπεράσπιση του κατηγορουμένου και για τις ομιλίες των δικαστών.
Είναι δε αυτή η  ημέρα που αγωνίζονται οι μέγιστοι στους μέγιστους αγώνες.
Η σύντομη ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου έχει επιλεγεί γι αυτόν τον σκοπό, δηλαδή να χωρίζετε σε  τρία μέρη η μέρα, στα οποία ήταν μοιρασμένη ανάλογα και η κλεψύδρα, και να περιλαμβάνει ακριβώς το χρόνο που μπορεί σε οποιαδήποτε άλλη μέρα του χρόνου να χρησιμοποιείται για αμερόληπτες δικαστικές διαδικασίες που μπορούν να ασκηθούν






Aristoteles et Corpus Aristotelicum Phil., Fragmenta varia
Category 8, treatise title 44, fragment 463, line 1

<διαμεμετρημένη ἡμέρα>: μέτρον τί ἐστιν
ὕδατος πρὸς μεμετρημένον ἡμέρας διάστημα ῥέον. ἐμετρεῖτο
δὲ τῷ Ποσειδεῶνι μηνί. πρὸς δὴ τοῦτο ἠγωνίζοντο οἱ μέ-
γιστοι καὶ περὶ τῶν μεγίστων ἀγῶνες. διενέμετο δὲ εἰς τρία
μέρη τὸ ὕδωρ, τὸ μὲν τῷ διώκοντι τὸ δὲ τῷ φεύγοντι, τὸ
δὲ τρίτον τοῖς δικάζουσι. ταῦτα δὲ σαφέστατα αὐτοὶ οἱ
ῥήτορες δεδηλώκασιν ... <Ἀριστοτέλης> δ' ἐν τῇ Ἀθηναίων
πολιτείᾳ διδάσκει περὶ τούτων.

Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Lexicon (ΑΔ)
Alphabetic letter delta, entry 384, line 1

<Διαμεμετρημένη ἡμέρα>· τὸ διάστημα τῆς ἡμέρας ὕδατι
μεμετρημένῳ διεμέτρουν. καὶ τοῦτο ἐγίνετο ἐν μόνῳ τῷ Ποσειδεῶνι

μηνί· βραχυτάτας γὰρ οὗτος ὁ μὴν τὰς ἡμέρας ἔχει. οἱ τοίνυν δημόσιοι
καὶ μεγάλοι ἀγῶνες πρὸς τοῦτο τὸ ὕδωρ ἠγωνίζοντο. καὶ διενέμετο εἰς
τρία μέρη ἡ ἡμέρα· ἡ μὲν πρώτη ἡμέρα τῷ κατηγόρῳ, ἡ ἐφεξῆς δὲ τῷ
κατηγορουμένῳ καὶ ἡ τρίτη τοῖς δικάζουσιν εἰς τὸ σκέψασθαι τὴν
ψῆφον.

Επίσης αναφέρει ο Αριστοτέλης ότι την εποχή του Ποσειδεώνος πρέπει να λάβει χώρα η πρώτη ωοτοκία, πριν από το χειμερινό Ηλιοστάσιο ενώ η τελευταία την άνοιξη.

Ο μήνας που προηγείται του Ποσειδεών είναι ο Μαιμακτηριών και ο επόμενος που τον διαδέχεται είναι ο Γαμηλιών. Ο Ποσειδεών έχει πάρει την ονομασία του από τον ίδιο τον θεό Ποσειδώνα και είναι ο μοναδικός θεός που δίδει το όνομα του και σε μήνα του ημερολογίου. Ταυτίζεται δε με τον μήνα Δεκέμβριο και είναι ο μήνας με του χειμερινού ηλιοστασίου.

Το πρώιμο όριο για τον Ποσειδώνα ήταν γύρω στις 17 Νοεμβρίου έως 13 Δεκεμβρίου το κανονικό στις 9 Δεκεμβρίου και το μέσο όριο του συνέπιπτε στις 28 Δεκεμβρίου (κατά την εποχή του Σόλωνος -593, -592 π.Χ.)
Ο Ποσειδών ως εκπρόσωπος του υγρού στοιχείου θεωρείται ως το συνεχές αίτιον για την Θάλασσαν…

Eustathius Philol., Scr. Eccl., Commentarii ad Homeri Iliadem
Volume 3, page 719, line 8

