Δαίραν μονογένειαν

Αφού ειδαμε την ερμηνεία της Δάειρας ως φωτεινή, έμπειρης, τεχνίτρας, θεάς που γνωρίζει τις τέχνες και φέρει την φώτιση και την γνώση της επιστήμης, θα δούμε την ταυτιση της με μερικές θεές ακόμα.

Η Δ-αειρ-α φαίνεται να προυπάρχει στην λατρεία και μετέπειτα να εμφανίζεται η Δήμητρα – Δη-Μήτηρ – βλέπε και προηγούμενες ερμηνείες.

Ως ερμηνεια η Δ-(α)ήρ-α ή ως Δ-ηρα, φέρει και ιδιότητες και της 'Ηρα αλλα και της Αφροδίτης. Η  Ηρα όμως στα λατινικά αναφέρετε και ως D’ June  ή Περιστεράκι με ή δίχως το άρθρο, Juno ( Ηρα) το όνομα της Ρωμαικής «βασίλισσας των ουρανών»  που έχει ακριβώς την ίδια σημασία και με την μορφή της Περιστεράς. Της Περιστεράς που γενικότερα παριστάνετε με το κλαδί ελιάς στο στόμα της καθώς και η ίδια η θεά απεικονίζετε να κρατά το  Περιστέρι στο κεφάλι της ή στο χέρι της

Αυτή η απεικόνιση, την είδαμε και σε προηγούμενες απεικονίσεις και άλλων θεοτήτων, όπως της Σεμιράμιδος, Αταργάτιδος, αλλα και της Παρθένου Αφροδίτης  που την ταυτίζουν με την Ηρα /Αήρ κλπ.

Photius Lexicogr., Scr. Eccl., Theol., Lexicon (Α – Δ) Alphabetic letter delta, entry 7, line 1

<Δάειρα>· τινὲς Στυγὸς ἀδελφήν. ἔνιοι τροφὸν Περσεφόνης.

ἄλλοι τὴν αὐτὴν Δήμητρι. τινὲς τὴν αὐτὴν τῇ Ἥρᾳ. καὶ πιθανὸν τὴν

Ἥραν δάειραν τοῦ Πλούτωνος λέγεσθαι· δαὴρ γάρ ἐστιν ὁ τοῦ

ἀνδρὸς ἀδελφός. Ἀριστοφάνης δὲ (fr. novum) Σεμέλης φησὶ μητέρα

εἶναι.

<Δαΐα>· μεγάλη, σεμνή, φοβερά.

Θεωρείται κατά τον Φερεκύδη ως αδερφή της Στυγός. Η Στύγα ένα από τα μεγαλύτερα ποτάμια του κάτω κόσμου, παρακλάδι του αρχέγονου Ωκεανού, και η Δάειρα στα κειμενα καθώς «Δαείρας Ὠκεανοῦ θυγατρὸς λέγουσι» Από τον Στύγιο ποταμό, τα νερά έπεφταν στην λίμνη Στύγα.

Κατά την Θεογονία φαίνεται ότι η Στύγα  είναι κόρη του Ωκεανού και της Τηθύος  ή κόρη του Ερέβους και της Νυκτός. Από τον Δία απέκτησε την Περσεφόνη.

O όρκος στα νερό της Στύγας θεωρούντα ο φοβερός όρκος των Θεών καθώς

οι θεοί έπρεπε να ορκιστούν μπροστά στο φοβερό νερό. Ο επίορκος έπεφτε αμέσως παράλυτος κάτω, χωρίς ανάσα και φωνή. Για έναν ολόκληρο χρόνο θα παράμεινε σ' αυτήν την κατάσταση. Αλλά και μετά, όταν θα συνερχόταν από το κώμα, για άλλα εννιά χρόνια θα βρίσκονταν αποκλεισμένος από τα συμβούλια και τα συμπόσια των θεών.

Pherecydes Hist., Fragmenta
Fragment 11, line 1

 Eustath. ad Hom. Il. Ζ: Δάειραν

Φερεκύδης ἱστορεῖ Στυγὸς ἀδελφὴν, καὶ ἔοικε, φησὶν,

οὕτως ἔχειν. Ἐπὶ γὰρ ὑγρᾶς οὐσίας τάττουσιν οἱ πα-

λαιοὶ τὴν Δάειραν. Διὸ καὶ πολεμίαν τῇ Δήμητρι νο-

μίζουσι. Ὅταν γὰρ θύηται αὐτῇ, οὐ πάρεστιν ἡ τῆς

Δήμητρος ἱέρεια. Καὶ οὐδὲ τῶν τεθυμένων γεύεσθαι

αὐτὴν ὅσιον.

