Διαπίστωση / Παύλου Κυράγγελου

Με το βιβλίο που φέρει τον τίτλο "H εποχή μας" κι εχει εκδοθεί στην Αθήνα το 1970 και περιέχει πεζά του Βασίλη Ζωγράφου και Ποίηση του Παύλου Κυράγγελου πραγματοποιήθηκε η πρώτη εκδοτική προσπάθεια του Παύλου

Απο την 67η σελίδα του υπάρχουν τα ποιήματα του.

Το παρακάτω κομμάτι είναι μια σημείωση του ιδίου.

Ξεκινώντας απ' τη διαπίστωση, αναγνώστη, για την εποχή μας και αναλύοντας τις εμπειρίες σου, δε μπορείς παρά να κατάληξης σ' ενα συμπέρασμα, σε μια επιστολή, πού θα γράψεις στον αδελφό σου τον άνθρωπο. Η επιστολή αυτη μπορεί να 'ναι ό,τιδήποτε: π.χ. μια κραυγή. Μπορεί να 'ναι και μια σειρά από στίχους, σαν αυτούς εδώ.
Μετά από ένα σύντομο κ ύ τ τ α γ μ α μ έ σ α μ α ς, αναγνώστη, διαπιστώνουμε πώς παραπαίουμε. Ανώμαλα συμπλέκεται ή εποχή μας με τις δυο κυριαρχούσες αξίες:
τη θ ρ η σ κ ε ί α και την κ ρ α υ γ ή γ ι α τ η γ υ ν α ί κ α. Πολεμάει να τις νοθέψη. Αποτέλεσμα; Συχνότερα ο σ υ μ β ι β α σ μ ό ς. Άλλοτε η φ υ γ ή. Η φυγή, αναγνώστη, είναι το δυναμικώτερο στοιχείο της εποχής μας. Εκφράζεται και σαν εκρηξη και σαν άρνηση και σαν ηθικό μεγαλείο. Η φυγή σε φέρνει μπρος στην α ν α φ ο ρ ά σ τ η σ υ ν ε ί δ η σ η. Τότε γνωρίζεις την ε π ι σ τ ή μ η (τη γνώση). Είναι μια λευκή σελίδα στην εποχή μας και τίποτ' άλλο. Επιστήμη δεν υπάρχει, αναγνώστη. Μόνο η φυγή, σα θετικό αποτέλεσμα της διαπίστωσης για την εποχή μας, εκφρασμένη σ' αυτή την επιστολή, για σενα, αναγνώστη.

Παυλός Κυράγγελος

διαπίστωση


στον εγκέφαλο τίποτε, πάρεξ μια ηχώ ουρανού καταστραμμένη
Ελύτης

ως ράκος αποκαθημένης πασά η δικαιοσύνη ημών
Ησαΐα



Σε τρυγημένους αμπελώνες

Βρεθήκαμε σε μια στείρα εποχή•
με τα χωράφια της από καιρό ωργωμένα,
τους αμπελώνες τρυγημένους
και τα κυνήγια θηρεμένα όλα —
πλήθος οί σαύρες μέσα στους αμέτρητους τους λάκκους.
Ανασκαμμένη η συνείδηση μας,
με προκαθωρισμένους τους ορίζοντες,
εγκαταλειμμένη σ' ένα τοπίο απροσδόκητο
— με της φιλίας όλα τα δέντρα ξερριζωμένα,
όλα τα καταλύματα κατοικημένα,
όλα τα κορφοτόπια βιασμένα.
Με οδηγό μια παρατήρηση απελπισμένη
ρυμοτομήσαμε ένα απελπιστικά στείρο κύκλο,
δίπλα σε μία θάλασσα χωρίς καράβια,
κάτω, απ ένα ουρανό χωρίς μια στέγη.
Ψάχνοντας στα χαλάσματα του παλαιού αλφάβητου,
να συναρμολογήσουμε μια νέα γλώσσα αποτύχαμε,
βουβά ένας βλέποντας τον άλλον,
με δίχως υλικά για μια, υποτυπώδη έστω, οικοδόμηση.
βρεθήκαμε απροετοίμαστοι σ ένα νεκρό τοπίο, •
χωρίς το όνομα του κυβερνήτη μας του Παρελθόντος
ή την εικόνα του δημιουργού μας του Παρόντος,
με το Μέλλον φυλακισμένο στων χεριών μας τα δεσμά,
Βρισκόμαστε έπειτα από μια ξηρασία απομακρυσμένη•
αποσυντίθενται στους λάκκους τους, μαύρα στοιβάγματα,
οι γυρίνοι,
ακαταδίωκτο οί σαύρες πλήθος δίπλα τους κινούνται,
τρέχουν αόρατες μέσα στις αγκαθιές,
σωρούς από βούρλα,
πυκνοκατοικημένα από σαλιγκάρια.
Της μοίρας μας τον απροσδιόριστο αέρα αναπνέουμε,
φερμένον από ενα πέλαγος ανώνυμο, ανέκφραστο.
Του Παρελθόντος τελευταία θύματα και του Παρόντος
πρώτα,
με το Μέλλον παγιδευμένο στων χεριών μας τα δεσμά,
παγιδευτήκαμε μαζί του σε μια εποχή χωρίς καρπούς,
σε μια τόσο τρυγημένη περίοδο,
πού να της δώση όνομα δεν τόλμησε κανείς.



Ο ερημίτης του Αιώνα

Ακουστέ, κάμποι, κι ενωτίζεσθε,
ακούστε πέλαγα καί ερημιές,
ακουστέ, χιόνια και οάσεις:
τάδε εφη ο ερημίτης του αιώνα,
γυρνάει σε σπηλιές, σ΄ απόβραδα,
σε πρωινά και λεωφόρους,
σε ευτυχίες, σε κακά,
στο θερισμο και στη σπορά.
ζητά τον άνθρωπο,
δε βρίσκει μήτ΄ αυτό το μνήμα του.
Ακουστέ, παρελθόν και αύριο,
ακούστε, ποταμιές και καλοκαίρια,
ακουστέ, -ψίθυροι και λόγια φανερά:
τάδε εφη των πεποιθήσεων μας ό 'Ηλίας,
ήρθε χωρίς να τον γνωρίσετε,
περπάτησε στις καληνύχτες σας και στα φιλιά,
στάθηκε στις συναγωγές και στα στενά
και αφογκράστηκε τις βαρυγκόμιες σας.
Έβόησε στην Ερημο
και τα λιθάρια της δε γίναν τέκνα Αβραάμ,
μόνο, που του γύρισαν πίσω τη φωνή του
και μόνο τα κοράκια του 'φεραν τροφή"
έτσι, σαν έρθη ο μεσσίας μας,
θα πούμε :
που είν ο προπομπός του ο 'Ηλίας;
και δε θα τον πιστέψουμε.
Ακουστέ, σκελετοί και ήβη,
ακουστέ, χθες και σήμερα,
ακουστέ, δύναμη κι απελπισία :
τάδε λέγει ο ερημίτης του αιώνα μας,
που στάλθηκε ίνα ποίηση τήν οδόν αυτού ευθείαν :
ρώτησε τη διεύθυνση της κατοικίας τ΄ ανθρώπου,
δεν έμαθε ουτε που ειν΄ ο τάφος του.