Ποσειδῶν δὲ τὸ συνέχον αἴτιον τὴν θάλασσαν, ἐπεὶ
πόσεως αἴτιος διὰ τοὺς ποταμοὺς καὶ τὰ λοιπὰ ὕδατα, ἐκ θαλάσσης διηθού-
μενα ἐκρέουσιν, ἀφ' ἧς καὶ οἱ ὑετοὶ πότιμοι καὶ αὐτοὶ ὄντες ἄναμμα ἔχουσι.
διὸ καὶ οἱ Ἀττικοὶ τὸν περὶ χειμερίους τροπὰς μῆνα Ποσειδεῶνα καλοῦσιν,

Στα Ανακρεόντεια ο Ποσειδεών αναφέρεται ως Ποσιδηιών  και είναι η περίοδος των βροχών και των νεφελών και του ψύχους (Anacreon Lyr., Fragmenta
Fragment 17, line 1 )

… μὲν δὴ Ποσιδηίων
ἕστηκεν †νεφέλη δ' ὕδωρ
<       > βαρὺ δ' ἄγριοι
χειμῶνες κατάγουσι.†

Είδαμε στο προηγούμενο κείμενο την σχέση που συνδέει τον Ποσειδώνα με την Δήμητρα (εδώ- σύνδεσμος)
Όμως η Δήμητρα φέρει και την ονομασία Δηώ τα είδαμε σε προηγούμενα κείμενα Εδώ (http://ellinikiglossa-lexarithmoi.blogspot.gr/2010/10/blog-post_29.html)

812 = ΔΗΩ = ΑΝΤΙΠΡΑΞΙΣ ( αντίσταση, αντίδραση, αντίπραξη) = ΓΑΙΗΟΧΟΝ (Αυτός/η που προστατεύει τη γη)  επίθετο του Ποσειδώνος και του Διός.

812 = ΔΗΩ = ΖΕΩ = ΩΔΗ = ΣΦΑΙΡΑ

Το όνομα ΔΗΩ/Δηούς μας δηλώνει και πάλι την ίδια την ΔΗ-ΜΗΤεΡΑ αλλά ταυτόχρονα μας δίνει και την έννοια του ρήματος Δηώ  που σημαίνει αρπάζω, λαφυραγωγώ, δήωσις η διαρπαγή και ο διαρπαγμός όπως και την ενέργεια της ΩΔΗΣ – με τον αναγραμματισμό της ΔΗΟΥΣ (ΔΗΩ= ΩΔΗ)  αλλά και την ΟΟΔ(υν)η την ΟΔΥΝΗ

Αλλά Δήω με μια αλλαγή στον τόνο και μόνο δηλώνει  ακριβώς και  την αντίθετη έννοια του ΘΑ ΒΡΩ!!!





Η Δήμητρα η αναζητούσα και η διδάσκουσα μήτηρ  μέσω του ονόματος της είναι αυτή που όχι μόνο της έχουν διαρπάξει την κόρη της αλλά το ίδιο της το όνομα με άλλες ιδιότητες δηλώνει και την ελπίδα της εύρεσης της κόρης της.

Ενώ Δηά και δηαί είναι το κρητικό κριθάρι

Etymologicum Gudianum, Additamenta in Etymologicum Gudianum (ἀάλιονζειαί) (e codd. Vat. Barber. gr. 70 [olim Barber. I 70] + Pari
Alphabetic entry delta, page 355, line 28

 <Δηώ>· ἡ Δημήτηρ, ὅτι πολλὴν ἐδῄωσε γῆν, τουτέστι διέκοψε, ζητοῦσα τὴν
θυγατέρα. ἢ γηώ τίς ἐστι, <καὶ> κατὰ τροπὴν τοῦ <γ> εἰς <δ> Δηώ. ἢ ἀπὸ τοῦ
Δημήτηρ καθ' ὑποκορισμὸν Δηώ, ὡς ἡ Εἰδοθέα Εἰδώ καὶ Ὑψιπύλη Ὑψώ. ἢ ὅτι
λυπουμένη διὰ τὴν θυγατέρα ἐδαίετο τὴν ψυχήν. ἢ Δηώ παρὰ τὰς δήας· οὕτω
γὰρ δήαι προσαγορεύονται ὑπὸ Κρητῶν αἱ κριθαί.
 <Δῃῶ>· κόπτω, καίω, πραιδεύω. <ex. gr. Δ 416> “δῃώ<σω>σιν” πολεμή<σω>σιν.