 Η Δάειρα ως θεά της υγρής φύσεως δεν είναι παρά η θηλυκή ενέργεια που προυποθέτει την Ελευση του Διονύσου,  είπαμε  το όνομα Ελευσίς δεν ήταν παρά ένα από τα επίθετα του σιταρο-θεού Διονύσου, όπου λατρευόταν στα Ελευσίνια μυστήρια, και έχουμε την «έλευση» του Θείου βρέφους της Σοφής Θαλασσινής θεάς – Δάειρας. Αλλα ταυτόχρονα και την γέννηση της Περσεφόνης – Περιστεράς σε αλλους μύθους,  ως κορης της Δάειρας αλλα και ως της ίδιας τη Δάειρας κατα άλλους μύθους. Του Πνεύματος της σοφίας και της γνώσης που περιφερόταν επάνω στα νερά

Στα αρχαία κειμενα  ο  Ελευσίς δεν διέθετε πατέρα, παρά μόνο παρθένο μητέρα, και είχε δημιουργηθεί προτού επικρατήσει η πατριαρχία.

Στην νεότερη εκδοχή του Διονύσου ο Θεος ταυτιζεται με τον θεό της υγράς φύσεως όπως και ο Ποσειδών που θεωρούνται οι θεότητες της υγρής και γονιμης που δίδει ζωή.

 Ισης δύναμης και ίδιας ποιότητας θεοί, άλλοι νεότεροι όπως ο Διονυσος ο υιός ο Υέτιος του Διός, ο μόνος να κρατήσει το σκήπτρο του με τους κεραυνούς, ο Ενάλιος και ο Υης και ο υιός του Φυτάλμιου Πατέρα.

Aeschylus Trag., Fragmenta
Tetralogy 42, play A, fragment 480c, line 1

Δαῖραν’ <τὴν> Περσεφόνην καλοῦσι

Η σύνδεση της Δάειρας με την, σε κάποια κείμενα, αναφέρετε ως τροφός της Περσεφόνη και σε άλλα ταυτίζεται με τη  Φθερσεφόνη, ή Φερσεφάττα ή Φερσέφασσα –και είδος περιστεριού – δες παλαιότερα κειμενα- 

Στον Κρατύλο του Πλάτωνα η Φερέπαφα σημαίνει την Σοφή καθώς φέρει σ΄επαφή τον φερόμενο, με το κινούμενο μ΄αυτό που βρίσκεται πάντα σε κίνηση, το θείο. Δηλώνει συγχρόνως και τη σοφία που κατέχει και την μεταφέρει στις ψυχές μές της επαφής τους με την κίνηση.Η συνεχής κίνηση ή ροή που συνδιάζεται άμεσα με την ιδια τη ζωή Καθώς ότι κινείται από μονο του είναι και αθάνατο.  «Ψυχὴ πᾶσα ἀθάνατος. τὸ γὰρ ἀεικίνητον ἀθάνατον» κατά τον Πλάτωνα στον Φαίδρο

«Ψυχὴ πᾶσα ἀθάνατος. τὸ γὰρ ἀεικίνητον ἀθάνατον· τὸ
δ’ ἄλλο κινοῦν καὶ ὑπ’ ἄλλου κινούμενον, παῦλαν ἔχον
κινήσεως, παῦλαν ἔχει ζωῆς. μόνον δὴ τὸ αὑτὸ κινοῦν, ἅτε
οὐκ ἀπολεῖπον ἑαυτό, οὔποτε λήγει κινούμενον, ἀλλὰ καὶ
τοῖς ἄλλοις ὅσα κινεῖται τοῦτο πηγὴ καὶ ἀρχὴ κινήσεως.
[245d] ἀρχὴ δὲ ἀγένητον. ἐξ ἀρχῆς γὰρ ἀνάγκη πᾶν τὸ γιγνόμενον

Θέω <θεF-, θέFω>θέω<ΙΕ *dheu- "τρέχω, ρέω

Φθερσεφονη η άλλη ονομασία της Περσεφόνης που προκύπτει από το φθείρειν = χαλώ, αφανίζω, καταστρέφω, λιώνω, διακορεύω, και φονεύω = σκοτώνω, θανατώνω, δολοφονώ, αλλα και Φερσέφαττα, ή Φερσεφασσα, ή Φερέπαφα που δηλώνει την Επαφήν με τον/την Θεό-τητα, χάρην ομαλότητας και ευστομίας.