Etymologicum Magnum, Etymologicum magnum
Kallierges page 263, line 43

<Δήετε>: Εὑρίσκετε. Παρ' ὃ τινὲς καὶ τὴν Δή-
μητραν Δηὼ λέγουσι, διὰ τὸ τοὺς ἐντυγχάνοντας
αὐτῇ τὴν θυγατέρα [ζητούσῃ,] λέγειν <δήεις>, ὅ
ἐστιν εὑρήσεις. Γίνεται δὲ παρὰ τὸ δέω, τὸ σημαῖνον
τὸ εὑρίσκω, δήω.
 <Δηώ>: Ἡ Δημήτηρ· καὶ διφορεῖται, ὡς φησὶν ὁ
τεχνικός. Οἶδε γὰρ ἡ παράδοσις τὸ ἦτα μετὰ τοῦ
ἰῶτα, καὶ χωρὶς τοῦ ἰῶτα. Καὶ εἰ μὲν μὴ ἔχει τὸ ἰῶτα,
λέγει ὅτι ἐστὶ παρὰ τὸ δήω τὸ σημαῖνον τὸ εὑρίσκω·
καὶ γὰρ ἡνίκα περιήρχετο εἰς ζήτησιν τῆς θυγατρὸς
αὐτῆς, κατ' εὐφημισμὸν ἔλεγον πάντες, <δήεις>,
τουτέστιν εὑρήσεις· ἢ ἐπειδὴ αὕτη ἐφεῦρε τὸν
σῖτον. Εἰ δὲ ἔχει τὸ ἰῶτα, λέγεται ὅτι γέγονε
παρὰ τὸ δαίω, τὸ κόπτω, κατὰ τροπὴν Ἰωνικὴν τοῦ
ἄλφα εἰς ἦτα. Καὶ γὰρ ἡ Δημήτηρ γῆ ἔστιν· ἡ
γῆ δὲ διακόπτεται ἐν τῷ ἀροτριᾶσθαι. Ἢ παρὰ τὸ
δαίω, τὸ καίω· ὅτι μετὰ λαμπάδων ἐζήτει τὴν θυγα-
τέρα. Τινὲς δέ φασιν, ὡς λέγει ὁ τεχνικὸς, ὅτι
ὑποκοριστικόν ἐστιν ἀπὸ τοῦ Δημήτηρ Δηώ· ἀγνο-
οῦντες τὸν σχηματισμὸν τῶν τοιούτων ὑποκοριστικῶν.
Τὰ γὰρ τοιαῦτα ὑποκοριστικὰ θέλει φυλάττειν τὸ
σύμφωνον τῆς δευτέρας συλλαβῆς τῶν ἰδίων πρωτο-
τύπων· οἷον, Ὑψιπύλη, Ὑψώ· Εἰδοθέα, Εἰδώ. Εἰ
οὖν Δημήτηρ, Δημὼ ὤφειλεν εἶναι. Ἀλλ' οὐκ ἔστιν
ὑποκοριστικόν.
<δηὼ>, ἢ ὅτι πολλὴν ἐδῄωσε γῆν, τουτέστι διέκοψε,
ζητοῦσα τὴν θυγατέρα· ἢ γηώ τις ἐστὶ, κατὰ τροπὴν
τοῦ γάμμα εἰς δέλτα. Ἢ ὅτι λυπουμένη διὰ τὴν
θυγατέρα, ἐδαίετο τὴν ψυχήν. Ἢ Δηὼ, παρὰ τὰς
δηάς· οὕτω γὰρ <δηαὶ> προσαγορεύονται ὑπὸ Κρητῶν
αἱ κριθαί.






Και Δηά ή δηαί λοιπόν ως η κρητική ονομασία για το κριθάρι, και με τη Δηώ να σχηματίζεται, είτε με την ίδια αναλογία, που συμβόλιζε τη φυτική αρχή, ή είτε το κριθάρι, δηλαδή την αρχή  της φυτικής ζωής που συνδεόταν με τους σπόρους του κριθαριού και σε άλλα κείμενα με τον σίτον.

780 = ΣΙΤΟΣ = ΒΡΟΧΗ = ΕΔΑΦΟΣ =  ΠΙΠΤΕΤΕ = ΙΣΤΟΣ = ΠΟΝΤΙΟΣ = ΠΟΤΝΙΟΣ =  ΜΑΥΡΟΛΙΘΟΝ =  ΞΥΝΟΣ (ξυνός, κοινός, ανήκων σε όλους, επ. Απόλλωνος, επ. Διονύσου),  = ΟΦΙΣ (όφις, φίδι, δράκος, βέλος, ακτινοβολία, αστερισμός κλπ  ) = ΙΟΥΛΟΣ = ΝΥΣΙΟΝ

Η ερμηνεία λοιπόν του Ποσειδαών ή Ποσειδηών  μας δίνεται και μια δεύτερη ανάγνωση με την έννοια της σύνθετης λέξης που προέρχεται από το Πόσις+ Δηώ  όπου Πόσις ή πότις = νόμιμος σύζυγος, άντρας, κύριος, ιδιοκτήτης (πχ. Δεσ-πότης) + Δηώ  όπως και το Δεσ+πότης δηλώνει τον Κύριο σύζυγο της Δέσποινας της Κυρίας της Πότνιας κλπ

Έτσι ο Ποσειδαών ή Ποσειδηών δεν είναι άλλος από τον νόμιμο σύζυγο, άντρα, κύριο, ιδιοκτήτη της Δηούς/ Δήμητρος, όπως το ίδιο ακριβώς σημαίνει και το επίθετο Γαιήοχος που είδαμε και στο αμέσως προηγούμενο κείμενο "αυτός που φέρνει την γή (=Δήμητρα) στο σπίτι του, αυτος που παντρεύεται, δηλ. ο σύζυγος της Γαίας, αρα ο Ποσειδώνας.






συνεχίζεται…





Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2016

Ζεὺς ἐνάλιος καὶ Ποσειδῶν



Ο εορτασμός των όγδοων ημερών των μηνών ταυτίζεται όχι μόνο με τον Ποσειδών αλλά και με την Γα/Δα-μάτερ Δήμητρα  και σχετίζονται με την δημιουργία και την ανα-γέννηση.

Μια εκ των θεών  της Δημιουργίας είναι η Δήμητρα η ΔΑ-Μήτηρ  ή η ΓΑ-μήτηρ η Δαμάτερ (στην δωρική πτώση) η  ΔΗΩ  και μια σειρά ακόμα επιθέτων που της αποδίδονται όπως Πανμήτηρ, Σταχύοπλόκαμος, Πότνια, Κυρίτα, Λαμπαδόεσσα  κλπ.



    
Στις παραδόσεις της μυθολογίας ο Ποσειδών είναι ο θεός των υδάτων γενικότερα.  Ποσειδών (Ποσίδης ή Ποσιδάων, λέξη ταυτόσημη με την σανσκριτική Ιδάσπατι που σημαίνει “άρχων των νερών”, ο θεός του υγρού στοιχείου σε όλες τις μορφές του.

Ποσειδών-Ποτιδος - Ποσίδης-Ποσειδών-Ποτιδάν. Εφαντάσθηκαν οι αρχαίοι ότι άθροιζε ο θεός από τα νέφη-το ύδωρ του ουρανού - και τα έρριπτε επί της γης.


Η κυριαρχία του στη γη δηλώνεται τόσο από το όνομά του, που προέρχεται (πιθανά) από το πόσις (αφέντης, κύριος) και δάων ή δη/γη ή απο το πούς+ σείω+δη/γή, επειδή σείει την γή, ως Ενοσίγαιος, ή απο το πους+δεσμός - αυτός που δένει τα θεμέλια της γής ή τέλος, απο το Ποσέδων - αυτός που συντρίβει τα πλοία.
Στο λατινικό αλφάβητο ονομάζετε Neptunus απο το Nubo καλύπτω, ισως επειδή η θάλασσα και τα ύδατα καλύπτουν μεγάλο μέρος της γής, ή απο το Nando- Πλέω κλπ.


Όσο και από τα προσωνύμια που του αποδίδονται όπως Γαιήοχος (αυτός που κατέχει τη γη, κοσμοκράτορας), καθώς και αυτά που αναφέρονται στη ιδιότητά του να δημιουργεί σεισμούς όπως Ενοσίχθων, Εννοσίγαιος (από το ένοσις = σεισμός, κίνηση και γαία, δηλαδή αυτός που κινεί, ταράζει την γη) αλλά και Μοχλευτήρ, Σεισίχθων, Δαμασίχθων, κλπ. 


Αναφέρεται επίσης ως γαίης κινητήρ στον ομηρικό ύμνο.
Ο συσχετισμός του με τους σεισμούς και την Γη ανάγεται σε πολύ παλαιές εποχές, κατά τις οποίες ο Θεός δεν είχε ακόμα συνδεθεί με τη θάλασσα, αλλά η αρχική του μορφή θα πρέπει να ήταν χθόνια. Υπήρχε μάλιστα και σχετική παράδοση, κατά την οποία ο τόπος των Δελφών ανήκε αρχικά από κοινού στον Ποσειδώνα και την Γη πριν περάσει στον Θεό Απόλλωνα.