Όμως η Δάειρα ταυτίζεται με την Περσεφόνη- περιστερά- και σε καποια άλλα κείμενα. Είναι ανάμεσα στις γυναικειες μορφές της μυθολογίας μας που φέρουν τον τίτλο της μουνογένειας – μονογένιας. Στους ορφικούς υμνους η Περσεφόνη όπως και η Αθηνά – η έτερη σοφή ή μήπως ταυτίζονται… ή αλλάζουν ρόλους και ονοματα στο πέρασμα των αιώνων – λαμβάνουν το επίθετο Μουνογένεια.

Η αναφορά στην Περσεφόνη με μια ακόμα από τις ερμηνείες της, αυτή της Φάσσας, της Φερρεφατης/ Φερρεφάτας /Φερέπαφα δηλαδή  αυτής που τρέφει /βόσκει /μεγαλώνει το μεγάλο αγριοπερίστερο., αλλα και ως Χθόνιας Θεάς…αλλα και ως αυτής που φέρει σ΄επαφή με τον Θεό βρέφος τον πρώτο Διόνυσο – Ζαγρέα, τον μεγάλο κυνηγό ή το μεγάλο θήραμα – βλέπε παλαιότερα κείμενα

  Plato Phil., Cratylus
Stephanus page 404, section d, line 8
                    Φερέπαφα” οὖν διὰ τὴν σοφίαν καὶ τὴν
<ἐπαφὴν> τοῦ <φερομένου> ἡ θεὸς ἂν ὀρθῶς καλοῖτο, ἢ
τοιοῦτόν τι – δι' ὅπερ καὶ σύνεστιν αὐτῇ ὁ Ἅιδης σοφὸς ὤν, διότι τοιαύτη ἐστίν – νῦν δὲ αὐτῆς ἐκκλίνουσι τὸ ὄνομα
εὐστομίαν περὶ πλείονος ποιούμενοι τῆς ἀληθείας, ὥστε “Φερρέφατταν” αὐτὴν καλεῖν.

Η Σεμιράμιδα, είδαμε, ότι είναι αυτή που φέρει τον τίτλο της σωσμένης και μεγαλωμένης εκ των περιστερών και μάλιστα εκ των άγριων περιστερών και τελικά είναι αυτή που εξαφανίζεται και χάνεται ως περιστερά – Αναληφθείσσα – μετά τον θάνατό της.

Σεμίραμις από των περιστερών (σωσμένη, μεγαλωμένη κλπ) αλλα και η περιστερά ή όρειος…Όμως και Ιωνάς, Ιωάννης/Ιωάννα ερμηνεύονται ως περιστερά, κλπ

Όμως ο Διόνυσος δεν είναι παρά ο Θεός πάσης της υγρής φύσεως … Σύμφωνα με τα λόγια του Πλούταρχου, είναι ο θεός του συνόλου της  ὑγρὰ φύσεως-όχι μόνο για το κρασί ή ο χυμός από το σταφύλι, αλλά για το ενθουσιώδες σφρίγος σε ένα νεαρό δέντρο, το αίμα που χτυπάει στις φλέβες του νεαρού ζώου, όλα τα μυστηριώδη σημεία της υγρής φύσης όπως οι παλίρροιες αλλά και η  άμπωτη και η συνεχής ροή στη ζωή και στην φύση.

Όμως στο “Περί Ισιδος και Οσιρίδος” ο Πλούταρχος ονομάζει – το είδαμε και σε παλιότερες αναρτήσεις-  τον Διόνυσο θεό πάσης υγράς φύσεως και τον ταυτίζει με τον Οσιρη και την αναβίωση και την παλιγγενεσία του … Μπορεί να είναι χαρμόσυνος και πολυάγαθος  ο Διόνυσος καθώς συντελεί στο να αυξάνονται τα φρούτα από τα δέντρα, και το ιερό μεγαλείο του χρόνου συγκομιδής.