            Σύμφωνα με τον Παυσανία, ο Ποσειδών ήταν ένας από τους επιστάτες του χρησμού στους Δελφούς προτού να τους αναλάβει ο Ολύμπιος Απόλλων. Οι Απόλλων και Ποσειδών λειτουργούν στενά σε πολλές περιπτώσεις, όπως λ.χ. στον αποικισμό. Ο Δελφικός Απόλλων παρέχει την έγκριση για την εγκατάσταση ανθρώπων σε αποικίες, ενώ ο Ποσειδών βοηθά δίνοντάς τους το εξαγνιστικό ύδωρ για την θυσία που αφορούσε την ίδρυση της αποικίας. Γι’ αυτό και οι πρόγονοί μας τον θεωρούσαν και θεμελιωτή των οίκων τους, επικαλούμενοι την προστασία του για τη σταθερότητα του εδάφους και την ασφάλεια των κτισμάτων. Έτσι λατρεύεται και ως Εδραίος, Ασφάλειος, Θεμελιούχος, Τειχοποιός, κλπ. 
 Θεμέλη δίνεται επίσης ως είναι η ονομασία του βωμού των αρχαίων ελληνικών θεάτρων, στο κέντρο της ορχήστρας, όπου στεκόταν ο κορυφαίος του χορού όμως η Θεμέλη είναι παράγωγο εκ του θεμελιόω ( Βάζω θεμέλιο, θεμελιώνω, ιδρύω, βασίζω, εδραιώνω, στηρίζω γερά κλπ. Θεμελιούχος επίθετο του Ποσειδώνα/Ποσειδάωνα ο συγκρατών τα θεμέλια… ενώ η ίδια η Σεμέλη γίνεται ο Θεμελιώδης λίθος, ο ακρογωνιαίος λίθος (δες προηγούμενα κειμενα περί Σεμέλης-Θεμέλης)…. 


Εκβλαστών = αυτός/η που έχει βλαστήσει
Ενυγρών/ενυδρών = ο/η πλήρη/ς κορεσμένος εκ υγρών,
και το Σωτήρ, σωτήρας, λυτρωτής, ελευθερωτής, απελευθερωτής, θεός προστάτης = επίθετο του Ασκληπιού, επίθετο του Διονύσου, επίθετο του Διός, επίθετο του Ηρακλέως, επίθετο του Πλούτωνος, επίθετο του Ποσειδώνος, επίθετο του Χριστού.


Ο Ποσειδών ανήκει στους πανάρχαιους ύψιστους Θεούς, ο ερχομός όμως της λατρείας του ουρανίου Διός στις αρχές της δεύτερης χιλιετίας π.χ. τον μετέτρεψε σε αδελφό του και από τότε εδραιώνει την κυριαρχία του στο υδάτινο στοιχείο. Συμβολίζει την αέναη κίνηση και τη ρευστότητα –όπως ακριβώς είναι η φύση του υγρού στοιχείου και κατ’ επέκταση τον κόσμο των συναισθημάτων

Για τις ηπειρωτικές περιοχές ήταν ο θεός των ποταμών, που ποτίζουν και γονιμοποιούν τη Γη και ο θεός των πηγών, που είχε στην κυριαρχία του και τις λίμνες.Τα θαλασσια ύδατα ειναι αρμυρά, τα ύδατα των ποταμών και των πηγών γλυκά, και σε λιμνοθάλασσες μεικτά.

Σύμφωνα με τον θρύλο είχε την κατοικία του στον Αλφειό ποταμό.

 Στα ομηρικά έπη εκφράζεται συχνά ως ο θεός του υγρού στοιχείου, των ποταμών, των πηγών που ανάβλυζαν από τους κόλπους της γης.

Πολλοί μύθοι υπήρχαν στην αρχαιότητα για τη Δήμητρα και τον Ποσειδώνα. Ένας απ' αυτούς έλεγε πως ο Ποσειδώνας πήρε τη μορφή αλόγου και συνευρέθηκε με τη Θεά Δήμητρα. Αυτή συνέλαβε ακούσια και γέννησε μια κόρη που την ονόμασε Δέσποινα. Αυτό το όνομα ταιριάζει όπως θα δείτε με ένα όνομα της Σανσκριτικής γλώσσας. Είναι το γυναικείο όνομα Δασαπατνί. Αυτό όμως το όνομα σημαίνει Κυρία (επί υπηρετριών - δούλων). Ήταν το πρώτο όνομα της Περσεφόνης. Βγήκε από την ένωση του υγρού στοιχείου (Ποσειδώνας) με την ίδια τη γη (Δημήτηρ) και από την ένωση αυτή γεννήθηκε η Δέσποινα ή  η Κυρία ή το έμβιο ον. 


Ακόμα έλεγαν πως από την ένωση αυτή γεννήθηκε ο ίππος Αρείων (βλέπε Ἀρκαδικά, Παυσανίας, 8.25.5-7



[5] πλανωμένῃ γὰρ τῇ Δήμητρι, ἡνίκα τὴν παῖδα ἐζήτει, λέγουσιν ἕπεσθαί οἱ τὸν Ποσειδῶνα ἐπιθυμοῦντα αὐτῇ μιχθῆναι, καὶ τὴν μὲν ἐς ἵππον μεταβαλοῦσαν ὁμοῦ ταῖς ἵπποις νέμεσθαι ταῖς Ὀγκίου, Ποσειδῶν δὲ συνίησεν ἀπατώμενος καὶ συγγίνεται τῇ Δήμητρι ἄρσενι ἵππῳ καὶ αὐτὸς εἰκασθείς.

[6] τὸ μὲν δὴ παραυτίκα τὴν Δήμητρα ἐπὶ τῷ συμβάντι ἔχειν ὀργίλως, χρόνῳ δὲ ὕστερον τοῦ τε θυμοῦ παύσασθαι καὶ τῷ Λάδωνι ἐθελῆσαί φασιν αὐτὴν λούσασθαι: ἐπὶ τούτῳ καὶ ἐπικλήσεις τῇ θεῷ γεγόνασι, τοῦ μηνίματος μὲν ἕνεκα Ἐρινύς, ὅτι τὸ θυμῷ χρῆσθαι καλοῦσιν ἐρινύειν οἱ Ἀρκάδες, Λουσία δὲ ἐπὶ τῷ λούσασθαι τῷ Λάδωνι. τὰ δὲ ἀγάλματά ἐστι τὰ ναῷ ξύλου, πρόσωπα δέ σφισι καὶ χεῖρες ἄκραι καὶ πόδες εἰσὶ Παρίου λίθου:

[7] τὸ μὲν δὴ τῆς Ἐρινύος τήν τε κίστην καλουμένην ἔχει καὶ ἐν τῇ δεξιᾷ δᾷδα, μέγεθος δὲ εἰκάζομεν ἐννέα εἶναι ποδῶν αὐτήν: ἡ Λουσία δὲ ποδῶν ἓξ ἐφαίνετο εἶναι. ὅσοι δὲ Θέμιδος καὶ οὐ Δήμητρος τῆς Λουσίας τὸ ἄγαλμα εἶναι νομίζουσι, μάταια ἴστωσαν ὑπειληφότες. τὴν δὲ Δήμητρα τεκεῖν φασιν ἐκ τοῦ Ποσειδῶνος θυγατέρα, ἧς τὸ ὄνομα ἐς ἀτελέστους λέγειν οὐ νομίζουσι, καὶ ἵππον τὸν Ἀρείονα: ἐπὶ τούτῳ δὲ παρὰ σφίσιν Ἀρκάδων πρώτοις Ἵππιον Ποσειδῶνα ὀνομασθῆναι.

Κατά την παράδοση ο Όγκιος ήταν γιος του Απόλλωνα, ηγεμόνας της περιοχής του Ογκείου στη Θελπουσία. [5] Η θεά πήρε το προσωνύμιο ερινύς για τον εξής λόγο: όταν η Δήμητρα περιπλανιόταν αναζητώντας την κόρη της, λένε πως την ακολουθούσε ο Ποσειδώνας επιθυμώντας να συνευρεθεί με αυτή· η Δήμητρα μεταμορφώθηκε σε φοράδα και έβοσκε μαζί με τις φοράδες του Ογκίου· ο Ποσειδώνας κατάλαβε πως απαντιόνταν και συνευρέθηκε με τη Δήμητρα παίρνοντας τη μορφή αρσενικού αλόγου.[6] Η Δήμητρα στην αρχή αγανάκτησε για το συμβάν, αργότερα όμως άφησε την οργή της και θέλησε, λένε, να λουστεί στο Λάδωνα. Γι' αυτό το λόγο η θεά πήρε δυο προσωνύμια, για την οργή της Ερινύς (γιατί το να κατέχεται κανείς από οργή το λένε «ερινύειν» οι Αρκάδες) και για το λούσιμο της στο Λάδωνα Λουσία. Τα αγάλματα μέσα στο ναό είναι ξύλινα, εκτός από τα πρόσωπα και το κάτω μέρος των χεριών και των ποδιών που είναι από μάρμαρο της Πάρου. Το άγαλμα της Ερινύος έχει τη λεγόμενη κίστη και δάδα στο δεξί χέρι·
[7] υπολογίζω το ύψος της σε εννιά πόδια. Η Λουσία φαινότανε να έχει ύψος έξι ποδιών. Όσοι νομίζουν πως το άγαλμα της Λουσίας είναι της Θέμιδας κι όχι της Δήμητρας, ας βεβαιωθούν πως σφάλλουν. H Δήμητρα λένε πώς γέννησε από τον Ποσειδώνα κόρη, της οποίας το όνομα δεν συνηθίζουν να το ανακοινώνουν σε αμύητους, και ένα άλογο, τον Αρείονα· γι' αυτό λένε πως πρώτοι αυτοί μεταξύ των Αρκάδων ονόμασαν τον Ποσειδώνα ίππιο.