Για το λόγο αυτό όλοι όσοι είναι ευλάβεις στον Όσιρη απαγορεύονται να καταστρέφουν ήμερα, καλλιεργήσιμα δέντρα –ή να μπλοκάρουν, να  φράττουν την πηγή του νερού… Η αρχή είναι ο Θεός και κάθε αρχή πολλαπλασιάζετε με την γονιμότητα, καθετί που γεννιέται απ΄ αυτή. Η υγρή φύση  είναι η αρχή και η γένεση όλων όσων παράγονται απ΄ αυτήν, δημιούργησε τα τρία πρώτα στοιχεία, τη γή δηλαδή, τον αέρα και τη φωτιά

Ο Πλούταρχος προχωράει ακόμα παραπέρα την ιστορία και διαφωτίζοντας μας δηλώνει ότι η γονιμότητα και το σπέρμα του θεού είχε ως πρώτη ύλη την υγρότητα και μέσω της υγρότητας εμφυτεύθηκε η δυνατότητα σ΄ όσους από τη φύση τους μετέχουν στην δημιουργία …

Η ζωή δημιουργήθηκε και πολλαπλασιάσθηκε /αυξήθηκε  στο υγρό στοιχείο, στο νερό και στους ποταμούς, στους ωκεανούς…ακόμα και στις οάσεις …

Δείτε και τα Περί Ίσιδος και Οσιρίδος του Πλουτάρχου – σε παλαιότερο κείμενο

 ἀρχὴ γὰρ ὁ θεός, ἀρχὴ δὲ πᾶσα τῷ γονίμῳ πολλαπλασιάζει τὸ ἐξ αὑτῆς

Η αρχή είναι ο Θεός και κάθε αρχή πολλαπλασιάζεται με την γονιμότητα, καθετί που γεννιέται απ΄ αυτή. Αυτό πολλές φορές συνηθίσαμε να το επαναλαμβάνουμε τρεις φορές, όπως «τρισμακάριστους» και «δεσμοί τρείς φορές τόσοι άπειροι’, αν βεβαια μα το Δία, δεν τονίζεται καθαρά από τους παλιούς η έννοια του τριπλάσιου.

Γιατί η υγρή φύση, που είναι η αρχή και η γένεση όλων όσων παράγονται απ΄αυτήν, δημιούργησε τα τρία πρώτα στοιχεία, τη γή δηλαδή, τον αέρα και τη φωτιά

Γιατί και η προσθήκη στο μύθο, ότι δηλαδή ο Τυφώνας έριξε το γεννητικό μόριο του Οσιρη στο ποτάμι και η Ίσιδα δεν το βρήκε αλλά, αφού κατασκεύασε και τοποθέτησε παρόμοιο άγαλμα, καθιέρωσε να το τιμούν και να προβαίνουν σε «φαλλοφορία», εδώ προχωράει διαφωτίζοντας ότι η γονιμότητα και το σπέρμα του θεού είχε ως πρώτη ύλη την υγρότητα και μέσω της υγρότητας εμφυτεύθηκε η δυνατότητα σ΄ όσους από τη φύση τους μετέχουν στην δημιουργία

Σύνδεστε μεταξύ τους  την κεκαλυμμένη λόγχη του θύρσου με την κεφαλή κώνου/Κουκουναριού, καθώς και την λατρεία του φαλλού ως το σύμβολο αναγέννησης αλλά και της κάθ’ αυτόν δημιουργίας του κόσμου από τον Πολυάγαθο θεό της Υγρής φύσης…Όμοια και το σύμβολο του Κωναρίου στο Βατικανό ή στους Δελφούς μπορεί να εννοηθεί ως και η κεκαλυμμένη  κεφαλή του φαλλού/λόγχης, ως το κέντρο του κόσμου αλλά και ως το γόνιμο και σπερματικό σύμβολο του θεού.

Ως η αέναη ρύσις δημιουργίας …Όπου ρύσις, η ρεύσις, ο ρούς, το ρεύμα, η ροή, η εκροή, η σωτηρία, η λύτρωση, η απελευθέρωση και η απαλλαγή …

Όμως στους ορφικούς ύμνους προς την Περσεφόνη, προς την Αθηνά όπως και για κειμενα για την Δάειρα, τις χαιρετίζουν και τις τρείς τους με το επίθετο Μουνογένεια.