Από την ένωση αυτή γεννήθηκε ο Αρίων, το φτερωτό άλογο  και μια κόρη, η Νύμφη Δέσποινα, το όνομα της οποίας αποκαλυπτόταν μόνο στους μύστες των Ελευσινίων Μυστηρίων.



Hesychius Lexicogr., Lexicon (ΑΟ)
Alphabetic letter alpha, entry 7267, line 1


 *<Ἀρίων>· ἵππος, Ποσειδῶνος υἱὸς καὶ μιᾶς τῶν Ἐρινύων AS



Ο Αρίωνας  λοιπόν μπορεί να είναι και Αρείωνας Ίππος και γιος του Ποσειδώνος και της Δήμητρας κατά μία εκδοχή… Αλλά ο ίππος όπως και το ιππίδιον είναι και το άλογο/αλογάκι αλλά και ο θαλάσσιος ίππος αλλά και στην αργώ της εποχής και  η ασελγής γυναίκα ή φοράδα όπως λέμε ακόμα και σήμερα, όπως στον μύθο με τον Ποσειδώνα η Δήμητρα μεταμορφώθηκε σε φοράδα. 

Μέχρι σήμερα και στις μέρες μας έχει περάσει και η Ιπποσύνη ως έννοια αλλά και οι Ιππότες  της στρογγυλής τράπεζας και οι μύθοι των και τα τάγματα των Ιπποτών κλπ.


Η θεά Δήμητρα είχε οργιστεί τόσο από το συμβάν, ώστε στην περιοχή εκείνη λατρευόταν ως "Δήμητρα Ερινύς" κι επειδή αμέσως μετά είχε λουστεί στον ποταμό Λάδωνα είχε αποκτήσει το προσωνύμιο "Λουσία".

Εδώ το άλογο συμβολίζει τα όντα δίχως νου και νόηση, που είναι τόσο απαραίτητα για τη ζήση των έλλογων όντων, όπως της Δασαπατνί. (Δέσποινα-Περσεφόνης)
Ακόμα η Δασαπατνί, θεωρείται και βασίλισσα του Aδη, πράγμα που συνέβηκε με την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα -  ο οποίος και την ανακήρυξε βασίλισσα του. Αυτή είναι η Πελασγική και ίσως η προπελασγική πλευρά, αφού μέσα στην προομηρική γλώσσα συναντούμε τις ονομασίες της Μεγάλης Μητέρας Δήμητρας.
 

Ο Ποσειδών, ας μην ξεχνάμε ότι- λατρεύεται ακόμα και στα όρη και μαζί με την Αθηνά... και μάλιστα ακόμα και σε περιοχές του Παρνασσού και των  Τζουμέρκων της Ηπείρου.


Η λατρεία εκείνη του Ποσειδώνα, μαρτυρείται και στην Αθαμανία, σύμφωνα με επιγραφή του 2ου π.Χ. αι., που βρέθηκε στην Κέρκυρα και αφορά στη συνθήκη καθορισμού των ορίων ανάμεσα σε δυο περιοχές, την Αθαμανία και μια άλλη που δυστυχώς δεν σώζεται. Στην επιγραφή, γίνεται λόγος και για ιερό του Ποσειδώνα στην Αθαμανία. Ο θεός γνώρισε σημαντική λατρεία στην Ήπειρο τουλάχιστον από τον 4ο π.Χ. αι., σύμφωνα με επιγραφικές και φιλολογικές μαρτυρίες αλλά και νομισματικούς τύπους. Αξιοσημείωτα είναι δυο χωρία της Οδύσσειας όπου αναφέρεται ότι ο Οδυσσέας, ύστερα από συμβουλή του μάντη Τειρεσία, έπρεπε να μεταβεί σε τόπο, όπου οι άνθρωποι δεν γνώριζαν τη θάλασσα και δεν χρησιμοποιούσαν αλάτι στην τροφή τους για να εξιλεώσει με θυσίες τον Ποσειδώνα, ύστερα από το φόνο των μνηστήρων. Η θέση αυτή τοποθετείται, από τους σχολιαστές του Ομήρου, στα Βούνειμα της Ηπείρου,κοντά στην άγνωστη πόλη Τράμπυα, πιθανόν, (κατά τον Hammond), στο Βοτονόσι. Με βάση τα παραπάνω, φαίνεται πιθανότερο ο Ποσειδών να είχε ανάλογη λατρεία και στην ορεινή και απομακρυσμένη Αθαμανία.

Ενώ η παλαιότερη πόλη στην περιοχή – του Παρνασσού ή Κωρύκιας Πέτρας/Όρους - σύμφωνα με τον Παυσανία (Χ, 6,1) συνοικίστηκε από τον Παρνασσό, το γιο της νύμφης Κλεοδώρας. Πατέρας του Παρνασσού ήταν ο θεός Ποσειδώνας…


Ενώ και  στο μαντείο των Δελφών ο πρώτος θεός που φέρεται ως ιδιοκτήτης του μαντείου ήταν η Γαία από κοινού με τον Ποσειδώνα, κατά τον Παυσανία ("Ποσειδῶνος ἐν κοινῷ καὶ Γῆς εἶναι τὸ μαντεῖον"



 Η Γαία χρησμοδοτούσε η ίδια, ενώ ο Ποσειδώνας είχε ως χρησμοδότη τον Πύρκωνα "καὶ τὴν μὲν χρᾶν αὐτήν, Ποσειδῶνι δὲ ὑπηρέτην ἐς τὰ μαντεύματα εἶναι Πύρκωνα".

Τη Γαία ως πρώτη κτήτορα του μαντείου και τον Ποσειδώνα αναφέρει και ο Αισχύλος στις Ευμενίδες.



…Πλειστοῦ τε πηγὰς καὶ Ποσειδῶνος κράτος
καλοῦσα καὶ τέλειον ὕψιστον Δία,
ἔπειτα μάντις εἰς θρόνους καθιζάνω.



· και καλώντας
τις πηγές του Πλειστού, τον Ποσειδώνα
το δυνατό, και πιότερο το Δία,
τον ύψιστο και τέλειο, πηγαίνω
στους θρόνους μάντισσα έπειτα να κάτσω…



 Άλλη μετάφραση : επικαλούμαι τις πηγές του Πλείστου και τη δύναμη του Ποσειδώνα (Ποσειδώνος Κράτος) και τον Τέλειον Ύψιστον Δία και έπειτα καθίζω στον προφητικό μου θρόνο ως μαντιδα . Αυτές κάποιες απο τις λατρείες του Ποσειδώνος σε κορυφές ορέων κλπ...


 Όμως ο Ποσειδών ταυτίζεται με τον Ενάλιο Ζεύς. Ο Ζευς άπλωνε την εξουσία του και στη θάλασσα κι ονομαζόταν Ενάλιος και Βύθιος, Zηνοποσειδών,  Γαιάοχος, Θαλάσσιος. Έτσι εκείνοι που σώζονταν από τη θάλασσα μόλις έφταναν στη στεριά προσεύχονταν στο Δία Αποβατήριο ή Σωτήρα. Σαν θεός της θάλασσας λατρευόταν και ως Ζευς Λιμενοσκόπος κλπ




Βλ. Πρόκλος «σχόλια εις τον Κρατύλο του Πλάτωνος εκλογαί χρήσιμοι, 148.1 – 148.25»


ὁ δὲ ἀρχικὸς Ζεὺς καὶ σύστοιχος τῶν τριῶν Κρονιδῶν τὴν τρίτην ἐπιτροπεύει μοῖραν τῶν ὅλων κατὰ τὸ <τριχθὰ δὲ πάντα δέδασται> (Hom. O 189), καὶ ἔστιν ἀκρότατος τῶν τριῶν καὶ ὁμώνυμος τῷ πηγαίῳ καὶ ἡνωμένος αὐτῷ καὶ καλεῖται μοναδικῶς Ζεύς· ὁ δὲ δεύτερος δυαδικῶς καλεῖται Ζεὺς ἐνάλιος καὶ Ποσειδῶν. ὁ δὲ τρίτος τριαδικῶς Ζεύς τε καταχθόνιος καὶ Πλούτων καὶ Ἅιδης. καὶ ὁ μὲν πρῶτος τὰ ἀκρότατα σῴζει καὶ δημιουργεῖ καὶ ζωοποιεῖ, ὁ δὲ δεύτερος τὰ δεύτερα, ὁ δὲ τρίτος τὰ τρίτα· διὸ καὶ ἁρπάζειν λέγεται τὴν Κόρην οὗτος, ἵνα μετ᾽ αὐτῆς τὰ πέρατα ψυχώσῃ τῶν ὅλων.






συνεχίζεται..