ΠΡΟΣ ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ
Περσεφόνη, θυγάτερ μεγάλου Διός, ελθέ, μάκαιρα,
μουνογένεια θεά, κεχαρισμένα δ' ιερα δόξαι·

Ώ Περσεφόνη, θυγατέρα τού μεγάλου Διός, έλα, ώ μακαρία,

σύ ή μονογενής θεά, κα'ι δέξου τήν θυσίαν τήν εύάρεστη-

ΠΡΟΣ ΑΘΗΝΑ:
Παλλάς μουνογενής, μεγάλου Διός έκγονε σεμνή,
δία μάκαιρα θεά, πολεμοκλόνος, οβριμόθυμε,

Ώ Παλλάδα μονογενής, πού είσαι το σεμνό τέκνον του μεγάλου Διός, σεβαστή μακαριά θεά, πού διεγείρεις τον θόρυβο του πολέμου, κρατερόκαρδε.

Ενώ στον Ορφέα, όπως  τον επικαλείτε ο Πρόκλος η Κόρη προίσταται ως ηγεμών των εγκοσμίων και των μονογενών όντων – των ανθρώπων -  που έχουν λογική

Proclus Phil., In Platonis Timaeum commentaria
Volume 1, page 457, line 17
  Τὸ μὲν ‘μονογενὲς’ τὴν μοναδικὴν αἰτίαν ἀπεικονίζεται
καὶ τὴν πάντων περιεκτικὴν τῶν δευτέρων καὶ τὴν <τῶν> ὅλων ἐπικρατοῦσαν οὐσίαν ἐνδείκνυται· καὶ γὰρ ὁ <θεολόγος> οὕτως τὴν Κόρην <μουνογένειαν> εἴωθε προσαγορεύειν, ὡς τῶν
ἐγκοσμίων ἁπάντων ἡγεμονικῶς προϊσταμένην καὶ τῶν μονο-
γενῶν ζῴων αἰτίαν

Scholia In Apollonium Rhodium, Scholia in Apollonii Rhodii Argonautica (scholia vetera)
Page 241, line 4

846 – 47a <Δαῖραν μουνογέ<νειαν>:> τὸ Δαῖραν κατ'

ἔλλειψίν ἐστι τοῦ <ε> διὰ τὸ μέτρον· Δάειραν γάρ ἐστι. λέγει δὲ τὴν

Περσεφόνην, ὡς δηλοῖ [διὰ] τὸ <μουνογένειαν

Και η Δάειρα εμφανίζεται να φέρει τον τίτλο της Μουνογένειας και να ταυτίζεται με αυτή την ιδια την Περσεφόνη…

Μουνογένεια ή μονογένεια δήλαδή η μοναδική του γένους ή  η μον(αδικ)ή +γονος η μονογεννής.

 μονογονία— η [μονόγονος] 1. η γένεση ενός νεογνού σε κάθε τοκετό 2. (βιολ.) αγενής δηλ. αφυλετική , αναπαραγωγή, οπότε αποσπάται από το γονικό σώμα ένα τμήμα του και αναπτύσσεται μόνο του σε όμοιο οργανισμό. [ΕΤΥΜΟΛ. < μονόγονος] …   Dictionary of Greek

μονογένεια— (I) η (Α μονογένεια και ιων. τ. μουνογένεια) [μονογενής] νεοελλ. 1. βιολ. η μονογονία 2. βοτ. φαινόμενο κατά το οποίο φυτά έχουν άνθη ενός μόνο γένους αρχ. 1. ως επίθ. αυτή που δεν έχει αδέλφια, μοναχοκόρη 2. ως ουσ.

Οι λεξικογράφοι ορίζουν τη λέξη μονογενής του πρωτότυπου ελληνικού κειμένου ως «ο μόνος στο είδος του, μοναδικός». (Ελληνοαγγλικό Λεξικό της Καινής Διαθήκης [Greek‐English Lexicon of the New Testament], του Θάγιερ, 1889, σ. 417· Μέγα Λεξικόν Όλης της Ελληνικής Γλώσσης, του Δημητράκου, Τόμ. 9, σ. 4741) Η λέξη αυτή χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη σχέση τόσο ενός γιου όσο και μιας κόρης με τους γονείς τους.

συνεχίζετε…